23 gru 2024982
1884 – w warszawskim dzienniku "Słowo" ukazał się pierwszy odcinek powieści Henryka Sienkiewicza "Potop".
1596 – w Brześciu Litewskim zawarto tzw. unię brzeską. W jej wyniku w Rzeczypospolitej Obojga Narodów Cerkiew prawosławna połączyła się z Kościołem katolickim. W ramach Unii część duchownych i wyznawców...
22 gru 2024579
1872 – we Lwowie urodził się Zdzisław Krygowski - matematyk, rektor Politechniki Lwowskiej, inicjator badań kryptologicznych, które pozwoliły Polsce złamać kod niemieckiej maszyny Enigma.
Z wydziałem matematyki Politechniki Lwowskiej był związany od 1901 r., tytuł profesora uzyskał w 1908 r., a w latach 1917-18...
21 gru 2024707
1939 – na terenach RP zajętych przez ZSRR wycofano z obiegu polskiego złotego bez możliwości wymiany na nowo wprowadzonego rubla. Miliony Polaków straciły oszczędności.
1574 – urodził się Piotr Mohyła - prawosławny metropolita kijowski uznany za świętego.
1686 – król Jan III Sobieski zaprzysiągł we...
20 gru 2024665
1834 – zmarł Maurycy Mochnacki - wybitny działacz i publicysta demokratyczny z Kresów, teoretyk polskiego romantyzmu, uczestnik i kronikarz Powstania Listopadowego.
Urodził się w 1803 r. w Bojańcu pod Żółkwią. Z rozkazu Księcia Konstantego wydalony z Uniwersytetu Warszawskiego. Więziony przez Rosjan za...
19 gru 2024634
1805 – powstało Liceum Krzemienieckie. Szkoła założona przez Tadeusza Czackiego była jednym z głównych ośrodków edukacyjnych i kulturalnych na Kresach, nazwanym często Atenami Wołyńskimi.
Szkoła oferowała wykształcenie od elementarnego poprzez średnie, zawodowe, aż do półwyższego. W jej murach wykształciło...
17 gru 2024995
1920 – Sejm Ustawodawczy przyjął ustawę o nadaniu ziemi na Kresach Wschodnich byłym żołnierzom Wojska Polskiego.
Ustawa przewidywała nieodpłatne nadanie ziem szczególnie zasłużonym żołnierzom, ochotnikom, którzy odbyli służbę frontową m.in. w wojnie z bolszewikami oraz inwalidom. Pozostali żołnierze i...
16 gru 2024717
1922 – w zamachu zginął Gabriel Narutowicz - pierwszy prezydent II RP. Pochodził ze szlachty żmudzkiej. Urodzony w 1865 r. w Telszach (obecnie Litwa).
Przeczytaj jak doszło do tego zamachu.
1637 – wojska polskie dowodzone przez hetmana polnego koronnego Mikołaja Potockiego rozbiły pod Kumiejkami kozackie wojska...
15 gru 2024865
1862 – otwarto Kolej Warszawsko – Petersburską, drugą linię kolejową na ziemiach polskich, budowaną 11 lat. Pierwszy skład osobowy wyruszył w drogę 18 maja.
Trasa kolei to: Petersburg – Gatczyna – Ługa – Psków – Dźwińsk – Wilno – Białystok – Łapy – Warszawa. Przeczytaj o początkach...
14 gru 2024647
1547 – Radziwiłłowie uzyskali tytuł książęcy od niemieckiego cesarza, stając się w ten sposób najpotężniejszym rodem na Litwie. Przeczytaj o początkach potęgi Radziwiłłów.
1575 – Stefan Batory został obwołany królem Polski.
1701 – pod Tryszkami na Żmudzi hetman Grzegorz Antoni Ogiński zaatakował...
13 gru 20241165
1867 – zmarł Artur Grottger - polski malarz, jeden z czołowych przedstawicieli romantyzmu w malarstwie polskim, ilustrator, rysownik, znany z cyklu "kartonów" o Powstaniu Styczniowym. Pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim. Urodził się w 1837 r. w Ottyniowicach na Podolu. Przeczytaj o jego życiu i twórczości.
1575 – Anna...
12 gru 2024528
1586 – w Grodnie zmarł Stefan Batory - „z Bożej łaski król Polski, wielki książę litewski, ruski, pruski, mazowiecki, żmudzki, kijowski, wołyński, podlaski, inflancki i książę siedmiogrodzki”.
Przeczytaj o wielkich czynach tego wspaniałego monarchy.
1501 – Aleksander Jagiellończyk został w katedrze na...
11 gru 2024682
1618 – zawarto rozejm w Dywilinie kończący wojnę z Rosją. W wyniku zdobycia nowych ziem Rzeczpospolita osiągnęła największą powierzchnię w swojej historii.
Przeczytaj artykuł na ten temat.
1811 – zmarł Seweryn Rzewuski - hetman polny koronny, jeden z przywódców konfederacji targowickiej. Urodzony w 1743 r. w...
