11 stycznia w Historii Kresów

1582 – biskup wileński Jerzy Radziwiłł założył w Wilnie Seminarium Duchowne, które działało tu do likwidacji przez sowietów w 1945 r.

Przez dwa wieki seminarium mieściło się w pałacu biskupim. Nauka trwała cztery lata, a klerycy byli także słuchaczami Uniwersytetu Wileńskiego. W 1774 r. biskup Masalski przeniósł seminarium do budynku pojezuickiego nowicjatu przy kościele św. Ignacego. Jego następca – biskup Jan Nepomucen Kossakowski, po odebraniu przez carat pomieszczeń Seminarium na koszary, przeniósł szkołę do pokarmelickiego klasztoru przy kościele św. Jerzego. Tutaj  – po połączeniu w 1925 r.  z Wydziałem Teologicznym Uniwersytetu Stefana Batorego – działało ono do marca 1942 r., a faktycznie istniało do roku 1945.

Wtedy to władze sowieckie podjęły decyzję o jego zamknięciu. Metropolita wileński aarcybiskup Romuald Jałbrzykowski postanowił więc przenieść seminarium do Białegostoku, należącego do archidiecezji wileńskiej.

1386 – poselstwo polskiej szlachty zawarło na zamku w Wołkowysku umowę z Jagiełłą, na mocy której miał on objąć polski tron oraz ożenić się z Jadwigą Andegaweńską.

1789 – Kazimierz Nestor Sapieha został wielkim mistrzem loży masońskiej Wielkiego Wschodu Narodowego Polski.

1807 – na Wołyniu urodził się Józef Dzierzkowski – polski pisarz, dziennikarz. Wychował się we Lwowie. Uczestnik Powstania Listopadowego. W 1843 r. podjął pracę w „Gazecie Lwowskiej”. Zmarł w 1865 r.

1811 – w Gródku na Podolu urodził się Leszek Dunin-Borkowski – galicyjski arystokrata, publicysta, poeta, poseł na Sejm Krajowy Galicji. Inicjator życia kulturalnego we Lwowie. Zmarł w 1896 r.

1897 – w Stryju urodził się Kazimierz Nowak, polski podróżnik w latach 1931-1936 przebył samotnie kontynent afrykański z północy na południe i z powrotem (40 tys. km rowerem, pieszo, konno, na wielbłądzie, czółnem oraz pociągiem. Zmarł w 1937 r.

1899 – w Monasterzyskach urodził się Horacy Safrin, polski pisarz. W latach 1918-1939 był kierownikiem literackim Studia im. Goldfadena w Stanisławowie. Zmarł w 1980 r.

1921 – w wyzwolonym od bolszewików Nowogródku, w gmachu dawnej rosyjskiej szkoły powiatowej rozpoczął urzędowanie polski Sąd Okręgowy, odradzając tradycje dawnego Trybunału Wielkiego Księstwa Litewskiego.

1927 – zmarł Andrzej Gawroński – polski indolog i językoznawca, od 1916 r. profesor Uniwersytetów Jagiellońskiego oraz Lwowskiego, autor pierwszego polskiego podręcznika sanskrytu. Jeden z największych polskich poliglotów – znał co najmniej 60 języków!

Uczestnik obrony Lwowa i walk z Ukraińcami. Zainicjował działalność „Biblioteki Wschodniej” przy Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Lwowie oraz „Rocznika Orjentalistycznego” i Instytutu Orientalistycznego na Uniwersytecie Lwowskim. Urodzony w 1885 r.

1933 – we Lwowie zmarł Oswald Balzer – polski historyk prawa i ustroju Polski. W latach 1887-1933 profesor na Uniwersytecie Lwowskim. Dyrektor Archiwum Krajowego Aktów Grodzkich i Ziemskich we Lwowie. W 1902 r. reprezentował rząd Galicji w słynnym, wygranym sporze pomiędzy Galicją a Węgrami o Morskie Oko w Tatrach.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości zabierał głos między innymi w sprawie godła Polski, nazwy dla polskiej waluty (był zwolennikiem złotego) oraz bronił określenia Rzeczpospolita Polska. Jako pierwszy przedstawiciel nauki odznaczony został Orderem Orła Białego. Został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie. Urodzony w 1858 r. w Chodorowie (obecnie Ukraina).

1935 – zmarła Marcelina Sembrich-Kochańska – polska śpiewaczka. Absolwentka Polskiego Towarzystwa Muzycznego we Lwowie. Występowała m.in. w nowojorskiej Metropolitan Opera. Urodzona w 1858 r. w Wiśniowczyku koło Podhajec.

1939 – zmarł Witold Broniewski – polski metaloznawca, metalurg, polityk, minister robót publicznych, profesor Politechniki Lwowskiej i Warszawskiej. Urodzony w 1880 r. w Pskowie.

1940 – zmarł Michał Siedlecki – polski zoolog, profesor i rektor Uniwersytetu Wileńskiego, urodzony w 1873 r.

1946 – oddział UPA zaatakował Cisną i dokonał masakry mieszkańców.

1994 – zmarł Stefan Inglot – polski historyk, profesor, działacz ruchu spółdzielczego. Brał udział w obronie Lwowa przed Ukraińcami i bolszewikami. Studiował na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Wykładał w Akademii Handlu Zagranicznego. W latach 1924-1945 pracował w Bibliotece Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie jako bibliotekarz, następnie kustosz oddziału rękopisów. Czas wojny również spędził we Lwowie – był prezesem nielegalnego Stronnictwa Ludowego i zajmował się tajnym nauczaniem, nadal pracując w Ossolineum. Urodzony w 1902 r.

2008 – zmarł Mieczysław Widaj – sędzia Najwyższego Sądu Wojskowego, odpowiedzialny za skazanie na śmierć żołnierzy Podziemia, m.in. legendarnego dowódcy podziemia Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”, podpułkownika Jana Mazurkiewicza „Radosława”, członków Stronnictwa Narodowego Mieczysława Gągorowskiego, Leona Mireckiego oraz Władysława Lisieckiego, biskupa kieleckiego Czesława Kaczmarka w sfingowanym procesie pokazowym i innych.

Ukończył wydział prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Był żołnierzem Armii Krajowej Okręgu Lwowskiego.Urodzony w 1912 r. w Mościskach.

Kresy24.pl / Historyczne Kalendarium Kresowe – 11 stycznia