1834 – zmarł Maurycy Mochnacki – wybitny działacz i publicysta demokratyczny z Kresów, teoretyk polskiego romantyzmu, uczestnik i kronikarz Powstania Listopadowego.
Urodził się w 1803 r. w Bojańcu pod Żółkwią. Z rozkazu Księcia Konstantego wydalony z Uniwersytetu Warszawskiego. Więziony przez Rosjan za przynależność do Związku Wolnych Polaków. Był współzałozycielem i redaktorem „Gazety Polskiej” i „Kuriera Polskiego”. Brał udział we wszystkich spiskach młodzieży wojskowej przeciwko Mikołajowi I.
W czasie Powstania Listopadowego był jednym z przywódców obozu radykalnego, współzałożycielem i wiceprezesem Towarzystwa Patriotycznego. Walczył jako szeregowy żołnierz pod Olszynką Grochowską, gdzie został ranny, a także – już w stopniu oficera – w bitwach pod Okuniewem, Wawrem, Długosiodłem i Ostrołęką, gdzie został czterokrotnie ranny. Odznaczony Krzyżem Orderu Virtuti Militarii.
Po upadku powstania był czołowym polskim publicystą emigracyjnym. Napisał m.in. dzieła „Powstanie narodu polskiego”, „O duchu i źródłach poezji w Polszcze”, „O literaturze polskiej w wieku XIX”. Przeczytaj także artykuł „Sejm uznaje Powstanie Listopadowe za narodowe”.
Mochnacki zmarł 20 grudnia 1834 w Auxerre, gdzie został pochowany. 27 listopada 2021 Fundacja Wolność i Demokracja, wydawca portalu Kresy24.pl zorganizowała ponowny jego pochówek na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. Spoczął w kwaterze C, rzędzie 6A, grób nr 5
1871 – urodziła się Michalina Mościcka z domu Czyżewska – pierwsza dama II Rzeczypospolitej. Radna Lwowa i działaczka społeczna w tym mieście. Z prezydentem Mościckim miała trzech synów. Zmarła w 1932 r.
1879 – urodziła się Irena Kosmowska, polska działaczka niepodległościowa, ludowa i oświatowa, poseł na Sejm RP. Studiowała na Uniwersytecie Lwowskim. Członkini Komisji Tymczasowej Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych i Polskiej Organizacji Wojskowej. Zmarła w 1945 r.
1899 – urodziła się Teresa Grodzińska, polska sanitariuszka 4 Pułku Piechoty Legionów. Wzięta do niewoli przez oddziały Budionnego 1 września 1920 r. pod wsią Stepankowice w czasie opatrywania rannych, których nie chciała opuścić. Przetrzymywana w stodole broniła się przed bolszewikami przez kilka godzin siekierą. Została zamordowana w okrutny sposób, co potwierdzono w czasie odkopywania kilka dni później pokaleczonego ciała. Jej pogrzeb z honorami wojskowymi 18 września 1920 r. w Radomiu był wielką manifestacją patriotyczną, w której wzięła udział niemal cała ludność miasta. Pośmiertnie odznaczona Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari.
Kresy24.pl / Historyczne Kalendarium Kresowe – 20 grudnia
Dodaj komentarz
Uwaga! Nie będą publikowane komentarze zawierające treści obraźliwe, niecenzuralne, nawołujące do przemocy czy podżegające do nienawiści!