Polacy nie zabiegają w Rosji o Kartę Polaka z obawy, że zostaną uznani za „zagranicznych agentów”

Ogromne odległości do konsulatów, nieznajomość języka polskiego i niesprzyjająca sytuacja polityczna – wszystko to sprawia, że przez sześć lat o wydanie Karty Polaka ubiegało się w Rosji zaledwie 3,7 tys. rodaków – mniej niż na Litwie.

Przez całe dziesięciolecia powszechne było zjawisko „administracyjnej” zmiany narodowości i ukrywania narodowości polskiej z uwagi na bezpieczeństwo własne oraz bliskich.

Według danych polskiego MSZ od 29 marca 2008 roku, gdy weszła życie Ustawa o Karcie Polaka, w krajach dawnego Związku Radzieckiego ubiegało się o nią 140 tys. Polaków. Najwięcej wniosków wpłynęło do urzędów konsularnych na Białorusi – 63 tys., na Ukrainie – 60 tys., a na Litwie 6 tys.

Stowarzyszenie Wspólnota Polska szacuje, że w Federacji Rosyjskiej żyje 300 tys. Polaków. Skąd więc tak małe zainteresowanie Kartą Polaka? Prezes Kongresu Polaków w Rosji Halina Subotowicz-Romanowa tłumaczy, że wymogiem koniecznym do uzyskania tego dokumentu jest znajomość języka polskiego, a ta wśród naszych rodaków jest niewystarczająca.

Zauważyła, że od pewnego czasu spada liczba wniosków. – Ci, którzy chcieli dostać Kartę Polaka, już ją uzyskali. Osoby, które otrzymały dokument, aktywnie korzystają z przywilejów, jakie on daj. Korzysta przede wszystkim młodzież, która chce studiować w Polsce, bo Karta Polaka potwierdza ich polskie pochodzenie, a jak już dostaną się na studia, daje im ubezpieczenie zdrowotne.

Nieoficjalnie w Kongresie Polaków w Rosji korespondent PAP usłyszał, że spadek zainteresowania otrzymaniem Karty Polaka wynika też z sytuacji politycznej w Rosji, w tym przyjęcia ustaw o „agentach zagranicznych” i podwójnym obywatelstwie.

– Niektórzy są zaniepokojeni, czy przypadkiem nie podpadają pod ustawę o podwójnym obywatelstwie; zastanawiają się, czy nie powinni zgłosić w urzędach, że mają Kartę Polaka – przekazał rozmówca PAP.

Na mocy obowiązującej w Rosji od 4 sierpnia ustawy należy zgłaszać Federalnej Służbie Migracyjnej (FMS) uzyskanie obywatelstwa innego państwa, a ukrywanie tego faktu zagrożone jest odpowiedzialnością karną. Natomiast zgodnie z ustawą uchwaloną w 2012 roku z inicjatywy Kremla organizacje, które otrzymują pieniądze z zagranicy i uczestniczą w życiu politycznym kraju, muszą wystąpić do Ministerstwa Sprawiedliwości o wpisanie do rejestru „agentów zagranicznych”. Ustawa nie definiuje, co to znaczy „uczestnictwo w życiu politycznym”, a z badań socjologicznych wynika, że w Rosji określenie „zagraniczny agent” kojarzy się negatywnie, ze szpiegostwem.

Tymczasem otrzymanie Karty Polaka nie oznacza przyznania obywatelstwa polskiego czy prawa do osiedlania się na terytorium RP ani prawa przekraczania bez wizy granic Polski.
Posiadaczowi dokumentu przysługują uprawnienia wynikające z ustawy o Karcie Polaka uchwalonej przez Sejm 7 września 2007 roku. Może on bez opłat otrzymać wizę pobytową długoterminową uprawniającą do wielokrotnego przekraczania granicy RP; może podejmować w Polsce legalną pracę bez konieczności posiadania zezwolenia na pracę; może prowadzić w Polsce działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak obywatele polscy; może w Polsce korzystać z bezpłatnego systemu oświaty; może w stanach nagłych korzystać w Polsce z bezpłatnej opieki zdrowotnej na takich samych zasadach jak obywatele polscy; może bezpłatnie zwiedzać muzea państwowe w Polsce; może w pierwszej kolejności ubiegać się o środki finansowe z budżetu państwa polskiego lub z budżetu samorządów gmin w Polsce przeznaczone na wspieranie Polaków za granicą.

Dokument ten potwierdza przynależność do narodu polskiego. Karta Polaka adresowana jest do osób, które z prawnego punktu widzenia są cudzoziemcami, ale tylko dlatego, że zostali przesiedleni bądź znaleźli się poza Polską z powodu zmiany granic.

Przyznawana jest osobom polskiego pochodzenia żyjącym w 15 krajach powstałych lub odrodzonych po rozpadzie ZSRR. Umożliwia m.in. refundację wizy, dostęp do polskich szkół i uczelni, a także podejmowanie pracy i prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce. Od 1 maja, kiedy weszła w życie nowelizacja Ustawy o cudzoziemcach, dokument ten stał się też podstawą do uzyskania karty stałego pobytu w Polsce, ułatwiając drogę do polskiego obywatelstwa.

Kresy24.pl/wizyt.net/PAP (na podstawie materiału Polskiej Agencji Prasowej zamieszczonego na polonijnym portalu na Ukrainie Słowo Polskie)

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na: