Tajemniczy kamień z Naliboków

 W centrum Nalibok obok „Lipki Prezydenta”, znajdował się przed II wojną światową granitowy kamień z tajemniczą inskrypcją.

Przy dokładnym przyjrzeniu się, łatwo możemy odczytać dwie duże łacińskie literki „RP” i datę „1748”. Możemy to   zinterpretować jako: „Roku Pańskiego 1748”.

Trudność sprawia odczytanie i  interpretacja inskrypcji nad datą. Wydaje się, że pomocna  może być pewna wiedza historyczna, i ważne dla miasteczka wydarzenia z przeszłości.

Księżna Anna z Sanguszków Radziwiłłowa (1676 – 1746), małżonka Karola Stanisława, ordynata nieświeskiego i ołyckiego,  założyła w Nalibokach w 1723 r., hutę szkła, i w 1737 szlifiernię w pobliskich Jankowiczach. Po jej śmierci pracę kontynuował wnuczek książę Karol Radziwiłł „Panie Kochanku” – „po 1746 r., rozwinął produkcję manufaktur szkła w Urzeczu i Nalibokach, które działały potem, pierwsza do 1846, druga do 1862 roku”.[1][2]

Pierwsze słowo inskrypcji to przypuszczalnie „Hutta”, pisane przez dwa „TT”, co było wtedy możliwe przy napływie do pracy w hucie wykwalifikowanych pracowników z Saksonii (po niemiecku „Hutte” przez „a – umlaut”).

Trudności sprawia odczytanie drugiego słowa, może to  „Pańska” – „Hutta Pańska” lub „Hutta  Polska” ?

Czy data „1748” na kamieniu, to erygowanie nazwy huty w czasie jej ożywienia i prosperity ?

Jedno jest pewne, tajemniczy kamień z Nalibok jest cenną pamiątką historyczną dla miasteczka, i dla wspólnej polsko – białoruskiej historii z czasów W.Ks. Litewskiego.

Szkoda, że nie wiadomo gdzie obecnie się  znajduje, i co się z nim stało ?

 

Stanisław Karlik