Lektura na weekend II: „Wołyń” Smarzowskiego

I tak czeka nas wojna nuklearna z Rosją, dezintegracja UE, zniszczenie Rosji, Ukrainy, Białorusi, a Polsce też nieźle się oberwie.
W Syrii już dochodzi do wymiany ognia między żołnierzami USA i Rosji.
Nawet jeśli do wojny nie dojdzie w najbliższym roku to załamanie systemu w Polsce nastąpi w 2018 roku. To nie żadne proroctwa, ale sucha analiza faktów. Chciałbym wierzyć, że Polska jakoś z tego wyjdzie.
Mówi się też o upadku chrześcijaństwa w setną rocznicę Fatimy.
Film Smarzewskiego jest przeczuciem artysty o zamieszkach i bratobójczych walkach, które mogą wybuchnąć wkrótce w Polsce. Wojna polsko-polska eskaluje, Kaczyńskie podgrzewa, prezydent Duda ani Kościół nie mają autorytetu aby powstrzymać kryzys w podzielonej Polsce.
Trzeba się już tylko modlić.

Tak, film jest dobry i uczciwy, pokazuje prawdę o tamtych wydarzeniach. I dokładnie dlatego wywołuje złość Ukraińców – bo Ukraińcy prawdy o swoich „bohaterów” z UPA nie akceptują. Im podobałby się tylko obraz zakłamany, wybielający UPA.

Natomiast jeżeli chodzi o „znieważenie narodowego sakramentu” poprzez pokazanie Niemców jako obrońców przed rezunami, to jest to część prawdy historycznej, która jest zamiatana pod dywan w III RP, w imię Doktryny Giedroycia i budowania sztucznej „przyjaźni” z Ukraińcami – na tamtych terenach najgorszymi wrogami Polaków byli nie Niemcy czy Sowieci, ale właśnie UPA.

Ciekawe swoją droga, jak bardzo oburzaliby się Ukraińcy i polskie środowiska pro-ukraińskie, gdyby ktoś nakręcił obronę Przebraża – gdzie tysiące Polaków zostały obronione przez rzezią z rąk UPA przez polską samoobronę…oraz sowiecką partyzantkę, gdzie tą drugą dowodził oficer NKWD.

Smarzowski jest reżyserem, który ma talent do realizowania niezwykle trudnych tematów. W przeciwieństwie do pana Kostaneckiego, ja nie zauważyłem w filmie żadnych dłużyzn i niepotrzebnych scen. Reżyser nie tylko zachował właściwe proporcje, nie tylko zrobił arcydzieło zgodne z prawdą historyczną, ale przede wszystkim przedstawił coś, co jest bardzo trudno przedstawić w filmie czy sztuce teatralnej: rozpad więzi międzyludzkich. Mając świadomość z jakimi trudnościami i wściekłymi atakami spotkał się Smarzowski w czasie realizacji filmu, nie rażą mnie również braki montażowe. Film jest arcydziełem, który powinien reprezentować Polskę na gali oscarowej – niestety ze względu politycznych Akademia nie zobaczy naprawdę genialnego filmu historycznego. A tłumaczenie to tym, że na Zachodzie nie rozumieją polskiej historii zakrawa na śmieszność – nie trzeba znać polskiej historii, aby docenić uniwersalny przekaz tego filmu.

Byłem. Widziałem. Przeżyłem. Szczerze? Po zapowiedziach, spodziewałem się jeszcze bardziej krwawych i brutalnych (czyli bliskich prawdzie) scen. Jednak pomimo tego „zawodu” jestem pełny uznania dla pracy Smarzowskiego. Tego filmu obiektywnie nie da się oskarżyć o anty-ukraińskość. Zostało w nim pokazane całe spektrum zachowań różnych ludzi (w tym dobrych Ukraińców i złych Polaków), przy czym zachowano odpowiednie proporcje oraz dobrze wyważono odpowiedzialność za czyny (widać wyraźnie podział między „incydentalnością”, a systemowymi, masowymi mordami, które obciążają nie tylko jednostki, ale i cały naród – ze względu na instytucjonalne dopuszczenie zbrodni jako legalnego odwetu). Właśnie z tego względu ten film można uznać za dzieło, a nie za film propagandowy. Ukazane są również ponadczasowe i ponadnarodowe problemy (faszyzm), co czyni „Wołyń” utworem uniwersalnym. Po prostu brawo. Do malkontentów – oczywiście można było ukazać działania UPA i Ukraińców w gorszym świetle (bez pogwałcenia prawdy historycznej), jednak wtedy film stałby się miałki, małostkowy i zostałby posądzony o propagandę – przez co szybko by o nim zapomniano (tak jak o problemie który opisuje). A tak, mamy dorobek kulturalny, na który nie będzie wstydu się powołać. Ani dziś, ani jutro.
pozdrawiam

To jest historia narodów z bardzo trudnego okresu wojennego. Nie wolno o niej zapominać, ale też nie wolno się obrażać.