• ARCHIWUM KRESOWE
  • PODRÓŻE PO KRESACH
  • BIBLIOTEKA KRESOWA
  • KUCHNIA KRESOWA
  • Niepodległość
  • KALENDARIUM
    • Styczeń w Historii Kresów
    • Luty w Historii Kresów
    • Marzec w Historii Kresów
    • Kwiecień w Historii Kresów
    • Maj w Historii Kresów
    • Czerwiec w Historii Kresów
    • Lipiec w Historii Kresów
    • Sierpień w Historii Kresów
    • Wrzesień w Historii Kresów
    • Październik w Historii Kresów
    • Listopad w Historii Kresów
    • Grudzień w Historii Kresów
  • POLACY NA WSCHODZIE
  • HISTORIA I WSPOMNIENIA
  • WYSZUKIWARKA KRESOWA
  • GAZETY KRESOWE
    • Archiwum “Magazynu Polskiego”
    • Archiwum “Głosu znad Niemna”
    • Archiwum “Echa Polesia”
    • Archiwum “Polaka na Łotwie”
    • Archiwum “Kuriera Galicyjskiego”
    • Archiwum “Słowa Polskiego”
    • Archiwum “Monitora Wołyńskiego”
    • Archiwum “Głosu Polonii”
    • Archiwum “Polonii Charkowa”
    • Archiwum “Dziennika Kijowskiego”
    • Archiwum “Krynicy”
    • Archiwum “Gazety Polskiej Bukowiny”
    • Archiwum “Wołanie z Wołynia”
    • Archiwum “Naszych Dróg”
    • Archiwum “Tęczy Żytomierszczyzny”
    • Archiwum “Lwowskich Spotkań”
    • Archiwum “Polaków Donbasu”
    • Archiwum “Mozaiki Berdyczowskiej”
    • Archiwum “Słowa Życia”
  • TV Kresy24.pl
Kresy24.pl – Wschodnia Gazeta Codzienna
  • 05 Mar 2021
  • Ukraina
  • Białoruś
  • Rosja
  • Litwa
  • Azja i Zakaukazie
  • Region Bałtyku
  • Trójmorze
  • русский
  • yкраїнська
Kresy24.pl - Wschodnia Gazeta Codzienna
  • ARCHIWUM KRESOWE
  • PODRÓŻE PO KRESACH
  • BIBLIOTEKA KRESOWA
  • KUCHNIA KRESOWA
  • Niepodległość
  • KALENDARIUM
    • Styczeń w Historii Kresów
    • Luty w Historii Kresów
    • Marzec w Historii Kresów
    • Kwiecień w Historii Kresów
    • Maj w Historii Kresów
    • Czerwiec w Historii Kresów
    • Lipiec w Historii Kresów
    • Sierpień w Historii Kresów
    • Wrzesień w Historii Kresów
    • Październik w Historii Kresów
    • Listopad w Historii Kresów
    • Grudzień w Historii Kresów
  • POLACY NA WSCHODZIE
  • HISTORIA I WSPOMNIENIA
  • WYSZUKIWARKA KRESOWA
  • GAZETY KRESOWE
    • Archiwum “Magazynu Polskiego”
    • Archiwum “Głosu znad Niemna”
    • Archiwum “Echa Polesia”
    • Archiwum “Polaka na Łotwie”
    • Archiwum “Kuriera Galicyjskiego”
    • Archiwum “Słowa Polskiego”
    • Archiwum “Monitora Wołyńskiego”
    • Archiwum “Głosu Polonii”
    • Archiwum “Polonii Charkowa”
    • Archiwum “Dziennika Kijowskiego”
    • Archiwum “Krynicy”
    • Archiwum “Gazety Polskiej Bukowiny”
    • Archiwum “Wołanie z Wołynia”
    • Archiwum “Naszych Dróg”
    • Archiwum “Tęczy Żytomierszczyzny”
    • Archiwum “Lwowskich Spotkań”
    • Archiwum “Polaków Donbasu”
    • Archiwum “Mozaiki Berdyczowskiej”
    • Archiwum “Słowa Życia”
  • TV Kresy24.pl
Home
Azja i Zakaukazie

Małgorzata Zawadzka: Kruche podstawy porozumienia w Górskim Karabachu (ANALIZA)

