1 lutego w Historii Kresów

1 lutego 2014

1888 – w Tarnopolu urodził się Franciszek Kleeberg – generał, dowódca Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie”, która stoczyła pod Kockiem ostatnią bitwę Kampanii Wrześniowej.

Był synem powstańca styczniowego, potomkiem rodu założonego niegdyś przez żołnierza szwedzkiego wziętego w Polsce do niewoli podczas Potopu. Od maja 1915 r. Franciszek Kleeberg służył w Legionach Polskich, gdzie był m.in. szefem Sztabu II i III Brygady oraz Sztabu Komendy Legionów. Od grudnia 1918 r. służył w Wojsku Polskim, gdzie był m.in. szefem Sztabu Dowództwa „Wschód” i I Armii. W okresie międzywojennym dowodził 29 Dywizją Piechoty stacjonującą w Grodnie. W 1936 r. został dowódcą Okręgu Korpusu Nr III w Grodnie, a dwa lata później dowódcą Okręgu Korpusu Nr IX w Brześciu.

Podczas Kampanii Wrześniowej oddziały Kleeberga rozbiły wysunięte kolumny Armii Czerwonej pod Jabłoniem i Milanowem. W dniach 2-6 października 1939 r. generał stoczył ostatnią – zwycięską – bitwę Kampanii Wrześniowej z Niemcami pod Kockiem. Dalsza walka nie była już jednak możliwa – zabrakło amunicji. Franciszek Kleeberg złożył broń jako ostatni polski generał 6 października 1939 r. Zmarł w 1941 r. w niewoli niemieckiej koło Drezna. Po wojnie jego prochy przeniesiono na cmentarz wojenny w Kocku.

1717 – w Warszawie odbyły się obrady Sejmu, na którym pod naciskiem Rosji ograniczono kontyngent wojsk saskich w Polsce i liczebność polskiego wojska oraz potwierdzono wolności szlacheckie i zmniejszono władzę hetmanów (tzw. Sejm Niemy).

1801 – urodził się Ignacy Fonberg – polski chemik, lekarz, profesor Uniwersytetu Wileńskiego. Zmarł w 1891 r.

1874 – urodził się Kazimierz Nitsch – polski językoznawca, slawista, historyk języka polskiego, dialektolog. Założył Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego. Profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego i Lwowskiego. Zmarł w 1958 r.

1889 – urodził się Tadeusz Piskor – generał, dowódca 28. Dywizji Piechoty, szef Sztabu Głównego, dowódca Armii Lublin. Studiował na Politechnice Lwowskiej, we Lwowie należał do Związku Walki Czynnej. Adiutant Piłsudskiego. Zmarł w 1951 r.

1908 – w Sankt Petersburgu urodził się Tadeusz Ptaszycki – polski architekt, główny projektant Nowej Huty, kierował odbudową Wrocławia. Zmarł w 1980 r.

1918 – w Łubiankach Wyższych urodził się Ignacy Tokarczuk – polski duchowny katolicki, arcybiskup przemyski. Studiował w seminarium duchownym we Lwowie. W latach II wojny światowej był zaangażowany w pomoc Żydom. Święcenia kapłańskie otrzymał we Lwowie w 1942 r. z rąk biskupa pomocniczego lwowskiego Eugeniusza Baziaka. Zmarł 29 grudnia 2012 r. w Przemyślu.

1922 – na inauguracyjnym posiedzeniu zebrał się Sejm Litwy Środkowej.

1924 – Wielka Brytania uznała ZSRR.

1935 – zmarł Bolesław Limanowski – polski historyk, socjolog, polityk, działacz socjalistyczny i niepodległościowy.  Urodzony w 1835 r. w Podgórzu w Łatgalii. Organizował m.in. tzw. Komitet Centralny na Litwie do kierowania działalnością rewolucyjną. W latach 70-ch XIX wieku mieszkał we Lwowie, gdzie publikował i studiował na Uniwersytecie Jana Kazimierza.

1940 – we Lwowie zmarł Jan Morawski – polski prawnik, kierownik resortu sprawiedliwości w 1920 r. Urodzony w 1878 r.

1943 – Powstanie Zamojskie: partyzanci z Batalionów Chłopskich rozbili w bitwie pod Zaborecznem niemiecki oddział mający dokonać pacyfikacji wsi.

1972 – zmarła Helena Sikorska, z domu Zubczewska – polska działaczka społeczna, żona gen. Władysława Sikorskiego. Dzieciństwo i młodość spędziła we Lwowie, gdzie poznała i wyszła za mąż za Sikorskiego. Urodzona w 1888 r. w Terespolu.

2006 – zmarł Feliks Bednarski – polski dominikanin, teolog katolicki, filozof. Ukończył teologię na Uniwersytecie Lwowskim. W latach 1939-41 pracował we Lwowie jako katecheta i kapelan w szpitalu wojskowym. W latach 1941-43 w Żółkwi uczestniczył w tajnym nauczaniu religii i filozofii. Związany z tajnym harcerstwem. Urodzony w 1911 r. w Przedrzymichach Małych, Powiat Żółkiew.

Kresy24.pl / Historyczne Kalendarium Kresowe – 1 lutego