24 lip 2024847
1917 – I wojna światowa: walczący po stronie rosyjskiej polscy ułani stoczyli pod Krechowcami koło Stanisławowa bohaterską bitwę z 5-krotnie liczniejszymi Niemcami.
Polscy ułani z 1 Pułku tzw. Legionu Puławskiego, w liczbie zaledwie 400 szabel mieli rozkaz powstrzymania natarcia Niemców na Stanisławów i...
23 lip 2024755
1829 – zmarł Wojciech Bogusławski - aktor, dramaturg, dyrektor Teatru Narodowego. Organizował występy Grodnie, Wilnie, Dubnie i Lwowie. Autor pierwszej opery narodowej.
Ten wybitny twórca polskiej sceny urodził się w 1757 r. w Poznańskiem. Ale jego twórczość była przez lata związana z Kresami. Odnotujmy też, że...
22 lip 20241228
1654 – armia carska zdobyła broniony przez Rzeczpospolitą Mścisław dokonując tzw. Rzezi Trubeckiego. Rosjanie wymordowali 15 tys. mieszkańców, w tym kobiety i dzieci.
Wydarzenie to miało miejsce podczas wojny polsko-rosyjskiej z lat 1654-1667. Główne siły moskiewskie szły na Mińsk, a na południu wojska kniazia...
21 lip 2024675
1903 – zmarł książę Adam Stanisław Sapieha - wybitny polityk niepodległościowy i działacz gospodarczy w Galicji, wielokrotny poseł do Sejmu Krajowego, związany ze Lwowem.
Urodził się w 1828 r. Ukończył gimnazjum we Lwowie. Zaangażował się w uwieńczone sukcesem starania o autonomię Galicji. Podczas Powstania...
20 lip 20241487
1926 – zmarł Feliks Dzierżyński - polski i radziecki komunista z Kresów, twórca i szef pierwszych sowieckich organów bezpieczeństwa: Czeka, GPU i OGPU. Symbol krwawego terroru.
To, że był psychopatycznym zbrodniarzem - "Żelaznym Feliksem", "Czerwonym Katem" - wiedzą wszyscy i niewiele mamy w tej sprawie do...
19 lip 2024718
1855 – w Kochaczynie pod Orszą zmarł Tomasz Zan - polski poeta i przyrodnik, współzałożyciel Towarzystwa Filomatów, Związku Promienistych, prezes Zgromadzenia Filaretów.
Urodził się w 1796 r. w Miasocie koło Mołodeczna. Jego dziadek był burmistrzem Radoszkowicz. Przez 5 lat Tomasz Zan uczył się w gimnazjum w...
18 lip 20241277
1570 – w Wilnie otwarto Kolegium Jezuitów przekształcone przez króla Batorego w Akademię i Uniwersytet Wileński - jedyną przez lata wyższą szkołę Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Jezuici przybyli do Wilna na zaproszenie biskupa Waleriana Protasewicza. Organiztorem Kolegium był Stanisław Warszewicki, a budynki uczelni...
17 lip 2024703
1399 – zmarła święta Jadwiga Andegaweńska - królowa i patronka Polski, najwyższa księżna i apostołka Litwy, dziedziczka Rusi - żona Władysława II Jagiełły.
Urodzona w 1373 lub 1374 roku jako córka króla Ludwika Węgierskiego. Na królową Polski koronowana została w wieku 10 lat. Z Kresami była związana...
16 lip 2024661
1933 – nadano premierowe wydanie "Wesołej Lwowskiej Fali" - najpopularniejszej w przedwojennej Polsce audycji Polskiego Radia Lwów, gromadzącej 6 mln słuchaczy.
"Wesoła Lwowska Fala" była nadawana na całą Polskę do 1939 r. (od 1938 r. pod nazwą "Tajoj"). Pomysłodawcą audycji i autorem większości tekstów był...
15 lip 2024711
1410 – pod Grunwaldem armia polsko-litewska króla Władysława II Jagiełły rozgromiła Krzyżaków, łamiąc na zawsze potęgę tego rycerskiego zakonu.
W centrum obrazu Jana Matejki widzimy jednak nie Jagiełłę tylko Wielkiego Księcia Witolda. Jest to zgodne z prawdą historyczną o tyle, że faktycznie brał on...
14 lip 2024895
1894 – we Lwowie rozegrano pierwszy oficjalny mecz piłkarski na ziemiach polskich - "Sokoła" Lwów z "Sokołem" Kraków. Zwyciężył Lwów 1:0. Gola strzelił Włodzimierz Chomicki.
Ten pierwszy mecz w historii polskiej piłki nożnej odbył się na specjalnie do tego przygotowanym boisku w Parku Stryjskim, o...
13 lip 20241246
1943 – początek niemieckiej akcji pacyfikacyjnej "Hermann" w rejonie Puszczy Nalibockiej. Spalono Pohorełkę i Zalesie, a przez 25 kolejnych dni - 100 wiosek. Ludność wywieziono.
Przeprowadzona w okresie 13 lipca – 8 sierpnia 1943 r. w Puszczy Nalibockiej operacja niemiecka była skierowana przeciwko polskiej i sowieckiej...
