25 maj 202431040
1948 – w więzieniu na Rakowieckiej w Warszawie UB zamordowało rotmistrza Witolda Pileckiego - wielkiego bohatera AK i podziemia antysowieckiego, obrońcę Kresów.
Urodził się w 1901 r. w Karelii, gdzie jego rodzina była przesiedlona za udział w Powstaniu Styczniowym. Wychowywał się w Wilnie, tam zdał maturę i...
17 maj 20240772
1863 – Powstanie Styczniowe: rozpoczęła się bitwa pod Horkami w guberni grodzieńskiej - seria potyczek stoczonych z Rosjanami przez oddział Romualda Traugutta.
Pod koniec kwietnia Traugutt objął komendę nad 160-osobowym oddziałem powstańczym w rejonie wsi Horki w powiecie kobryńskim. Wkrótce dołączyło do niego 32...
06 maj 20240692
1801 – magistrat Wilna zalegalizował Cmentarz na Rossie. Dziś to jedna z czterech polskich nekropolii narodowych, z mauzoleum, gdzie spoczywa matka i serce Józefa Piłsudskiego.
Zespół cmentarny w dzielnicy Rossa w Wilnie został wprawdzie założony znacznie wcześniej - w 1769 roku. Jednak to właśnie rok 1801 uznaje...
24 kwi 20240603
1784 – zmarł Franciszek Bohomolec - jezuita, nauczyciel, komediopisarz, poeta, publicysta, tłumacz i wydawca z Kresów — jeden z twórców polskiego Oświecenia.
Urodził się w 1720 r. na Witebszczyźnie. Uczył się w wileńskim konwikcie jezuickim i studiował filozofię w Akademii Wileńskiej. Potem przez 10 lat...
20 kwi 20240643
1807 – urodził się Wincenty Pol - wybitny polski poeta i geograf związany z Kresami. To właśnie on jako pierwszy użył pojęcia Kresy w swoim poemacie "Mohort" z 1854 roku.
Wychował się we Lwowie, ukończył kolegium jezuickie w Tarnopolu, następnie Uniwersytet Lwowski. Wykładał na Uniwersytecie Wileńskim. Brał...
12 kwi 20240713
1908 – we Lwowie ukraiński student zastrzelił Andrzeja Kazimierza Potockiego - polskiego polityka, Namiestnika Galicji w latach 1903-1908, marszałka Sejmu Krajowego Galicji.
Andrzej Potocki urodził się w 1861 r. Był jednym z największych właścicieli ziemskich i fabryk w Galicji i Królestwie Polskim. Jako polityk...
27 mar 20240411
1806 – w Krechowicach urodził się August Bielowski - poeta i historyk. Dyrektor Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Zmarł w 1876 r. we Lwowie. Pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim.
Często podróżował do Rosji, Austrii i Niemiec, gdzie w archiwach i bibliotekach wyszukiwał źródła do dziejów Polski. Był...
17 mar 202401154
1916 – w Wilnie urodził się - wybitny aktor, jeden z czołowych amantów polskiego kina i teatru.
Pochodził z artystycznej rodziny - jego ojciec był tancerzem. Na scenie teatralnej aktor zadebiutował jesienią 1939 roku w Grodnie w sztuce “Panna Maliczewska”. W 1940 r. ukończył Studio Aktorskie przy ówczesnym...
10 mar 20240765
1844 – urodził się Alfred Kamienobrodzki - związany ze Lwowem polski budowniczy, architekt i akwarelista. Uczestnik Powstania Styczniowego.
Mieszkał we Lwowie, gdzie miał biuro architektoniczne. Malował głównie akwarelą - krajobrazy, widoki wnętrz i architektury Lwowa, Krakowa i okolic, a także Wołynia. Był...
15 sty 20240885
1944 - 27 Wołyńska Dywizja Piechoty Armii Krajowej rozpoczęła Akcję "Burza" na Wołyniu przeciwko wojskom niemieckim.
W okresie od stycznia do czerwca 1944 r. w operacji tej wzięło udział 6,5 tys. żołnierzy AK. Dywizja stoczyła ponad 100 walk z Niemcami. Poległo ponad 600 polskich partyzantów. Straty wroga -...
11 sty 20240861
1582 – biskup wileński Jerzy Radziwiłł założył w Wilnie Seminarium Duchowne, które działało tu do likwidacji przez sowietów w 1945 r.
Przez dwa wieki seminarium mieściło się w pałacu biskupim. Nauka trwała cztery lata, a klerycy byli także słuchaczami Uniwersytetu Wileńskiego. W 1774 r. biskup Masalski...
10 sty 20240569
1919 – w Wilnie zmarł Antoni Wiwulski - polski architekt, rzeźbiarz. Autor m.in. wileńskiego Pomnika Trzech Krzyży.
Urodzony w 1877 r. Był pierwszym architektem i rzeźbiarzem pochodzącym z Litwy, który na przełomie XIX i XX wieku ukończył Wyższą Szkołę Techniczną w Wiedniu oraz Państwową Wyższą Szkołę Sztuk...
