Gazociąg do Turcji – polityczne samobójstwo Putina?

Rosja i Turcja uzgodniły trasę nowego gazociągu przez Morze Czarne, którym Gazprom ma dostarczać gaz do Europy – podaje Interfax po wizycie w Ankarze szefa rosyjskiego koncernu Alekseja Millera. Turecki projekt może się jednak okazać dla Moskwy wręcz samobójczy.

Pierwsza nitka gazociągu o rocznej przepustowości blisko 16 mld m3 ma dotrzeć do Turcji w grudniu 2016 r. Łącznie mają powstać cztery nitki, którymi będzie można przesyłać 63 mld m3 gazu. Do granic Turcji Gazprom ma budować magistralę za własne środki, a kosztami budowy z Turcji do granicy Grecji obie strony mają się podzielić. W jakich proporcjach – na razie nie ustalono.

Przypomnijmy, że decyzję o budowie gazociągu do Turcji strona rosyjska podjęła po konflikcie z Unią Europejską, który zmusił Moskwę do rezygnacji z budowanego już gazociągu South Stream do Europy przez Bułgarię.

Miał on omijać Ukrainę, pozbawiając ją w ten sposób 2/3 dochodów z tranzytu rosyjskiego gazu. Podobnie zresztą ominie ją gazociąg “turecki”, który przez 250 km ma przebiegać dawną trasą South Stream, a kolejne 660 km ma zostać dobudowane.

Tymczasem część ekspertów zaczyna zastanawiać się, czy w bojowym zapale, aby narzucić Europie rosyjskie warunki i upokorzyć Ukrainę, Władimir Putin nie strzela sobie tą inwestycją w kolano.

Dlaczego? Powodów jest kilka. Przede wszystkim chcąc za wszelką cenę uniezależnić się w kwestii tranzytu od Ukrainy, Rosja całkowicie uzależni się od Turcji – państwa niezbyt Rosji przyjaznego, członka NATO, związanego militarnie ze Stanami Zjednoczonymi.

Moskwa nie zdoła Turcji szantażować energetycznie – Ankara może bowiem w każdej chwili kupić dowolną ilość gazu z Iranu lub Azerbejdżanu po konkurencyjnych cenach. W ten sposób Turcja przekształci się w giganta energetycznego i od tej pory to ona będzie dyktować swoje warunki, zarówno Rosji jak i Unii Europejskiej. Zresztą już obecnie Gazprom musiał udzielić Turcji 6-procentowej zniżki w cenie gazu, przy czym Ankara domaga kolejnej zniżki – do 16%.

Nowy gazociąg oznacza też koniec marzeń o przyciągnięciu przez Rosję Iranu do swojej strefy wpływów – w Teheranie rosyjski projekt już wywołał oburzenie, gdyż zagraża irańskiemu eksportowi gazu do Turcji, który wynosi 10 mld m3 rocznie.

W tej sytuacji Iran nie będzie miał innego wyjścia niż zbliżyć się w polityce energetycznej z Unią Europejską – obie strony nie są bowiem zainteresowane zarówno monopolem Rosji w dostawach gazu, jak i monopolem Turcji w jej przesyle.

Gazociąg poważnie zagrozi także rosyjskim interesom na Kaukazie i w relacjach z Syrią. Turcja jest bowiem zdecydowanym wrogiem syryjskiego prezydenta Asada, strategicznego sojusznika Rosji, a także tradycyjnie wspiera bliski jej narodowo Azerbejdżan w jego konflikcie z kolejnym rosyjskim sojusznikiem – Armenią.

W przypadku wybuchu kolejnej wojny ormiańsko-azerskiej Moskwa znajdzie się więc między młotem i kowadłem: jeśli poprze swojego sojusznika – Turcja może zablokować rosyjski eksport gazu, jeśli go nie poprze – Kreml może całkowicie utracić kontrolę nad regionem.

Co więcej – Turcja nie tylko wspiera u siebie antyrosyjską emigrację czeczeńską, ale jest też wygodną bazą wypadową dla bojowników Państwa Islamskiego penetrujących zarówno region Kaukazu, jak i w coraz większym stopniu – samą Rosję.

Wkrótce może się więc okazać, że próbując ograć Europę i stłamsić energetycznie Ukrainę, Rosja trafi z deszczu pod rynnę – sama stając się gazowym i politycznym zakładnikiem Turcji.

Chwilowo o wszystkim decydują kwestie ambicjonalne Putina i roztaczana przez Gazprom wizja szybkich zysków z eksportu gazu. Przebudzenie z “tureckiego snu” może jednak okazać się dla rosyjskiego prezydenta bardzo bolesne.

Kresy24.pl / panorama.am