Z kresowej półki bibliofila (13) – „Lwów. Okupacja niemiecka”

W serii „Moje Kresy” warszawskiej Oficyny Wydawniczej RYTM ukazało się właśnie wydanie drugie znakomitego opracowania autorstwa Jana Ryszarda Czarnowskiego pt. „Lwów. Okupacja niemiecka”. Wydanie pierwsze trafiło na księgarskie półki w roku 2016.

Oficyna Wydawnicza RYTM

Jan Ryszard Czarnowski jest malarzem i grafikiem, znawcą historii i sztuki, przewodnikiem i wydawcą (podziemnym), pasjonatem literatury, a także bibliofilem. Nie starając się o wyróżnienia i zaszczyty, został jednak doceniony poprzez nadanie mu tytułu Obrońcy Dziedzictwa Narodowego (Komitet Katyński i Krąg Pamięci Narodowej), Zasłużonego Działacza Kultury – za działalność podziemną (Ministerstwo Kultury i Sztuki) oraz odznaczony Medalem dla Osób Represjonowanych (Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych).

Książka „Lwów. Okupacja niemiecka” przedstawia codzienność mieszkańców Lwowa, tę zwykłą, siermiężną, do której dostosowanie było również rodzajem bohaterstwa. Towarzyszy temu obszerny i udokumentowany opis bestialstw dokonywanych przez Niemców oraz współpracujących z nimi członków organizacji ukraińskich nacjonalistów.

Niektóre tragiczne daty z kalendarium niemieckiej okupacji Lwowa:

• 29 czerwca 1941 r. – zajęcie Lwowa przez Wehrmacht; okupacja niemiecka trwała do 23 lipca 1944 r.;
• 30 czerwca do 2 lipca 1941 r. – o godz. 4:30 rano, siedem godzin przed zajęciem miasta przez 1. Dywizję Strzelców Górskich Wehrmachtu, do miasta wkroczył złożony z Ukraińców batalion Nachtigall; o godz. 20:00 ukraińscy nacjonaliści ogłosili Akt odnowienia Państwa Ukraińskiego oraz powstanie tzw. rządu Jarosława Stećki; rozpoczął się pogrom Żydów lwowskich;
• noc z 3/4 lipca 1941 r. – Einsatzkommando zur besonderen Verwendung, specjalna jednostka policyjna Sicherheitsdienst – policji bezpieczeństwa III Rzeszy rozstrzelało profesorów wyższych uczelni Lwowa i członków ich rodzin na Wzgórzach Wuleckich;
• 25 lipca 1941 r. – zamordowany został Kazimierz Bartel, b. premier rządu RP;
• 1 sierpnia 1941 r. – Adolf Hitler utworzył Distrikt Galizien jako część Generalnego Gubernatorstwa. Gubernatorem dystryktu został dr Karl Lasch (1904–1942), zaś po jego aresztowaniu z powodu korupcji i rozstrzelaniu, SS-Gruppenführer Otto Wächter (1901–1949). W przeddzień uroczystej proklamacji przyłączenia Lwowa do GG Niemcy spalili prawie wszystkie lwowskie synagogi i bożnice, w tym zabytkową renesansową synagogę Złotej Róży;
• sierpień 1941 r. – niemieckie władze okupacyjne nakazały osiedlenie się wszystkich Żydów w wyodrębnionym i oddzielonym od reszty Lwowa getcie, położonym w dzielnicy Żółkiewskiej, na Zamarstynowie. Oprócz tego przy ulicy Janowskiej utworzono obóz zagłady, przeznaczony głównie dla Żydów. Zagłada Żydów nastąpiło jesienią 1942 roku, kiedy władze III Rzeszy zlikwidowały getto, a służby policyjne okupanta niemieckiego zabiły na miejscu lub deportowały do obozów zagłady, głównie w obozie zagłady w Bełżcu, prawie całą ludność żydowską (ponad 100 tysięcy osób).

Jan Ryszard Czarnowski jest także autorem znakomitego opracowania „Lwów. Okupacja sowiecka”, Oficyna Wydawnicza RYTM, wydanie I – Warszawa 2016, wydanie II – Warszawa 2022.

Jan Ryszard Czarnowski, „Lwów. Okupacja niemiecka”, seria: „Moje Kresy”, wyd. II, Oficyna Wydawnicza RYTM, Warszawa 2023, ss. 200 + fot., ISBN: 978-83-7399-966-4

RES

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na:

Powiązane wiadomości:

Lwowskie obchody setnej rocznicy urodzin Witolda Szolgini Z kresowej półki bibliofila (12) – „Sekrety Wilna”