• ARCHIWUM KRESOWE
  • PODRÓŻE PO KRESACH
  • BIBLIOTEKA KRESOWA
  • KUCHNIA KRESOWA
  • Niepodległość
  • KALENDARIUM
    • Styczeń w Historii Kresów
    • Luty w Historii Kresów
    • Marzec w Historii Kresów
    • Kwiecień w Historii Kresów
    • Maj w Historii Kresów
    • Czerwiec w Historii Kresów
    • Lipiec w Historii Kresów
    • Sierpień w Historii Kresów
    • Wrzesień w Historii Kresów
    • Październik w Historii Kresów
    • Listopad w Historii Kresów
    • Grudzień w Historii Kresów
  • POLACY NA WSCHODZIE
  • HISTORIA I WSPOMNIENIA
  • WYSZUKIWARKA KRESOWA
  • GAZETY KRESOWE
    • Archiwum “Magazynu Polskiego”
    • Archiwum “Głosu znad Niemna”
    • Archiwum “Echa Polesia”
    • Archiwum “Polaka na Łotwie”
    • Archiwum “Kuriera Galicyjskiego”
    • Archiwum “Słowa Polskiego”
    • Archiwum “Monitora Wołyńskiego”
    • Archiwum “Głosu Polonii”
    • Archiwum “Polonii Charkowa”
    • Archiwum “Dziennika Kijowskiego”
    • Archiwum “Krynicy”
    • Archiwum “Gazety Polskiej Bukowiny”
    • Archiwum “Wołanie z Wołynia”
    • Archiwum “Naszych Dróg”
    • Archiwum “Tęczy Żytomierszczyzny”
    • Archiwum “Lwowskich Spotkań”
    • Archiwum “Polaków Donbasu”
    • Archiwum “Mozaiki Berdyczowskiej”
    • Archiwum “Słowa Życia”
  • TV Kresy24.pl
Kresy24.pl – Wschodnia Gazeta Codzienna
  • 01 Mar 2021
  • Ukraina
  • Białoruś
  • Rosja
  • Litwa
  • Azja i Zakaukazie
  • Region Bałtyku
  • Trójmorze
  • русский
  • yкраїнська
Kresy24.pl - Wschodnia Gazeta Codzienna
  • ARCHIWUM KRESOWE
  • PODRÓŻE PO KRESACH
  • BIBLIOTEKA KRESOWA
  • KUCHNIA KRESOWA
  • Niepodległość
  • KALENDARIUM
    • Styczeń w Historii Kresów
    • Luty w Historii Kresów
    • Marzec w Historii Kresów
    • Kwiecień w Historii Kresów
    • Maj w Historii Kresów
    • Czerwiec w Historii Kresów
    • Lipiec w Historii Kresów
    • Sierpień w Historii Kresów
    • Wrzesień w Historii Kresów
    • Październik w Historii Kresów
    • Listopad w Historii Kresów
    • Grudzień w Historii Kresów
  • POLACY NA WSCHODZIE
  • HISTORIA I WSPOMNIENIA
  • WYSZUKIWARKA KRESOWA
  • GAZETY KRESOWE
    • Archiwum “Magazynu Polskiego”
    • Archiwum “Głosu znad Niemna”
    • Archiwum “Echa Polesia”
    • Archiwum “Polaka na Łotwie”
    • Archiwum “Kuriera Galicyjskiego”
    • Archiwum “Słowa Polskiego”
    • Archiwum “Monitora Wołyńskiego”
    • Archiwum “Głosu Polonii”
    • Archiwum “Polonii Charkowa”
    • Archiwum “Dziennika Kijowskiego”
    • Archiwum “Krynicy”
    • Archiwum “Gazety Polskiej Bukowiny”
    • Archiwum “Wołanie z Wołynia”
    • Archiwum “Naszych Dróg”
    • Archiwum “Tęczy Żytomierszczyzny”
    • Archiwum “Lwowskich Spotkań”
    • Archiwum “Polaków Donbasu”
    • Archiwum “Mozaiki Berdyczowskiej”
    • Archiwum “Słowa Życia”
  • TV Kresy24.pl
Home
Historia i Wspomnienia

Liceum Krzemienieckie

01 Mar 2014 Historia i Wspomnienia 0 comments

Widok z Góry Bony na kościół juzuitów i Liceum Krzemienieckie przed 1939 r.

19 grudnia 1805 r. powstało Liceum Krzemienieckie założone przez Tadeusza Czackiego – ważny ośrodek edukacji i kultury polskiej na Kresach zwany Atenami Wołyńskimi.

Liceum, które początkowo nazywało się Gimnazjum Wołyńskie, działało w latach 1805-1831 i po reaktywacji – w latach 1922-1939.  oferując wykształcenie od elementarnego poprzez średnie, zawodowe, aż do półwyższego. Nazwę Liceum Krzemienieckie nadano w 1819 r.


