Fot: Dokumentationsarchiv des Oesterreichischen Widerstandes
1941 – litewscy zbrodniarze i niemiecka Sipo zamordowali w Kownie 3.800 Żydów. Był to największy z pogromów dokonanych z udziałem Litwinów w czasie II wojny światowej.
Inspiratorem pogromu był dowódca Einsatzgruppe A – Franz Stahlecker, zaś mordem dowodził szef miejscowych litewskich oddziałów paramilitarnych Algirdas Klimatis, na czele 400 litewskich ochotników. Drugą, 200-osobową grupą zbrodniarzy dowodził doktor Zigonys. W nocy z 25 na 26 czerwca wysadzili oni w powietrze i podpalili wiele kowieńskich synagog i 60 żydowskich domów, a potem rozpoczęli egzekucje. Zabito – również kijami – 1500 Żydów, następnego dnia 2.300. W kolejnych dniach na prowincji zamordowano 1.200 Żydów. Donosili o tym w raporcie do Berlina oficerowie Einsatzgruppen.
Masakra była zgodna z dyrektywami Reinharda Heydricha nakazującymi inspirację pogromów na Żydach przez miejscową ludność na okupowanych terenach. Ogółem w czasie II wojny w Getcie w Kownie zamordowano ok. 30 tys. Żydów. Holokaust przeżyło 3 tys.
Podobne masakry z udziałem Niemców i Litwinów miały miejsce na Wileńszczyźnie. Masowe rozstrzeliwania Żydów zaczęły się 4 lipca 1941 r. w Ponarach. Mordowano tam także Polaków. W ciągu pół roku – do końca grudnia 1941 r. – zabito tam 33,5 tys. Żydów. Niemieckie Einsatzkommando EK3 i litewskie Sonderkommando zamordowały też co najmniej 13 tys. Żydów z Niemenczyna, Nowej Wilejki, Ejszyszek, Trok, Siemieliszek, Święcian i Kiemieliszek. Kolejne 5 tys. zamordowano w Święcianach, Michaliszkach i Oszmianie w 1943 r.
Z getta wileńskiego w sierpniu – wrześniu 1943 r. 7 tys. mężczyzn trafiło do obozów koncentracyjnych w Estonii, 4 tys. kobiet i dzieci – do obozu zagłady w Sobiborze, kolejne 3.700 kobiet i mężczyzn do obozów na Łotwie i w Estonii. Na kilka dni przed zdobyciem Wilna przez sowietów rozstrzelano ostatnie 2.500 Żydów z Wilna.
Wojnę przeżyło w lasach ok. 2-3 tys. Żydów wileńskich.
1447 – w Krakowie odbyła się koronacja Kazimierza IV Jagiellończyka na króla Polski.
1920 – we Lwowie zmarł Ludwik Rydygier – polski lekarz, jeden z najwybitniejszych polskich i światowych chirurgów, profesor Uniwersytetu Lwowskiego. Obrońca Lwowa w 1918 r., generał brygady Wojska Polskiego. Pochowany w kwaterze dowódców na Cmentarzu Obrońców Lwowa. Urodzony w 1850 r.
1930 – we Lwowie zmarła Maryla Wolska – polska poetka okresu Młodej Polski urodzona w 1873 r. Pochowana na Cmentarzu Łyczakowskim.
1941 – w Wilnie urodził się Ryszard Rzepecki – polski fotoreporter, fotograf prymasów Polski: Wyszyńskiego i Glempa, wnuk Stanisława Cata-Mackiewicza. Zmarł w 2009 r.
2006 – zmarł Władysław Żeleński – polski prawnik, historyk, publicysta. Bratanek Tadeusz Boya-Żeleńskiego. Urodzony w 1903 r. w Parchaczu (obecnie Ukraina).
Kresy24.pl / Historyczne Kalendarium Kresowe – 25 czerwca
Dodaj komentarz
Uwaga! Nie będą publikowane komentarze zawierające treści obraźliwe, niecenzuralne, nawołujące do przemocy czy podżegające do nienawiści!