„Rzeź galicyjska”, Jan Nepomucen Lewicki. Fot: pl.wikipedia.org/
1846 – rozpoczęła się Rzeź Galicyjska – masowe mordy na polskich ziemianach, urzędnikach dworskich i księżach dokonane przez hordy chłopskie sprowokowane przez Austriaków.
Bezpośrednim impulsem do zbrodni była rozpuszczona przez Austriaków plotka o rzekomej akcji zbrojnej szykowanej przez szlachtę przeciwko chłopom w celu ich wybicia. Austriakom chodziło o zniszczenie rękami zbuntowanych chłopów polskiej szlachty, aby uniemożliwić jej udział w Powstaniu Krakowskim przeciwko zaborcom.
Zbrojne gromady chłopów zrabowały i zniszczyły w ciągu kilku dni ponad 500 dworów (w cyrkule tarnowskim zagładzie uległo ponad 90 proc. dworów). Zamordowano, często w bardzo okrutny sposób, od 1,2 tys. do 3 tys. ziemian, urzędników dworskich i rządowych oraz kilkudziesięciu księży.
Głównym inspiratorem pogromu był starosta tarnowski Joseph Breinl von Wallerstern, a przywódcą band chłopskich – Jakub Szela. Kiedy przestał już być zaborcom potrzebny został internowany i przesiedlony na Bukowinę. Tam podobno utopił się w kałuży kiedy wracał pijany z gospody. Według innej wersji, dosięgła go tam zemsta rodzin pomordowanych. Co ciekawe, znalazł się w polskiej literaturze apologeta tego degenerata, zdrajcy i zbrodniarza – Bruno Jasieński (właśc. Wiktor Zysman) – komunizujący poeta pochodzenia żydowskiego stworzył o nim poemat.
Tragiczne echa Rzezi Galicyjskiej odnajdujemy także w “Weselu” Wyspiańskiego.
1831 – Powstanie Listopadowe: zwycięstwo powstańców w bitwie pod Nową Wsią; nierozstrzygnięta bitwa pod Wawrem.
1851 – w Mińsku urodził się Konrad Prószyński – polski pisarz, wydawca, działacz oświatowy. Jego ojciec prowadził w Mińsku jeden z pierwszych w Polsce zakładów fotograficznych (założony w 1839 roku). Oskarżony o działalność patriotyczną polegającą m.in. na umieszczaniu symboli narodowych Polski i Litwy na wykonywanych przez niego fotografiach rodzinnych, został zesłany wraz z rodziną do Tomska w zachodniej Syberii. Po powrocie Prószyński założył tajne Towarzystwo Oświaty Narodowej mające na celu szerzenie oświaty wśród ludu; autor elementarzy, m.in. pierwszego nowoczesnego elementarza z 1875 r. i wydanej w 1879 r. “Obrazkowej nauki czytania i pisania” uhonorowanej na międzynarodowej wystawie Londyńskiego Towarzystwa Pedagogicznego. Założyciel warszawskiej Księgarni Krajowej. Zmarł w 1908 r.
1863 – Powstanie Styczniowe: bitwa pod Krzywosądzem.
1876 – w Dyrwianach na Litwie urodził się Adolf Gużewski – polski kompozytor, pianista, dyrygent orkiestr symfonicznych i pedagog. Zmarł w 1920 r. w Dyrwianach.
1877 – w Simiach na Włodzimierszczyźnie urodził się Stanisław Siedlecki – polski polityk, działacz społeczny. W gimnazjum w Złotopolu tworzył organizację patriotyczno – rewolucyjną. Ukończył Politechnikę Lwowską. Był współtwórcą tajnej organizacji “Promień”, współredagował od 1898 r. miesięcznik “Promień” (Lwów-Kraków). Bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego. Jeden z czołowych działaczy ruchu prometejskiego. We wrześniu 1939 r. wraz z urzędami państwowymi przedostał się na Wołyń. W obliczu agresji sowieckiej popełnił samobójstwo.
1884 – we wsi Chłopy koło Lwowa urodził się Maciej Rataj – polski polityk, marszałek Sejmu i pełniący obowiązki Prezydenta RP, działacz ludowy i publicysta. Ukończył Uniwersytet Lwowski, był nauczycielem w lwowskim gimnazjum. Rozstrzelany przez Niemców w 1940 r. w Palmirach.
1897 – urodził się Michał Czartoryski – błogosławiony, polski dominikanin, mistrz nowicjatu i wychowawca studentów. Studiował na Politechnice Lwowskiej uzyskując tytuł inżyniera architekta. Brał udział w obronie Lwowa, odznaczony za męstwo Krzyżem Walecznych. Zginął rozstrzelany przez Niemców w szpitalu powstańczym w Warszawie wraz z ciężko rannymi, których do końca nie opuścił.
Kresy24.pl / Historyczne Kalendarium Kresowe – 19 lutego
4 komentarzy
olek
20 lutego 2016 o 12:08Tak powstawał tz naród Ukraiński ,Dońcow napisał ideologię a Gruszewski za Austriackie pieniądze historię.Tak przechszczono Rusinów na Ukraińców .W naszych czasach powtórzono to w Kosowie robiąc z Albańczyków jakichś kosowarów.
Olek
20 lutego 2021 o 10:03To byli polscy chłopi.
Olek
20 lutego 2021 o 10:04A dlaczego niby Jakub Szela był winien rabacji?
Genealogia Polaków
19 lutego 2023 o 13:30Rzeź Galicyjska – może i powinna być traktowana jako celowy akt ludobójczy administracji austriackiej.
Breinl był wykonawcą planu tylko na terenie tarnowskim. pomysłodawcą natomiast gubernator Galicji Franz Krieg von Hochfelden. Po fali europejskiej krytyki za bestialstwo po pewnym czasie wszedł do austriackiej rady państwowej i otrzymał jako pierwszy w historii order św. Stefana w diamentach.
Na jego polecenie rzeź organizowali w terenie starostowie – m.in. tarnowski Breinl i bocheński Berndt (także potem nagradzani zaszczytami). Szela nie był żadnym przywódcą – był najaktywniejszy w jednej z band – ale bandy był ORGANIZOWANE przez administrację austriacką – a nawet brali w niech udział urzędnicy przebrani za chłopów.
Bandy rekrutowały się z różnych mętów społecznych, ludzi bez żadnej godności, wielu tam był zwykłych przestępców. Mam np. notkę policyjną o tym jak dzieci jednego chłopa który mordował rok później … ugotowały i zjadły swojego młodszego brata.
Cała akcja nie była żadnym społecznym oburzeniem. Gdyby tak było, pod “nóż” poszli by najgorsi właściciele, robiący największy wyzysk. Tymczasem śmierć spotkała głównie najbardziej dobrych i porządnych obywateli, którzy tworzyli kasy zapomogowe, organizowali uwłaszczenie, wspierali budowali szkółki – a także organizowali powstanie. Lojalni wobec władzy byli nie tknięci.
I to było prawdziwą przyczyną. Administracji austriackiej chodziło o wymordowanie polskiej elity społecznej i zrzucenie winy na chłopów. Szela był tu świetnym durniem który “stanął na cele strajku” i nie miał kompletnie świadomości do czego jest używany. Niestety do dzisiaj powiela się manipulacje austriackie o “chłopach którzy rzucili się na wyzyskujących panów”.
Jako akcja planowego zniszczenia narodu należy rzeź galicyjską traktować jako austriackie działanie ludobójcze.