Polacy na Białorusi

Redakcja portalu Kresy24.pl we współpracy z Wydawnictwem Studium Europy Wschodniej UW zaprasza do udziału w konkursie, poświęconym dwóm tomom pokonferencyjnym „Polacy na Białorusi od końca XIX do początku XXI wieku. Wybrane problemy stosunków polsko-białoruskich”:

Polacy na Białorusi od końca XIX do początku XXI wieku. Wybrane problemy stosunków polsko-białoruskich, t. XLVIII, Studia 6
red. T. Gawin
Konsulat Generalny RP w Grodnie był gospodarzem dwóch edycji konferencji „Polacy na Białorusi. Wydarzenie, zorganizowane przez Konsulat Generalny RP w Grodnie, Studium Europy Wschodniej UW oraz Związek Polaków na Białorusi wydarzenie miało rzucić nowe światło na sąsiedzkie relacje Polaków i Białorusinów na przestrzeni od końca XIX wieku do chwili obecnej.

20 i 21 września 2017 roku w Konsulacie Generalnym RP w Grodnie odbyła się międzynarodowa konferencja naukowa pod tytułem „Polacy na Białorusi. Od końca XIX wieku do początków XXI wieku. Wybrane problemy stosunków polsko–białoruskich”.
Konsulat zorganizował wydarzenie we współpracy ze Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego. W konferencji wzięło udział kilkudziesięciu znanych badaczy stosunków polsko–białoruskich i dziejów Polaków na Białorusi. Obecny był dyrektor SEW UW Jan Malicki. Dzięki staraniom Studium jeszcze przed rozpoczęciem obrad ukazał się tom z tekstami referatów.

Chwilami bardzo ożywiony, a nawet emocjonalny charakter dyskusji świadczy o potrzebie podnoszenia tego rodzaju tematyki. Ma ona znaczenie dla pełnej i kompetentnej oceny stosunków polsko–białoruskich.

Konferencja stanowiła także wstęp do obchodów 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku.

 

Polacy na Białorusi od końca XIX do początku XXI wieku. Tom II. Polityka-społeczeństwo-kultura, t. L, Studia 8,
red. T.Gawin

W konferencji udział wzięło 22-24 listopada 2018 roku kilkudziesięciu badaczy z Polski i Białorusi, wygłoszonych zostało prawie 30 referatów oraz zaprezentowana została najnowsza publikacja Studium Europy Wschodniej – drugi tom książki „Polacy na Białorusi. Od końca XIX do początku XXI wieku”, pod redakcją dr Tomasza Gawina. Ceremonię otwarcia poprowadzili konsul Generalny RP Jarosław Książek, dyrektor Studium Europy Wschodniej Jan Malicki i doktor Tadeusz Gawin, były przewodniczący Związku Polaków na Białorusi. Gościem specjalnym konferencji był Ambasador Polski na Białorusi Artur Michalski.

Podczas konferencji omawiano trudną sytuację mieszkających na Białorusi Polaków, którzy w czasach radzieckich musieli zmagać się z ogromnymi represjami. Analizie poddano sposoby działania propagandy radzieckiej. Dyskutanci omówili problemy, z jakimi także dziś spotykają się białoruscy Polacy, dokonali analiz z perspektywy historii, uwarunkowań społecznych, kultury i polityki. Wszyscy uczestnicy byli zgodni, że konferencja poruszyła wiele niezwykle ważnych tematów, ale zwróciła uwagę także na potrzebę prowadzenia dalszych badań i analiz. Zapowiedziano także trzecią, przyszłoroczną edycję konferencji.

