„Gdy został zbudowany, Kreml był jeszcze drewniany”

15 Maj 2015 Białoruś 1 comments

W sierpniu tego roku minie 630 rocznica podpisania unii w Krewie. Niemym świadkiem tamtej historii był zamek w Krewie. Dziś pozostały po nim tylko ruiny, które wymagają natychmiastowej interwencji konserwatorów, są w fatalnym stanie.

630 lat temu w obliczu zagrożenia jakie dla Polski i Litwy stwarzał na przełomie XIV i XV wieku zakon krzyżacki podpisano akt regulujący stosunek Korony Królestwa Polskiego z Wielkim Księstwem Litewskim, w rezultacie, rok później Litwę włączono do Królestwa Polskiego.

Krewo jest obecnie położone na północy dzisiejszej Białorusi niedaleko litewskiej granicy. Dziś to senna osada wiejska z dominującymi nad okolicą ruinami zamku. Zachowały się kontury kamiennych ścian budowli, ale stan wieży jest w fatalnym stanie, grozi jej zawalenie. Ostatnie prace konserwatorskie zamku miały miejsce w czasach, gdy ziemie te należały jeszcze do II Rzeczypospolitej.

Czytelnik Naszej Niwy zaniepokojony tym co zobaczył podczas wyprawy do Krewa ubolewa, że zabytkiem nie interesują się ani władze lokalne ani centralne. Jak pisze w liście, nie dodają mu też uroku stare, zawalone stodoły i przegniłe dachy na pobliskich posesjach, ani zarośnięta rzęsą wodną rzeczka.

Lokalny historyk sztuki w wywiadzie dla Polskiego Radia zwrócił uwagę, że zamek w Krewie, w którym swego czasu przebywał Władysław Jagiełło, późniejszy polski król, jest niezwykle cennym zabytkiem.

– Gdy zamek w Krewie był zbudowany z kamienia, to Kreml moskiewski był jeszcze drewniany – mówi Wieremiejczyk. Historyk, który sam mieszka niedaleko Krewa, ma nadzieje, że w przyszłości na zamek zwrócą uwagę konserwatorzy. Tym samym dołączy do grona odnowionych na Białorusi pałaców i zamków.
Unia w Krewie.

Unię polsko-litewską zawarto z powodu zagrożenia, jakie dla Polski i Litwy stanowił od XIV wieku zakon krzyżacki. Unia w Krewie była pierwszym z sześciu aktów unijnych podpisanych między Wielkim Księstwem Litewskim a Królestwem Polskim.

Akt zakładał małżeństwo wielkiego księcia litewskiego Jagiełły z królową Polski Jadwigą, objęcie tronu przez Jagiełłę – a ten w zamian deklarował przyjęcie chrztu, chrystianizację Litwy, zwolnienie jeńców polskich, wypłacenie odszkodowania Habsburgom za zerwane zaręczyny. Zobowiązywał się także do odzyskania ziem utraconych przez Koronę. Jagiełło decydował się także włączyć Litwę do Polski.