Źródło: Wikipedia/ Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny – Archiwum Ilustracji, sygnatura: 1-N-104a – Narodowe Archiwum Cyfrowe
1854 – w Krzywonosach na Wileńszczyźnie urodził się Napoleon Nikodem Cybulski – polski lekarz, wybitny fizjolog, twórca elektroencefalografii i endokrynologii, odkrywca adrenaliny.
Był synem Józefa Napoleona herbu Prawdzic i Marcjanny z Hutorowiczów. Ukończył gimnazjum w Mińsku, studiował medycynę w Petersburgu. W 1885 r. został kierownikiem Katedry Fizjologii na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 1904-05 był rektorem, a w latach 1905-09 prorektorem tej uczelni. Jest uważany za twórcę tzw. krakowskiej szkoły fizjologicznej.
Napoleon Cybulski był pionierem elektroencefalografii i endokrynologii. Wraz z Władysławem Szymonowiczem odkrył hormonalne oddziaływanie rdzenia nadnerczy i wyizolował adrenalinę. Jako jeden z pierwszych otrzymał też zapis EEG kory mózgowej. Z Adolfem Beckiem przeprowadził unikalne w skali światowej badania fal elektroencefalograficznych. Również jako jeden z pierwszych na świecie zarejestrował i opisał szybkość przepływu krwi w tętnicy szyjnej i udowej.
Z kolei niektóre badania Cybulskiego nad hipnotyzmem wyprzedziły teorię psychoanalizy Zygmunta Freuda. Łącznie napisał około 100 prac naukowych i wykształcił kolejne pokolenia wybitnych polskich uczonych. Oprócz medycyny publikował też książki i artykuły na tematy społeczne. Zmarł w 1919 r.
1764 – Stanisław August Poniatowski podpisał pacta conventa, dotyczące osobistych zobowiązań króla Rzeczypospolitej Obojga Narodów i Wielkiego Księstwa Litewskiego.
1803 – w Bojańcu pod Żółkwią urodził się Maurycy Mochnacki – polski działacz, publicysta polityczny, jeden z teoretyków polskiego romantyzmu, pianista. Był uczestnikiem i kronikarzem Powstania Listopadowego – napisał „Powstanie narodu polskiego w roku 1830 i 1831”. Członek Związku Wolnych Polaków i Towarzystwa Patriotycznego. Zmarł w 1834 r. Przeczytaj więcej o Maurycym Mochnackim i artykuł „Sejm uznaje Powstanie Listopadowe za narodowe”.
1842 – w Gwoźdźcu urodził się książę Jan Puzyna herbu Oginiec – polski duchowny katolicki, kardynał, sufragan lwowski, biskup krakowski. Dzięki jego staraniom udało się m.in. zablokować wprowadzenie języka rosyjskiego do Kościoła katolickiego na terenie zaboru rosyjskiego. Zmarł w 1911 r.
1896 – we Lwowie urodził się Tadeusz Szeligowski – polski kompozytor, pedagog, prawnik. Studia muzyczne odbył w Konserwatorium Polskiego Towarzystwa Muzycznego we Lwowie w latach 1910-14 – studiował tam grę fortepianową pod kierunkiem Villema Kurza. W okresie międzywojennym był adwokatem w Wilnie, wykładowcą w Konserwatorium Muzycznymi i animatorem życia muzycznego. Pisał na łamach „Kuriera Wileńskiego”, „Tygodnika Wileńskiego”, „Muzyki” i „Kuriera Poznańskiego”. Zmarł w 1963 r.
1900 – cesarz Franciszek Józef I zagroził deputacji polskiej utratą autonomii Galicji w razie dalszego domagania się przez Polaków niepodległości.
1927 – urodził się Antoni Listowski – polski generał dywizji. W czasie wojny polsko – bolszewickiej dowódca Grupy Podlaskiej, później m.in. Frontu Wołyńskiego. Za zdobycie Pińska otrzymał Krzyż Orderu Virtuti Militari. Urodzony w 1865 r.
1939 – zajęcie Stryja przez Ukraińców.
Kresy24.pl / Historyczne Kalendarium Kresowe – 13 września
Dodaj komentarz
Uwaga! Nie będą publikowane komentarze zawierające treści obraźliwe, niecenzuralne, nawołujące do przemocy czy podżegające do nienawiści!