Założyciel – Tadeusz Czacki, wizytator placówek oświatowych guberni wołyńskiej, podolskiej i kijowskiej, podjął się tego dzieła wspólnie z Hugonem Kołłątajem. Szkoła mieściła się w siedzibie dawnego kolegium jezuickiego w Pałacu Wiśniowieckich. Jej pierwszym dyrektorem był Józef Czech.

Liceum miało bogatą biblioteką opartą na księgozbiorze Stanisława Augusta Poniatowskiego – kilkadziesiąt tysięcy ksiąg. Po upadku Powstania Listopadowego władze carskie zamknęły Liceum, a część kadry i majątku szkoły przeszła do tworzącego się Uniwersytetu Kijowskiego. Biblioteka krzemieniecka i bezcenna galeria Poniatowskiego zostały zrabowane, dając potem zalążek Narodowej Biblioteki Ukraińskiej w Kijowie.


Na mocy dekretu marszałka Józefa Piłsudskiego Liceum Krzemienieckie wznowiło działalność w 1922 r. i działało aż do wybuchu II wojny. 28 lipca 1941 r., po zajęciu Krzemieńca przez wojska niemieckie, Niemcy – na podstawie listy ułożonej przez nacjonalistów ukraińskich – aresztowali przedstawicieli inteligencji polskiej w Krzemieńcu, głównie nauczycieli Liceum. W dniach 28-30 lipca 1941 r. 30 osób z tej grupy Niemcy rozstrzelali pod Górą Krzyżową.

Wśród kadry naukowej i absolwentów Liceum Krzemienieckiego było bardzo wielu czołowych przedstawicieli polskiego życia intelektualnego kilku pokoleń. Przytaczamy za Wikipedią ich listę:

Kadra naukowa:

Antoni Andrzejowski – polski przyrodnik, botanik, geolog, pamiętnikarz i pisarz

Willibald Besser – polski botanik i florysta, badacz flory wschodniej Galicji, profesor

Michał Choński – polski ekonomista, absolwent (1805) i doktor filozofii Uniwersytetu Wileńskiego (1806). Wykładowca prawa przyrodzonego i ekonomii politycznej praktycznie przez cały czas istnienia Liceum (od 1806 do 1831 roku). Wykładał ponadto statystykę powszechną, profesor

Alojzy Feliński – profesor literatury i dyrektor Liceum

Antoni Jarkowski – polski filozof, profesor

Józef Korzeniowski – polski dramatopisarz i powieściopisarz, profesor

Joachim Lelewel – polski historyk, numizmatyk, poliglota, heraldyk i działacz polityczny, profesor

Aleksander Mickiewicz – wykładowca prawa polskiego, litewskiego i rzymskiego, brat Adama Mickiewicza

Alojzy Osiński – polski filolog, słownikarz, pijar

Euzebiusz Słowacki – polski teoretyk i historyk literatury, tłumacz, dramatopisarz, ojciec Juliusza Słowackiego

 

Uczniowie i absolwenci:

Antoni Andrzejowski – polski przyrodnik, botanik, geolog, pamiętnikarz i pisarz

Józef Antoni Beaupré – polski lekarz, przyjaciel Juliusza Słowackiego

Zenon Belina-Brzozowski – polski mecenas sztuki, ziemianin, marszałek szlachty guberni podolskiej

Feliks Bernatowicz – polski powieściopisarz romantyczny

Piotr Chlebowski – polski nauczyciel, pedagog i matematyk, nauczyciel Zygmunta Krasińskiego

Maurycy Gosławski – polski poeta, uczestnik kampanii tureckiej, powstaniec listopadowy

Kajetan Jaxa-Marcinkowski – polski poeta, grafoman, tłumacz i pedagog

Mikołaj Jełowicki – polski pisarz, dziennikarz, kapitan jazdy wołyńskiej w powstaniu listopadowym

Mark Kac – polski i amerykański matematyk

Józef Korzeniowski – polski dramatopisarz i powieściopisarz, profesor

Franciszek Kowalski – polski poeta, tłumacz dzieł Moliera

Antoni Malczewski – polski poeta, prekursor romantyzmu

Konstanty Malczewski – polski wojskowy, generał meksykański

August Olizarowski – polski dramatopisarz

Narcyz Olizar – polski hrabia, senator-kasztelan Królestwa Polskiego, poseł na Sejm w 1831, działacz polityczny Wielkiej Emigracji, pisarz, publicysta i malarz

Gustaw Olizar – polski hrabia, publicysta, poeta, pamiętnikarz

Spirydion Ostaszewski – polski hipolog, pisarz, zbieracz podań i legend ludowych

Zygmunt Rumel – polski dowódca wojskowy, komendant VIII Okręgu Wołyń BCh, oficer Armii Krajowej, poeta

Juliusz Słowacki – polski poeta

Kazimierz Urbanik – polski matematyk, rektor Uniwersytetu Wrocławskiego

Stanisław Worcell – polski działacz polityczny, publicysta, powstaniec listopadowy

Tymon Zaborowski – polski poeta.