W części I „Relacje polsko-białoruskie w Imperium Rosyjskim przed rewolucją październikową 1917 roku” znalazły się artykuły Romana Jurkowskiego – Edward Woyniłłowicz i inni polscy posłowie do Rady Państwa z ziem białoruskich. Praca w strukturach izby wyższej parlamentu rosyjskiego w latach 1906–1913; Lilianny Narkowicz – Rola siedzib polskich na ziemiach Białej Rusi w czasach zaborów na przykładzie rezydencji Tyszkiewiczów na Łohojsku; Andrzeja Tichomirowa – Polska i Polacy w narracji historycznej Michaiła Kojałowicza (II połowa XIX wieku); Joanny Gierowskiej-Kałłaur – Polacy z guberni północno-zachodnich (białoruskich) wobec idei odbudowy niepodległej Polski oraz białoruskich
idei niepodległościowych. (Zarys problemu); Jana Wiśniewskiego – Rząd admirała Aleksandra Kołczaka wobec kwestii białoruskiej i polskiej w latach 1918–1920; Konsekwencje traktatu ryskiego dla Polaków i Białorusinów; Piotra Cichorackiego – Powroty z „bieżeństwa” – konsekwencje polityczne i społeczne; Wojciecha Śleszyńskiego – Walka polskich instytucji państwowych z białoruską (komunistyczną) działalnością dywersyjną na ziemiach północno-wschodnich II Rzeczypospolitej (1920–1925); Igora Melnikowa – „Na linii frontu”. Historia działalności polskiej policji państwowej w północno-wschodnich województwach II Rzeczypospolitej.
Część II „Mniejszość polska w BSRR w latach 1919–1939” składała się z artykułów Walerego Tuchty – Polacy na Lepelszczyźnie: od chutorów do represji stalinowskich; Mikołaja Iwanowa, Polacy w wirze kolektywizacji w BSR[S]; Piotra Kościńskiego – Praca ideologiczna wśród mniejszości polskiej w Białoruskiej SR[S] – wydawnictwa polskie w latach 1921–1937; Lubou’y Kozik – Problematyka polska na łamach czasopisma „Biełaruskaja Rabotnica i Sialanka” (1924–1939); Romana Dzwonkowskiego SAC, Kościół katolicki w Białoruskiej SRS w latach 1918–1939. Martyrologium.
W część III „Sytuacja Polaków na terenach pod władzą ZSRR w latach 1939–1941 oraz w okresie okupacji niemieckiej w województwach północno-wschodnich II RP” znalazły się artykuły Jerzego Grzybowskiego – Udział Białorusinów – żołnierzy Wojska Polskiego w kampanii 1939 roku; Daniela Boćkowskiego – Polityka władz centralnych w Moskwie i Mińsku wobec ludności tzw. Zachodniej Białorusi; Stanisława Ciesielskiego – Deportacje obywateli polskich z ziem wschodnich II Rzeczypospolitej włączonych do Białoruskiej SRR w latach 1940–1941; Stanisława Silwanowicza – Życie konspiracyjne na okupowanych terenach północno-wschodnich Polski w latach 1939–1941; Witalija Barabasza – Armia Krajowa i społeczności narodowe w Zachodniej Białorusi w latach okupacji hitlerowskiej (1941–1944); Felixa Ackermanna – Praca Przymusowa, Zagłada i Terror. Niemiecka polityka okupacyjna w Okręgu Białostockim;
Część IV „Polacy w BSRR w latach 1944–1991 – uwarunkowania życia narodowego, religijnego, kulturalnego i społecznego” obejmowała teksty Małgorzaty Ruchniewicz – Kolektywizacja wsi zachodniobiałoruskiej 1944–1953 ze szczególnym uwzględnieniem Grodzieńszczyzny. Przykład stalinowskiej integracji terytoriów anektowanych w wyniku II wojny światowej; Andrzeja Poczobuta – Za „drugiego” Sowieta. Polskie podziemie niepodległościowe na Grodzieńszczyźnie w latach 1944–1954; Kazimierza Krajewskiego – Armia Krajowa na Nowogródczyźnie w relacjach z ludnością prawosławną i białoruskimi instytucjami kolaboracyjnymi; Jana Szumskiego – Sowietyzacja ludności polskiej w BSRR 1944–1959.
Życie kulturalne, oświatowe i religijne oraz Mariusza Maszkiewicza – Polityka władz PRL wobec polskiej mniejszości narodowej w BSRS (druga połowa lat osiemdziesiątych).
Ostatnia część V „Polacy w Republice Białoruś w latach 1991–2017 – w polityce Mińska i Warszawy, życie narodowe, aktywność polityczna, religijna, kulturalna, organizacje, konflikty środowiskowe” tworzą przyczynki Iwony Massaki – Symbol Pogoni i flaga biało-czerwono-biała we współczesnej Białorusi; Marcina Wakara – Związek Polaków na Białorusi – XXX lat na straży polskości. Stan aktualny (rok 2017) i perspektywy rozwoju; Arkadiusza Czwołka – Władze polskie wobec problemów mniejszości polskiej na Białorusi w latach 1990–2010; Edmunda Jarmusika – Kościół katolicki wobec problemów białoruskiego społeczeństwa (1990–2017); Eugeniusza Mironowicza – Polsko-białoruskie relacje międzypaństwowe w latach 1989–2017; Iwony Kabzińskiej – Polska mniejszość w Republice Białorusi – rozważania na temat różnych płaszczyzn i rodzajów dialogu oraz Tadeusza Gawina – Koncepcja narodu białoruskiego w ideologii państwowej. Polska społeczność etniczna.

Pytania konkursowe dla Polacy na Białorusi od końca XIX do początku XXI wieku. tom 1:
W których obwodach BSRS skupiało się najwięcej Polaków przed 1936 rokiem?

Pytania konkursowe dla Polacy na Białorusi od końca XIX do początku XXI wieku. tom 2:
Podczas której operacji przeciwpartyzanckiej na Białorusi i gdzie SS-Sdr.Btl. Dirlewanger zwalczał polską partyzantkę i mordował ludność polską?

Prosimy o oryginalne odpowiedzi zawierające pełne zdania i aby nie stanowiły przeklejonego e-maila kolegi/koleżanki lub informacji z Wikipedii!!!

Na odpowiedzi oczekujemy pod e-mailem: [email protected] do 31 maja 2019 r. (z tytułem Polacy na Białorusi tom 1 lub Polacy na Białorusi tom 2). Prosimy o zamieszczanie adresu korespondencyjnego z odpowiedziami. Przypominamy że nagrodami w konkursie jest po trzy egzemplarze obu książek.

Prosimy o zamieszczenie w e-mailu niniejszego sformułowania: „Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych w celach konkursowych oraz ogłoszenia zwycięzcy konkursu”

Po kliknięciu w nazwę znajdą Państwo informacje o serii książkowej „Bibliotheca Europae Orientalis” Wydawnictwa Studium Europy Wschodniej UW.

Link do regulaminu konkursów.