Kuchnia litewska
Fot. Wikipedia – domena publiczna
Kuchnia chłopska i kuchnia dworska
Bez wątpienia do połowy XIX wieku na Litwie istniały dwie odrębne tradycje kulinarne: kuchnia ludowa, chłopska, stosunkowo prosta i praktyczna oraz kuchnia dworska, sięgająca tradycją nawet wieku XIV, na rozwój której bez wątpienia wpływ miały polskie elity szlacheckie czy arystokratyczne. Z tego okresu wywodzą się, zapomniane dziś kompletnie, a fascynujące „starolitewskie” dania, takie jak: gęś nadziewana boczkiem, kołduny z grzybami i śledziem, pasztet z cielęciny i śledzi, zupa chlebowa z winem, czy wreszcie tajemniczy z nazwy deser – mnichy z winem.
Jednak pod od koniec XIX i na początku XX wieku, gdy Litwini zyskiwali świadomość odrębności kulturowej, obydwie te kuchnie – chłopska i dworska – wymieszały się.
„Kuchnia chłopska”
lithuania.travel.lt
„Kuchnia dworska”
Zbiory Autora
Polska, niemiecka czy karaimska?
Równocześnie kuchnia litewska od wieków wzbogacana była kulinarnymi wpływami innych narodów; bez problemu na litewskim stole odnajdziemy ślady kuchni polskiej (potrawy mączne – pierogi) oraz niemieckiej (sękacz, babka ziemniaczana), ale również i… silne wpływy wschodnie! Bowiem obecność na Litwie Tatarów i Karaimów, ruch na kupieckich szlakach wschodnich dostarczały urozmaicenia w przyprawach (czosnek, pieprz i inne korzenie) oraz zaznajamiały ludność miejscową z odległymi specjałami. Z czasem te egzotyczne dania weszły na stałe do kuchni litewskiej.
Warto też odnotować, że chociaż Litwa ma niewielkie terytorium (65 tysięcy km²; największe w Polsce województwo mazowieckie ma 35 tysięcy km²!), w jej kuchni występują wyraźne podziały regionalne, a gusta zmieniają się znacznie na różnych obszarach kraju.
Co jedzą Litwini?
Na początku odnotujmy, iż pierwszymi autorami, którzy postawili sobie to pytanie, byli bez wątpienia Nijole i Maciej Druto, którzy w niepozornej książeczce „Kuchnia litewska”, wydanej jeszcze w PRL-u (Warszawa 1987) opracowali i ogłosili kilkadziesiąt znakomitych przepisów kulinarnych. Dodajmy, iż Nijole Druto (zm. w 2019 r.) to Litwinka z pochodzenia, od 1978 roku mieszkająca w Polsce, dziennikarka Polskiego Radia, w którym kierowała redakcją litewską, zatem osoba niezwykle wiarygodna, jeśli chodzi o jej rodzinne kulinaria.
Kuchnię litewską cechuje przede wszystkim mała ilość zup, które zastępowano różnego rodzaju sałatkami i daniami zimnymi. Z dań ciepłych dominują potrawy zapiekane lub duszone. Najczęściej używane warzywa to: ziemniaki, buraki, rzepa, kalarepa, fasola, kapusta. Z nich przyrządza się wiele sałatek mieszanych, często z kaszą, grzybami, rybą, mięsem.
Tradycja spożywania mięsa jest tu bardzo stara i można Litwę śmiało uznać za kraj, który wniósł do kuchni europejskiej umiejętność wędzenia i konserwowania mięs. Stare i wypróbowane sposoby: solenie i wędzenie na różne sposoby mięsa sprawiło, że Litwa posiada wiele, słynnych zresztą poza jej granicami, wędlin.
RES
Dodaj komentarz
Uwaga! Nie będą publikowane komentarze zawierające treści obraźliwe, niecenzuralne, nawołujące do przemocy czy podżegające do nienawiści!