Dlaczego upadła Rzeczpospolita? To pytanie zadawano już w końcu XVIII wieku. My czy oni (ościenne mocarstwa), kto jest winien rozbiorów Rzeczypospolitej? W tym numerze autorzy „Mówią wieki” starają się dać odpowiedź na podstawie najnowszych badań historyków. Nie tylko błędy Augusta Mocnego czy jego syna doprowadziły do zaprowadzenia upokarzającej rosyjskiej kurateli nad Rzeczpospolitą – pisze Łukasz Adamski, wicedyrektor Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Współpracy, które jest współwydawcą tego numeru.
O skutkach wojny z początku XVIII stulecia piszą Przemysław Gawron, Karol Kościelniak i Tomasz Bohun, ten ostatni podkreśla: pod względem strat ludnościowych, gospodarczych i kulturalnych wojna północna okazała się dla Rzeczypospolitej katastrofą niemal apokaliptyczną. (…) Ludność kraju skurczyła się o jedną czwartą. Rządy dynastii Wettynów analizują Urszula Kosińska i Piotr Kroll przedstawiając mocno odmienny obraz tych czasów od tego, który dominuje w dawnej historiografii i podręcznikach szkolnych. O wzorcach kulturowo-obyczajowych szlachty i próbach reform pisze Bogdan Rok w artkule Sarmatyzm i oświecenie. O roli religii na ziemiach I Rzeczypospolitej przeczytamy w artykułach Katolicyzm głęboki i powierzchowny oraz w tekście historyka z Uniwersytetu Lwowskiego Ihora Skoczylasa „Hybrydowa” instrumentalizacja wiary: Rosja, prawosławie i unici w XVIII wieku. O reformach Stanisław Augusta w artykule Nie tylko Szkoła Rycerska. Na koniec bloku tematycznego przeczytamy dogłębną analizę prof. Zofii Zielińskiej My czy oni, czyli kto ponosi winę za rozbiory , która pisze : losy Rzeczypospolitej nie pozostawiają wątpliwości, iż utraciła ona państwowość nie dlatego, że nie potrafiła podnieść się z upadku, ale dlatego, że do jej odrodzenia nie dopuścili zagraniczni stróże jej słabości.
Numer dostępny także w wersji elektronicznej na nexto.pl i ekioski.pl
Numer powstał we współpracy z Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia.
Red. Kresy24.pl
3 komentarzy
józef III
21 marca 2020 o 22:12tak jak dzisiaj
SyøTroll
22 marca 2020 o 10:01Zgadzam się; problem w tym, że tylko jednego rosyjskiego “stróża ówczesnej słabości” chcemy dziś dostrzegać.
Tadeusz
25 marca 2020 o 17:51Wszelkie reformy należy rozpoczynać jak najszybciej i należy być konsekwentnym w przeprowadzaniu reform. Brak konsekwencji w działaniach, doprowadził Rzeczpospolitą do katastrofy. Nasi opiekunowie, doradcy jakimi były trzy ościenne państwa, a szczególnie opieka Rosji i Prus zaważyły na upadku Polski. Nasza ówczesna elita także nie sprostała wyzwaniu jakie niosły czasy w których żyli. Król Stanisław Poniatowski ponosi w dużej mierze odpowiedzialność i nie da się w żaden sposób obronić.