25 maj 20251248
1948 – w więzieniu na Rakowieckiej w Warszawie UB zamordowało rotmistrza Witolda Pileckiego - wielkiego bohatera AK i podziemia antysowieckiego, obrońcę Kresów.
Urodził się w 1901 r. w Karelii, gdzie jego rodzina była przesiedlona za udział w Powstaniu Styczniowym. Wychowywał się w Wilnie, tam zdał maturę i...
24 maj 2025737
1878 – w majątku Kurczyce na Wołyniu urodziła się Helena Mniszkówna - polska pisarka, autorka m.in. "Trędowatej" i "Ordynata Michorowskiego".
Po ślubie Mniszkówna przeprowadziła się do Platerowa na Litwie, gdzie zrodził się pomysł "Trędowatej". Drukiem książka ukazała się w 1909 r. i od razu wzbudziła furorę....
22 maj 20252202
1659 - polski Sejm zatwierdził ugodę hadziacką z Kozakami. Rzeczpospolita stała się unią Trojga Narodów – Korony, Litwy i Rusi.
Ugoda w Hadziaczu między Rzecząpospolitą Obojga Narodów a Kozackim Wojskiem Zaporoskim reprezentowanym przez hetmana Iwana Wyhowskiego została zawarta 16 września 1658 roku. Przewidywała...
21 maj 20251676
1674 – Jan Sobieski, urodzony w Olesku koło Lwowa, został wybrany na króla Polski. Geniusz militarny, przez Turków zwany Lwem Lechistanu, przez chrześcijan - Obrońcą Wiary.
Przypomnijmy, że przyszły król spędził dzieciństwo w rodowej rezydencji w Żółkwi, która i później była jego ulubioną.
Nie...
20 maj 2025906
1881 – urodził się Władysław Sikorski - generał, minister spraw wewnętrznych i spraw wojskowych, premier RP, w czasie II wojny Naczelny Wódz polskich sił zbrojnych na Zachodzie.
Ostatnią klasę w Gimnazjum im. Franciszka Józefa i maturę zdał we Lwowie. W 1902 r. rozpoczął studia na Wydziale Inżynierii Dróg i...
18 maj 2025579
1998 – powstał Uniwersytet Polski w Wilnie założony przy Stowarzyszeniu Naukowców Polaków Litwy jako reakcja na pełną lituanizację Uniwersytetu Wileńskiego.
Początkowo władze Litwy nie chciały zgodzić się na polską uczelnię. Ustąpiły dopiero po tym jak ówczesny premier RP uzależnił od tego polską zgodę...
10 maj 2025834
1846 – w Petersburgu zmarł książę Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki - genialny finansista, minister skarbu Królestwa Polskiego. Pochodził z Polesia, związany z Grodzieńszczyzną.
Urodził się w 1778 r. w Pohoście na Polesiu. Wychowany w rosyjskim Korpusie Kadetów, służył w armii Suworowa. Nie walczył jednak...
09 maj 2025869
1863 - klęska powstańców styczniowych pod wodzą Zygmunta Sierakowskiego w trzydniowej Bitwie pod Birżami. W jej wyniku powstanie na Litwie zaczęło wygasać.
Bitwa pod Birżami w dniach 7-9 maja składała się z serii czterech bitew: pod Madejkami, Świrplenami, Hudyszkami i Sznurkiszkami. Początkowo powstańcy odnieśli...
03 maj 2025606
1791 – uchwalono Konstytucję 3 Maja regulującą ustrój Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Polska i Litwa stały się oficjalnie jednym, niepodzielnym państwem.
O znaczeniu Konstytucji 3 Maja i okolicznościach jej późniejszego obalenia napisano już bardzo wiele. Przypomnijmy więc tylko, że była to pierwsza w Europie i...
30 kwi 20251663
1940 – koło Anielina pod Opocznem poległ Henryk Dobrzański "Hubal" - legendarny major polskiej kawalerii, uczestnik walk o Lwów, wojny 1920 r. i obrony Grodna przed sowietami w 1939 r.
Urodzony w 1897 r. Według niektórych badaczy, był w linii prostej potomkiem słynnego rycerza Zawiszy Czarnego z Garbowa i to zarówno od...
28 kwi 2025681
1512 – w Bitwie pod Wiśniowcem (pod Łopusznem) hetman wielki litewski Konstanty Ostrogski i hetman wielki koronny Mikołaj Kamieniecki pokonali przeważające siły Tatarów Krymskich.
Tatarami dowodził chan Mengli I Girej. Polska kawaleria, w sile 5 tysięcy żołnierzy, przy wsparciu wojsk litewskich i ruskich wycięła w...
27 kwi 2025913
1584 – w Wilnie zmarł Mikołaj Radziwiłł Rudy herbu Trąby - hetman i kanclerz wielki litewski, świetny wódz - odniósł aż cztery wielkie zwycięstwa nad armią rosyjską.
Mikołaj Radziwiłł urodził się w 1512 r., był bratem królowej Polski Barbary Radziwiłłówny. W 1547 r. otrzymał od cesarza Karola V tytuł...