17 Lis 2020 Azja i Zakaukazie, SUPERNEWS 0 comments

Zawarte w nocy z 9 na 10 listopada porozumienie między Rosją, Armenią i Azerbejdżanem zakończyło fazę zbrojną wznowionego po 30 latach konfliktu o Górski Karabach. Głównym beneficjentem jest Azerbejdżan, który odzyska w najbliższych tygodniach wszystkie siedem powiatów wokół dawnego Górsko-Karabachskiego Obwodu Autonomicznego oraz zachowa tereny enklawy zdobyte w czasie tej wojny. Zwycięstwo świętowane w Baku przyćmiewa błyskawiczne rozmieszczenie w Górskim Karabachu rosyjskich „mirotworców”, sił pokojowych. W ciągu najbliższych pięciu lat ich zadaniem będzie monitorowanie sytuacji na obszarze pozostawionym pod kontrolą karabachskich Ormian. Niechęć do wpuszczenia rosyjskich żołnierzy do regionu była dotąd jedną z nielicznych kwestii, co do której zgadzały się obie strony konfliktu. Sytuację komplikuje fakt, że w Karabachu pojawiły się rosyjskie śmigłowce, mimo, że nie ma ich na liście sprzętu w treści dokumentu – pisze ekspertka od Kaukazu Małgorzata Zawadzka.

Realizacja pozostałych postanowień również napotyka trudności. Na prośbę Armenii Azerbejdżan przesunął o 10 dni termin przekazania Kelbadżaru, pierwszego z trzech regionów. Tymczasem ewakuowana ludność obrała strategię spalonej ziemi, paląc domy, wybijając zwierzęta gospodarskie oraz prowadząc rabunkową wycinkę lasów. Przez azerskie przywództwo zostało to zinterpretowane jako chęć zdewastowania lokalnej przyrody i utrudnienie powrotu na te tereny wygnanych w czasie pierwszej wojny karabachskiej Azerów. Do Armenii zabrano też najcenniejsze części zabytkowego klasztoru Dadiwank w obawie przed dewastacją, zaś w jego pobliżu rozstawiono posterunki „mirotworców”.

Wbrew stanowisku wielu komentatorów porozumienie bynajmniej nie oznacza miażdżącego sukcesu Rosji. Po pierwsze, Kremlowi nie udało się powstrzymać azerskiej ofensywy we wczesnej fazie walk – ani za pomocą dyplomacji, ani za pomocą groźby użycia siły, jaką były manewry na Morzu Kaspijskim. Ta niemoc Moskwy wpisuje się w szerszy kontekst jej powolnej utraty wpływów na obszarze postsowieckim wraz z wymianą pokoleniową. Wstrzemięźliwa postawa Rosji wobec konfliktu, mimo cichej pomocy Erywaniowi w postaci dostaw broni i budowania narracji dezinformacyjnych, odcisnęła się także na stosunku do niej w samej Armenii. Choć formalnie Rosja nie miała żadnych zobowiązań sojuszniczych w tej wojnie, to w ormiańskim społeczeństwie panowało przeświadczenie o nieuchronnej interwencji Moskwy. Nadeszła ona dopiero po zdobyciu przez Azerów Szuszy, miasta-twierdzy o ogromnym dlań znaczeniu kulturowym. Dla Ormian ta reakcja przyszła zdecydowanie za późno. Natomiast dla Azerów Rosja pozostaje przede wszystkim sojuszniczką Armenii, wspierającą ją w różny sposób w czasie konfliktu. Wątpliwości po obu stronach budzą niejasne zapisy porozumienia, ale też i pominięcie w nim kluczowych takich kwestii, jak określenie statusu Górskiego Karabachu czy możliwości stacjonowania w regionie wojsk ormiańskich obok rosyjskich żołnierzy.

Zagadkową sprawą stało się zestrzelenie 9 listopada, na kilka godzin przed podpisaniem porozumienia, rosyjskiego helikoptera w pobliżu Nachiczewania, azerskiej eksklawy graniczącej z Turcją. Azerbejdżan szybko przyznał się do ataku, wskazując, że Mi-24 leciał poniżej zasięgu radarów, w ciemnościach i późnych godzinach, a wcześniej nie widziano w tym rejonie rosyjskich helikopterów. Zastanawiająca była bardzo łagodna reakcja Kremla, który mógł wykorzystać ten precedens do oficjalnej militarnej interwencji po stronie Armenii z uwagi na łączący oba kraje sojusz militarny. Niewykluczone, że właśnie w ten sposób Rosja zmusiła Baku do akceptacji niektórych warunków umowy.


