05 sie 20240540
1772 – I rozbiór Polski: w Petersburgu Rosja, Prusy i Austria podpisały traktaty rozbiorowe ustalające granice zaborów. Polska straciła 211 tys. km kw. terytorium i 4,5 mln ludności.
W wyniku I Rozbioru Austria zawłaszczyła całą południową Polskę po Zbrucz ze Lwowem, ale bez Krakowa, a już dwa lata wcześniej...
01 sie 20240608
1 sierpnia rano, samolot An-148 jednostki lotniczej Rossija, wykorzystywany wcześniej podczas wymiany więźniów z Zachodem, wyleciał z Moskwy do Kaliningradu.
Jak podaje agencja TASS, powołując się na dane Flightradar24, samolot o numerze RA-61727, wykorzystywany w 2022 roku podczas wymiany handlarza bronią Wiktora Buta i...
29 lip 20241297
Widzów corocznej parady morskiej w Petersburgu z okazji Dnia Marynarki Wojennej spotkał gorzki zawód.
Liczba uczestniczących w niej okrętów i małych kutrów była dwa razy niższa niż rok temu - przepłynęło ich tylko 25, w tym 4 żaglowce i 1 podwodny. To najmniejsza parada morska w całej jej historii. Natomiast...
23 lip 20240728
1829 – zmarł Wojciech Bogusławski - aktor, dramaturg, dyrektor Teatru Narodowego. Organizował występy Grodnie, Wilnie, Dubnie i Lwowie. Autor pierwszej opery narodowej.
Ten wybitny twórca polskiej sceny urodził się w 1757 r. w Poznańskiem. Ale jego twórczość była przez lata związana z Kresami. Odnotujmy też, że...
18 lip 202401189
1570 – w Wilnie otwarto Kolegium Jezuitów przekształcone przez króla Batorego w Akademię i Uniwersytet Wileński - jedyną przez lata wyższą szkołę Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Jezuici przybyli do Wilna na zaproszenie biskupa Waleriana Protasewicza. Organiztorem Kolegium był Stanisław Warszewicki, a budynki uczelni...
10 lip 20242757
1649 – Powstanie Chmielnickiego: rozpoczęła się polska obrona Zbaraża przed 300-tysięcznymi wojskami kozacko-tatarskimi. Oblężenie trwało prawie półtora miesiąca.
Twierdzy Zbaraż broniła 15-tysięczna polska załoga pod wodzą wojewody ruskiego - księcia Jeremiego Wiśniowieckiego, wspierana przez piechotę...
19 cze 20240833
1624 – bitwa pod Martynowem – wojska polskie pokonały dwukrotnie liczniejszą armię tatarską, uwolniły polskich jeńców i odebrały łupy zrabowane w czasie krwawego najazdu.
Najazdy tatarskie przez wieki były największą plagą Kresów, a walczyć z nimi było niezwykle trudno. Rzadko kiedy można było zmusić...
13 cze 202441974
1915 – 2 szwadron ułanów II Brygady Legionów brawurową szarżą przełamał trzy linie rosyjskiej obrony pod wsią Rokitna. Poległ dowódca - rotmistrz Zbigniew Dunin-Wąsowicz.
Atak miał na celu zdobycie pozycji w okolicy wsi Rokitna, zaciekle bronionych przez Rosjan. Rotmistrz Dunin-Wąsowicz osobiście poprowadził...
04 cze 20240792
1872 – zmarł Stanisław Moniuszko herbu Krzywda - polski kompozytor z Kresów, dyrygent, pedagog, autor 268 pieśni, operetek, baletów i oper, w tym "Halki" i "Strasznego dworu".
Wielki twórca urodził się w 1819 r. w Ubielu - dziś jest to wyludniona wieś na Białorusi, nad Wołmą, w obwodzie mińskim. Muzyki uczyła go...
27 maj 20240516
1876 - w Lucynie w guberni witebskiej urodził się Ferdynand Antoni Ossendowski – wybitny antybolszewicki pisarz i działacz polityczny, dziennikarz i podróżnik.
Szlachecka rodzina Ossendowskiego, herbu Lis, miała korzenie tatarskie. Przeprowadzała się kolejno do guberni pskowskiej, do Kamieńca Podolskiego, gdzie młody...
24 maj 20240623
1878 – w majątku Kurczyce na Wołyniu urodziła się Helena Mniszkówna - polska pisarka, autorka m.in. "Trędowatej" i "Ordynata Michorowskiego".
Po ślubie Mniszkówna przeprowadziła się do Platerowa na Litwie, gdzie zrodził się pomysł "Trędowatej". Drukiem książka ukazała się w 1909 r. i od razu wzbudziła furorę....
19 maj 20240782
1827 – w Lisowie koło Maniewicz na Wołyniu urodził się Zygmunt Sierakowski - polski generał armii rosyjskiej, dowódca Powstania Styczniowego na Żmudzi.
Należał do konspiracyjnego Koła Oficerów Polskich w Petersburgu, związanego z organizacją "czerwonych" w Kongresówce. Po wybuchu Powstania Styczniowego...
