Uroczystość odsłonięcia tablicy pamiątkowej Maurycego Gosławskiego odbyła się 17 listopada 2012 roku we Frampolu (Kosohirka). To był końcowy akcent obchodów na Podolu „Miesięcznika pamięci Maurycego Gosławskiego – poety, żołnierza i patrioty”.
Maurycy Gosławski – polski poeta, uczestnik kampanii tureckiej, powstaniec listopadowy – urodził się 5 października 1802 roku we Franpolu na Podolu (obecnie Kosohirka) w ubogiej rodzinie szlacheckiej
Jego ojciec był rządcą dóbr na Podolu. Maurycy Gosławski uczęszczał do szkół w Winnicy i Kamieńcu Podolskim, a następnie do Liceum Krzemienieckiego.
Pracę rozpoczął po ukończeniu edukacji w Liceum Krzemienieckim jako nauczyciel prywatny w rodzinach ziemiańskich na Podolu. W latach 1825-1826 pracował u rodziny Michalskich w Kordyszówce. W 1827 przeprowadził się do Warszawy, gdzie został urzędnikiem w kancelarii Wielkiego Księcia Konstantego.
W 1828 opublikował swoje poematy pt. Urojenia i Leszek w Dzienniku Warszawskim. W tym samym roku rozpoczął służbę w kancelarii sztabu gen. Dybicza. Pod jego dowództwem uczestniczył w kampanii na Bałkanach. Po jej zakończeniu powrócił do Warszawy.
Na wieść o wybuchu powstania w 1830 wstąpił do oddziałów polskich. Służył w Legii Pieszej Litewsko-Ruskiej, w randze podporucznika. Przebywał aż do końca w oblężonym Zamościu i pozostał jednym z siedmiu ostatnich oficerów przeciwnych poddaniu twierdzy. Po kapitulacji został zesłany w głąb Imperium Rosyjskiego, jednak zdołał zbiec do Galicji. Przebywał tam pod przybranym nazwiskiem, jako Maurycy Jasiński. Ukrywał się we Lwowie, potem osiadł w cyrkule czortkowskim, a następnie udał się do Francji. Po powrocie trafił do konspiracyjnych oddziałów Józefa Zaliwskiego. Wraz z nimi przeprawił się na lewą stronę Zbrucza, jednak wkrótce potem został ujęty przez carską policję. Najpierw przebywał w więzieniu w Zaleszczykach, potem przeniesiono go do Stanisławowa, gdzie przetrzymywano go w dawnym klasztorze oo. Trynitarzy. Przeniesienie do Stanisławowa okazało się dla Maurycego Gosławskiego zmianą negatywną – traktowany był jak zbrodniarz, utrudniono mu dostęp do pomocy medycznej. 17 listopada 1834 zmarł na tyfus, którym zaraził się od znajdującego się pod jego opieką chorego towarzysza.
Władze usiłowały utrzymać jego śmierć w tajemnicy, jednak lokalna społeczność dowiedziała się o jego zgonie i tłumnie przybyli na pogrzeb, co przekreśliło plan starosty, aby pochować Gosławskiego potajemnie.
W 1879 na cmentarzu katolickim przy ul. Sapieżyńskiej w Stanisławowie dzięki staraniom burmistrza Ignacego Kamińskiego oraz dyrektora Kasy Oszczędnościowej Felicyana Milerowicza odsłonięto pomnik ku czci Maurycego Gosławskiego. Pomnik ten jako jeden z nielicznych uniknął wyburzenia cmentarza w okresie Ukraińskiej SRR w latach ’80 XX wieku.
Relacja z odsłonięcia tablicy pamiątkowej we Frampolu
Maurycy Gosławski. Poeta, powstaniec – Sławni ludzie. Stanisławów
Maurycy Gosławski – Wiesław Barczyk, Warszawa
Kresy24.pl, WIZYT.net
Nota biograficzna: Wikipedia
1 komentarz
Andrzej Buda (rebeliant)
26 stycznia 2017 o 23:12Nad Smotryczą , gdzie natura skromna i cicha ,rozjaśnionym obliczem słońca się uśmiecha…