1 września 1939 roku rozpoczęła się II wojna światowa (fot. Wikipedia)
1939 – Niemcy napadły na Polskę bez uprzedzenia, rozpoczynając II wojnę światową. Lufwaffe zbombardowała także miejscowości na Kresach: Lwów, Grodno, Lidę, Kobryń, Kowel.
W pierwszym dniu wojny najbardziej na Kresach ucierpiał Lwów. Niemieckie bomby zniszczyły cerkiew grekokatolicką św. Ducha, Dworzec Główny, fabrykę wódek Baczewskiego, wiele gmachów przy ulicach Gródeckiej, Janowskiej, Al. Focha (obecnie Czerniwećka) i lotnisko w Skniłowie, uszkodzony został kościół św. Elżbiety. Niemcy starali się przede wszystkim zniszczyć trasy komunikacyjne, aby utrudnić przerzucanie polskich wojsk na zachód.
Zbombardowane też zostało leżące w głębi kraju Grodno, m.in. poczta główna. Nad Lidę nadleciało 31 samolotów niemieckich, które zbombardowały lotnisko. Zniszczonych zostało tu 12 polskich samolotów, zginęło 7 osób, 26 zostało rannych. Po południu odbył się drugi nalot na Lidę.
W Małaszewiczach również zbombardowano lotnisko, 12 osób zostało zabitych, 30 rannych. W bombardowaniu miejscowości Mosty było 2 zabitych i 9 rannych. W nalocie na Kobryń zniszczonych zostało kilka domów, 1 osoba zabita, 2 ranne, podobne skutki były w Kowlu.
Warto pamiętać, że w nalotach na polskie miasta mieli też udział sowieci – Luftwaffe korzystała bowiem z nawigacji, która odbywała się za pośrednictwem stacji nadawczej działającej w sowieckim Mińsku.
1435 – w bitwie pod Wiłkomierzem nad rzeką Świętą wojska polsko-litewskie pokonały armię Świdrygiełły i posiłkujących go krzyżaków inflanckich.
1646 – urodził się Jan Drews – polski pisarz, jezuita. Profesor teologii w Wilnie i Warszawie. Zmarł w 1710 r.
1835 – w Wilnie urodził się Rafał Kalinowski – święty, polski duchowny katolicki, karmelita. Po licznych aresztowaniach, objął dowodzenie powstaniem 1863 r. na Litwie, za co aresztowany 24 marca 1864 r. został skazany na karę śmierci. W wyniku starań rodziny karę śmierci zamieniono na 10 lat katorgi na Syberii: w Nerczyńsku, w Usolu, w Irkucku i w Smoleńsku. Zmarł w 1907 r. Przeczytaj więcej o Rafale Kalinowskim.
1888 – urodziła się Olga Drahonowska-Małkowska – jedna z twórczyń polskiego skautingu. Uczennica Konserwatorium Galicyjskiego Towarzystwa Muzycznego we Lwowie. Instruktorka wychowania fizycznego w „Sokole”, członek „Eleusis” i niepodległościowego „Zarzewia”, drużynowa pierwszej żeńskiej drużyny skautowej we Lwowie (III Lwowska Drużyna Skautek im. Emilii Plater). Przez większą część życia prowadziła ożywioną działalność wychowawczą. Zmarła w 1979 r.
1914 – urodził się Stefan Niedzielak – polski ksiądz opozycjonista, kapelan Armii Krajowej i WiN-u współzałożyciel Rodziny Katyńskiej. Był współpracownikiem Delegatury Rządu na Kraj, dzięki czemu wcześnie poznał raport komisji Czerwonego Krzyża o zbrodni katyńskiej. Latem 1944 r. przewiózł do Krakowa tzw. depozyt katyński, czyli dowody z przeprowadzonej przez Niemców ekshumacji grobów w Katyniu. Zamordowany w 1989 r., prawdopodobnie przez SB. Przeczytaj więcej o księdzu Stefanie Niedzielaku.
1919 – Polska podpisała zawieszenie broni z Ukrainą.
1919 – Polska ratyfikowała Traktat Wersalski.
1920 – została zamordowana 21-letnia Teresa Grodzińska – polska sanitariuszka 4 Pułku Piechoty Legionów. Została wzięta do niewoli przez oddziały Budionnego w czasie opatrywania rannych, których nie chciała opuścić. Uprowadzona i przetrzymywana w stodole broniła się przed bolszewikami przez kilka godzin siekierą. Została – jak informuje raport z 11 września 1920 r. – zamordowana w okrutny sposób, co potwierdzono w czasie odkopywania kilka dni później jej mocno pokaleczonego ciała. Jej pogrzeb z honorami wojskowymi 18 września 1920 r. w Radomiu był wielką manifestacją patriotyczną, w której wzięła udział niemal cała ludność miasta.
1938 – we Lwowie urodził się Zdzisław Hryniewiecki – polski skoczek narciarski, reprezentant Polski, mistrz kraju. Zmarł w 1981 r.
1944 – zmarł Zygmunt Batowski – polski historyk sztuki, muzeolog urodzony we Lwowie. Ukończył tam gimnazjum oraz studiował na Uniwersytecie Lwowskim. Pracował jako bibliotekarz w Fundacji hrabiego Baworowskiego we Lwowie. Zginął zamordowany przez Niemców pod murem Ogrodu Saskiego w Warszawie.
1989 – zmarł Tadeusz Sendzimir – polski inżynier i wynalazca odnoszący znaczne sukcesy głównie w USA. Ukończył Wydział Mechaniczny Politechniki Lwowskiej. Urodzony w 1894 r. we Lwowie.
Kresy24.pl / Historyczne Kalendarium Kresowe – 1 września
Dodaj komentarz
Uwaga! Nie będą publikowane komentarze zawierające treści obraźliwe, niecenzuralne, nawołujące do przemocy czy podżegające do nienawiści!