Jakub Jasiński – przywódca powstania w Wilnie w 1794 r./Domena publiczna
1794 – wybuchła Insurekcja Wileńska podczas Powstania Kościuszkowskiego. Na jej czele stanął Jakub Jasiński. Po zaciętej walce Polacy zdobyli miasto.
W Wilnie stacjonował silny garnizon rosyjski – 2 tys. żołnierzy i 19 armat. Wojsko polskie w mieście liczyło tylko ok. 400 ludzi. Mimo to, powstanie zakończyło się sukcesem. Wilno pozostawało w rękach powstańców prawie przez 4 miesiące, bohatersko odpierając kolejne ataki wielokrotnie liczniejszych sił wroga. Zaciekłe walki toczyły się m.in. w obronie Ostrej Bramy. Dopiero 12 sierpnia 2-tysięczna załoga Wilna skapitulowała przed 12-tysięcznymi siłami rosyjskimi.
A tak wybuch powstania w Wilnie opisywał świadek tamtych wydarzeń:
Północ wybiła na zegarach wileńskich, miasto zdawało się spać: w istocie czuwało, pełne było niedostrzegalnego ruchu, gorączkowego działania. Rozdzielono broń i naboje, wydawano ostatnie wskazówki i rozkazy. O wpół do pierwszej z arsenału rozległ się głośny wystrzał armatni, odpowiedziały mu echem wzgórza sąsiednie, we wszystkich kościołach nagle poczęto bić w dzwony, na cichych do niedawna ulicach zagrzmiały bębny, z licznych zaułków poczęły wylegać gromady uzbrojonego ludu, co chwila rozlegała się bądź krótka, donośna komenda, bądź okrzyki: „Do broni, do broni!”. Gdzieniegdzie padł strzał lub smolna błysnęła pochodnia.
Wrzawa rosła, potężniała, gniewliwym zgiełkiem, szczękiem oręża, koni tętentem, uderzając w prastare mury Giedyminowego grodu, zbudzonego dziś do świtania dni innych, innego bytowania. Ulice przebiegał na siwym koniu Jasiński, w każdym punkcie odwagą i przykładem zachęcając i zagrzewając wszystkich do świętej sprawy, wśród wystrzałów i kul z obu stron. Żołnierze nieprzyjacielscy brali go podobno za świętego Jerzego i nie śmieli w niego mierzyć.
1831 – Powstanie Listopadowe: nieudany atak powstańców na Mariampol.
1864 – Powstanie Styczniowe: Bitwa pod Tarnogórą.
1870 – urodził się Włodzimierz Lenin – przywódca Rewolucji Październikowej.
1891 – we Lwowie urodził się Władysław Ponurski – sportowiec, prekursor polskiej lekkoatletyki, jeden z pierwszych polskich olimpijczyków, prawnik. Zawodnik i działacz sportowy Pogoni Lwów. Ukończył Uniwersytet Lwowski. Zmarł w 1978 r.
1895 – urodził się Konrad Górski – polski teoretyk i historyk literatury, profesor Uniwersytetu Wileńskiego i Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Zmarł w 1990 r.
1904 – zmarł Piotr Chmielowski – polski krytyk i historyk literatury, profesor Uniwersytetu Lwowskiego. Wielokrotnie wypowiadał się na tematy narodowe; był więziony przez władze carskie w warszawskiej Cytadeli. W 1882 r. nie przyjął Katedry Literatury Polskiej na UW, nie chcąc zgodzić się na obowiązkowe wykładanie w języku rosyjskim oraz pominięcie w programie nauczania okresów Odrodzenia i Romantyzmu. Pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie. Urodzony w 1848 r. w Zawadyńcach koło Zasławia na Podolu.
1908 – urodziła się Janina Lewandowska z domu Dowbor-Muśnicka – polska śpiewaczka, pilot szybowcowy i samolotowy. Jedyna kobieta zamordowana przez NKWD w Katyniu 21 lub 22 kwietnia 1940 r.
1919 – Józef Piłsudski skierował odezwę do mieszkańców byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Stanowiła ona uzasadnienie zajęcia Wileńszczyzny przez Polaków, których przedstawiała nie jako kolejnych okupantów, lecz wyzwolicieli. Zapowiadała utworzenie zarządu cywilnego wybranego przez lokalnych mieszkańców. W odezwie wyraźnie zaznaczono, że zarząd ten ma wspomagać wszystkich niezależnie od narodowości czy wyznania.
1920 – w Żytomierzu urodził się Jerzy Dowiat – polski historyk, mediewista. Zmarł w 1982 r.
1929 – we Lwowie urodził się Jerzy Abratowski – polski kompozytor, pianista. Zmarł w 1989 r.
Kresy24.pl / Historyczne Kalendarium Kresowe – 22 kwietnia
1 komentarz
Mark
22 kwietnia 2024 o 08:22cyt. „1870 – urodził się Włodzimierz Lenin – przywódca Rewolucji Październikowej”
Wybielanie tego gada trawa w najlepsze.