W poszukiwaniu kresowej architektury. Brasław

 

W czasach II Rzeczpospolitej Brasław leżący w województwie Wileńskim był stolicą powiatu brasławskiego. W 1920 roku centrum administracyjne zostało przeniesione do zachodniej części miasta, gdzie według projektu polskiego inżyniera z Wilna Juliusza Kłosa powstała kolonia urzędnicza w stylu zakopiańskim.

Kolonia zachowała się dość dobrze, ale niestety padła ofiarą tendencji panującej we współczesnej białoruskiej architekturze. Budynek w którym przed wojną mieścił się Dom Narodowy został poddany tzw. euroremontowi, czyli obity z każdej strony popularnym na Białorusi saidingiem.

Dzisiaj w dawnym Domu Narodowym mieści się biblioteka miejska.

Dużo lepiej od biblioteki, zachował się murowany, piętrowy budynek , w którym urzęduje teraz brasławska milicja.

 Ale i tu zaszła zmiana. Prawa strona została nieco rozbudowana.

Ten budynek przed wojną zamieszkiwało kilka rodzin. Do dziś zachował swoją pierwotną funkcję.

Typowy budynek z lat 20.XX wieku.

W tym budynku mieści sie teraz jeden z wydziałów komitetu wykonawczego. Przed wojną rezydował tu starosta brasławski.

Klasyczne „zakopianki” były budynkami drewnianymi. W Brasławiu obowiązywały dwa typy projektu Juliusza Kłosa – dla dwu lub czterech rodzin.

W Brasławiu zachowały się już tylko cztery takie domy. Kolejne cztery są jeszcze w Głębokiem.

Oprócz budynków mieszkalnych Kłos projektował też budynki gospodarcze.

W jednym z nich mieści sie teraz sklep rybny.

Oprócz typowych zabudowań osiedla urzędniczego, zachowały się inne budynki użyteczności publicznej. Jednym z nich jest gmach, w którym mieściła się przed wojną administracja powiatu. Teraz –  komitet wykonawczy. 

Tu na zdjęciu z lat 30. Na maszcie powiewa biało-czerwona.

Obok budynku administracji powiatu, na przełomie lat 20. i 30. wzniesiono budynek szkoły.

Klasyczny budynek w kształcie litery U z kolumnami, w latach 90. pokryty okropnym saidingiem…

Kolejny rodzaj budynków, jakie zachowały się od czasów II Rzeczpospolitej, można spotkać przy ulicy Sowieckiej na przeciwko skweru.

Teraz mieści się tu szkoła plastyczna. W czasach sowieckich urzędował tu komitet parii.

W latach 30. w budynku mieścił się jeden z urzędów powiatowych.

Kierując się na zachód ulicą Sowiecką można zobaczyć ciekawą konstrukcje drewnianą. Prawdopodobnie mieści się tam przedszkole lub szkoła z internatem.

Inna grupa budynków z okresu międzywojennego znajduje się przy ulicy Sadowej, wzdłuż której przebiegała niegdyś kolej wąskotorowa.  Budynek wzniesiony jako stacja brasłwskiej kolei. Teraz pełni funkcję budynku mieszkalnego.

Tu na zdjęciu z lat 30.

Zdjęcia zebrał Uładzimir Sadouski

Kresy24.pl za istpravda.ru