Palącym problemem dla Rosji stają się tureckie ambicje zwiększenia swojej obecności na Kaukazie Południowym. Moskwa odegrała rolę mediatora między Nikolem Paszinianem, premierem Armenii, i azerskim prezydentem Ilhamem Alijewem, aczkolwiek było to możliwe dzięki zielonemu światłu ze strony Ankary. Świadczy o tym przede wszystkim podpisanie memorandum turecko-rosyjskiego co do utworzenia w Azerbejdżanie centrum monitoringowego konfliktu dwa dni po podpisaniu przez Pasziniana, Alijewa i Putina porozumienia. 16 listopada prezydent Turcji, Recip Tayyip Erdogan, zgłosił formalną prośbę do parlamentu o zgodę na wysłanie tureckich żołnierzy do Azerbejdżanu w ramach wyżej wspomnianego centrum.

To wsparcie Turcji zapewniło Baku przewagę w powietrzu, a w konsekwencji i zwycięstwo militarne. Kluczowym elementem okazały się nowoczesne technologie, przede wszystkim niebywale skuteczne bezzałogowce Bayraktar TB2. Pośrednie włączenie się Ankary w ten spór zaowocowało z jednej strony wybuchem wręcz fanatycznych nastrojów protureckich w Azerbejdżanie, z drugiej zaś wzrostem zainteresowania bogatym w ropę południowokaukaskim sąsiadem w samej Turcji. Efektem ubocznych tych zabiegów było jednak zantagonizowanie Ormian, przestraszonych nagłym przebudzeniem panturkizmu w obu turkijskich republikach. Ten niepokój wzmaga również zapis o zagwarantowaniu komunikacji lądowej między Azerbejdżanem a Nachiczewaniem.


Z kolei w Armenii zawarcie porozumienia doprowadziło do poważnego kryzysu politycznego. Wcześniej władze w Erywaniu podtrzymywały narracje o sukcesach ormiańskich żołnierzy i odpieraniu azerskiej armii. Stąd informacja o kapitulacji wywołała szok i falę gniewu społeczeństwa. Z inicjatywy partii opozycyjnych rozpoczęły się protesty, których głównym postulatem jest rezygnacja Pasziniana. Narodowe Służby Bezpieczeństwa Armenii zatrzymały Artura Waneciana, byłego szefa tej instytucji i polityka opozycji, pod zarzutem planowania zamachu stanu. Do gwałtownego skurczenia się politycznego kapitału Pasziniana przyczyniły się impulsywne komunikaty w mediach społecznościowych – jeden z nich zinterpretowano jako wezwanie do wojny domowej. Drugim powodem jest zrzucenie wyłącznej odpowiedzialności za podpisanie umowy przez innych politycznych liderów. Do dymisji podał się szef ormiańskiej dyplomacji, kilkoro posłów frakcji premiera w parlamencie zrzekło się mandatów, również prezydent wezwał premiera do rezygnacji. Tymczasem partie opozycyjne skonsolidowały się w Komitet Ocalenia Narodowego pod przywództwem nacjonalistów – dasznaków. Jednak propozycje Komitetu, w tym plan ograniczenia strat strony ormiańskiej, wydają się co najmniej naiwne. Choć Moskwa oczekiwała obalenia Pasziniana, kolejnego lidera wywodzącego się z kolorowych rewolucji, to z punktu widzenia kremlowskich elit lepszym wariantem byłaby raczej zmiana władzy dopiero po okrzepnięciu mocy umowy i umocnienia pozycji rosyjskich sił pokojowych w Karabachu. Wszystko wskazuje zatem na to, że daleka jest nie tyle perspektywa pokoju w Karabachu, ale nawet obecne porozumienie opiera się o bardzo kruche podstawy.

Małgorzata Zawadzka

Małgorzata Zawadzka jest autorką publikacji naukowych na temat Gruzji, współpracowała Towarzystwem Demokratycznym Wschód i CASE

fot. Wikimedia Commons, CC

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na:

Powiązane wiadomości:

Ormianie opuszczają i palą domy przed nadejściem Azerów, przenoszą groby bliskich w obawie przed zbezczeszczeniem (WIDEO) Armenia podpisała upokarzające porozumienie z Azerbejdżanem i Rosją! Rosyjskie wojska wkraczają do Karabachu! Tłum wdarł się do siedziby rządu w Erewaniu! (WIDEO) Putin: Armenia i Azerbejdżan są dla nas równymi partnerami “Teraz albo nigdy”. Odwieczny konflikt azersko-ormiański w nowych realiach (ANALIZA) Po stronie słabszych. O filmie “Cienie imperium” (ROZMOWA Z TWÓRCAMI I RECENZJA)
Tagi: Alijew Arcach Armenia Azerbejdżan Azerowie Bayraktar TB2 drony Erdogan Górski Karabach Kelbadżar Mi-24 Ormianie Paszinian Putin ropa naftowa Rosja Szusza Turcja Wanecian wojna wojsko
  • Tags
  • Alijew
  • Arcach
  • Armenia
  • Azerbejdżan
  • Azerowie
  • Bayraktar TB2
  • drony
  • Erdogan
  • Górski Karabach
  • Kelbadżar
  • Mi-24
  • Ormianie
  • Paszinian
  • Putin
  • ropa naftowa
  • Rosja
  • Szusza
  • Turcja
  • Wanecian
  • wojna
  • wojsko

Dodaj komentarz Anuluj

Najczęściej czytane
"Kijów wyczerpał zdolności do przesuwania się na Zachód w oparciu o Niemcy"

"Kijów wyczerpał zdolności do przesuwania się na Zachód w oparciu o Niemcy"

Prezydent Litwy: Ostatnie wydarzenia w Gruzji budzą duże zaniepokojenie

Prezydent Litwy: Ostatnie wydarzenia w Gruzji budzą duże zaniepokojenie

Łukaszenka podzielił się władzą z 45- letnim synem

Łukaszenka podzielił się władzą z 45- letnim synem

Łukaszenka chce, by dzień agresji ZSRR na Polskę był świętem narodowym Białorusi

Łukaszenka chce, by dzień agresji ZSRR na Polskę był świętem narodowym Białorusi

Bestialskie tortury w rosyjskiej kolonii karnej. Wyciekły nagrania

Bestialskie tortury w rosyjskiej kolonii karnej. Wyciekły nagrania

Białoruska TV: Niemiecki terror z II wojny światowej doskonałym wzorcem dla utrzymania porządku w kraju (WIDEO)

Białoruska TV: Niemiecki terror z II wojny światowej doskonałym wzorcem dla utrzymania porządku w kraju (WIDEO)

"Kurier Wileński": Po co nam Wyklęci

"Kurier Wileński": Po co nam Wyklęci

Mołdawia: Będzie referendum w sprawie odwołania prezydent Sandu?

Mołdawia: Będzie referendum w sprawie odwołania prezydent Sandu?

Rada Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony Ukrainy wprowadziła sankcje wobec dziesięciu zdrajców – byłych ukraińskich urzędników i wojskowych

Rada Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony Ukrainy wprowadziła sankcje wobec dziesięciu zdrajców – byłych ukraińskich urzędników i wojskowych

Kolejna prowokacja "nieznanych sprawców"? Napis "Наша земля"  i czerwona farba na budynku Konsulatu RP we Lwowie

Kolejna prowokacja "nieznanych sprawców"? Napis "Наша земля" i czerwona farba na budynku Konsulatu RP we Lwowie

Najnowsze
05 Mar
Bez komentarza

Tak wygląda list gończy FBI za “kucharzem Putina”

05 Mar
SUPERNEWS

USA nałożyły sankcje na ukraińskiego oligarchę Ihora Kołomojskiego

05 Mar
Białoruś

Pod polską granicą powstanie rosyjska baza szkolenia bojowego

05 Mar
Białoruś

Łukaszenka: Gdybyśmy mieli prawdziwą dyktaturę, kazałbym ….

05 Mar
Rosja

Kolejne represje wobec Nawalnego. Ma zapłacić pieniądze “kucharzowi Putina” i go przeprosić

05 Mar
Białoruś

Były działacz mniejszości polskiej na Białorusi ogłosił w sądzie głodówkę

05 Mar
Rosja

Rosyjscy parlamentarzyści chcą zakazać “propagandy poliamorii” i wesprzeć tradycyjne wartości rodzinne. A co z Putinem?

Publikacje wyrażają jedynie poglądy autora/ów i nie mogą być utożsamiane z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

© Kresy24.pl 2018. Wszelkie Prawa Zastrzeżone.  Kontakt | Polityka prywatności
Produkcja: Fundacja Wolność i Demokracja