Kresy24.pl / Historyczne Kalendarium Kresowe / Wikipedia

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na:

Powiązane wiadomości:

17 września w Historii Kresów 4 września w Historii Kresów 28 sierpnia w Historii Kresów 11 sierpnia w Historii Kresów 13 czerwca w Historii Kresów
Tagi: 19 grudnia 2010 biblioteka Czacki historia Kresów Wschodnich Kijów Kołłątaj Kresy Wschodnie Krzemieniec książki kultura Liceum Krzemienieckie literatura polska Mickiewicz nauka oświata Piłsudski Polacy na Kresach Poniatowski szkolnictwo Uniwersytet Kijowski Wołyń zbrodnie niemieckie zbrodnie ukraińskie
  • Tags
  • 19 grudnia 2010
  • biblioteka
  • Czacki
  • historia Kresów Wschodnich
  • Kijów
  • Kołłątaj
  • Kresy Wschodnie
  • Krzemieniec
  • książki
  • kultura
  • Liceum Krzemienieckie
  • literatura polska
  • Mickiewicz
  • nauka
  • oświata
  • Piłsudski
  • Polacy na Kresach
  • Poniatowski
  • szkolnictwo
  • Uniwersytet Kijowski
  • Wołyń
  • zbrodnie niemieckie
  • zbrodnie ukraińskie

Dodaj komentarz Anuluj

Najczęściej czytane
Bestialskie tortury w rosyjskiej kolonii karnej. Wyciekły nagrania

Bestialskie tortury w rosyjskiej kolonii karnej. Wyciekły nagrania

"Kijów wyczerpał zdolności do przesuwania się na Zachód w oparciu o Niemcy"

"Kijów wyczerpał zdolności do przesuwania się na Zachód w oparciu o Niemcy"

Białoruska TV: Niemiecki terror z II wojny światowej doskonałym wzorcem dla utrzymania porządku w kraju (WIDEO)

Białoruska TV: Niemiecki terror z II wojny światowej doskonałym wzorcem dla utrzymania porządku w kraju (WIDEO)

Łukaszenka podzielił się władzą z 45- letnim synem

Łukaszenka podzielił się władzą z 45- letnim synem

Zapomniane polskie państwo między Rosją i Chinami

Zapomniane polskie państwo między Rosją i Chinami

Gerard Depardieu podejrzany o gwałt

Gerard Depardieu podejrzany o gwałt

Zaproszenie na konferencję: ZBRODNIA W KUROPATACH 1937–1941: PRAWDA I WOLNOŚĆ

Zaproszenie na konferencję: ZBRODNIA W KUROPATACH 1937–1941: PRAWDA I WOLNOŚĆ

Amnesty International nie uznaje już Aleksieja Nawalnego za więźnia sumienia. Z powodu jego wypowiedzi sprzed kilkunastu lat

Amnesty International nie uznaje już Aleksieja Nawalnego za więźnia sumienia. Z powodu jego wypowiedzi sprzed kilkunastu lat

Prezydent Litwy: Ostatnie wydarzenia w Gruzji budzą duże zaniepokojenie

Prezydent Litwy: Ostatnie wydarzenia w Gruzji budzą duże zaniepokojenie

Пшемислав Журавський вель Граєвський: Чи поняття «Креси» сьогодні потребує уточнення і дискусії? (II)

Пшемислав Журавський вель Граєвський: Чи поняття «Креси» сьогодні потребує уточнення і дискусії? (II)

Najnowsze
01 Mar
Rosja

Reakcja Kremla na wypowiedź amerykańskiego prezydenta, że USA nie uznają aneksji Krymu

01 Mar
Azja i Zakaukazie

Paszinian zaproponował przedterminowe wybory i zmiany w konstytucji

01 Mar
SUPERNEWS

W Donbasie samochód z ukraińskimi żołnierzami wjechał na minę. Dziewięciu zostało rannych

01 Mar
Azja i Zakaukazie

Prezydent i premier Armenii rozmawiali o kryzysie politycznym w kraju

01 Mar
Białoruś

Łukaszenka chce, by dzień agresji ZSRR na Polskę był świętem narodowym Białorusi

01 Mar
Historia i Wspomnienia

“Kurier Wileński”: Po co nam Wyklęci

01 Mar
Białoruś

Białoruś dokręca śrubę. Od 1 marca za udział w proteście surowe kary

Publikacje wyrażają jedynie poglądy autora/ów i nie mogą być utożsamiane z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

© Kresy24.pl 2018. Wszelkie Prawa Zastrzeżone.  Kontakt | Polityka prywatności
Produkcja: Fundacja Wolność i Demokracja