• ARCHIWUM KRESOWE
  • PODRÓŻE PO KRESACH
  • BIBLIOTEKA KRESOWA
  • KUCHNIA KRESOWA
  • Niepodległość
  • KALENDARIUM
    • Styczeń w Historii Kresów
    • Luty w Historii Kresów
    • Marzec w Historii Kresów
    • Kwiecień w Historii Kresów
    • Maj w Historii Kresów
    • Czerwiec w Historii Kresów
    • Lipiec w Historii Kresów
    • Sierpień w Historii Kresów
    • Wrzesień w Historii Kresów
    • Październik w Historii Kresów
    • Listopad w Historii Kresów
    • Grudzień w Historii Kresów
  • POLACY NA WSCHODZIE
  • HISTORIA I WSPOMNIENIA
  • WYSZUKIWARKA KRESOWA
  • GAZETY KRESOWE
    • Archiwum “Magazynu Polskiego”
    • Archiwum “Głosu znad Niemna”
    • Archiwum “Echa Polesia”
    • Archiwum “Polaka na Łotwie”
    • Archiwum “Kuriera Galicyjskiego”
    • Archiwum “Słowa Polskiego”
    • Archiwum “Monitora Wołyńskiego”
    • Archiwum “Głosu Polonii”
    • Archiwum “Polonii Charkowa”
    • Archiwum “Dziennika Kijowskiego”
    • Archiwum “Krynicy”
    • Archiwum “Gazety Polskiej Bukowiny”
    • Archiwum “Wołanie z Wołynia”
    • Archiwum “Naszych Dróg”
    • Archiwum “Tęczy Żytomierszczyzny”
    • Archiwum “Lwowskich Spotkań”
    • Archiwum “Polaków Donbasu”
    • Archiwum “Mozaiki Berdyczowskiej”
    • Archiwum “Słowa Życia”
  • TV Kresy24.pl
Kresy24.pl – Wschodnia Gazeta Codzienna
  • 25 Lut 2021
  • Ukraina
  • Białoruś
  • Rosja
  • Litwa
  • Azja i Zakaukazie
  • Region Bałtyku
  • Trójmorze
  • русский
  • yкраїнська
Kresy24.pl - Wschodnia Gazeta Codzienna
  • ARCHIWUM KRESOWE
  • PODRÓŻE PO KRESACH
  • BIBLIOTEKA KRESOWA
  • KUCHNIA KRESOWA
  • Niepodległość
  • KALENDARIUM
    • Styczeń w Historii Kresów
    • Luty w Historii Kresów
    • Marzec w Historii Kresów
    • Kwiecień w Historii Kresów
    • Maj w Historii Kresów
    • Czerwiec w Historii Kresów
    • Lipiec w Historii Kresów
    • Sierpień w Historii Kresów
    • Wrzesień w Historii Kresów
    • Październik w Historii Kresów
    • Listopad w Historii Kresów
    • Grudzień w Historii Kresów
  • POLACY NA WSCHODZIE
  • HISTORIA I WSPOMNIENIA
  • WYSZUKIWARKA KRESOWA
  • GAZETY KRESOWE
    • Archiwum “Magazynu Polskiego”
    • Archiwum “Głosu znad Niemna”
    • Archiwum “Echa Polesia”
    • Archiwum “Polaka na Łotwie”
    • Archiwum “Kuriera Galicyjskiego”
    • Archiwum “Słowa Polskiego”
    • Archiwum “Monitora Wołyńskiego”
    • Archiwum “Głosu Polonii”
    • Archiwum “Polonii Charkowa”
    • Archiwum “Dziennika Kijowskiego”
    • Archiwum “Krynicy”
    • Archiwum “Gazety Polskiej Bukowiny”
    • Archiwum “Wołanie z Wołynia”
    • Archiwum “Naszych Dróg”
    • Archiwum “Tęczy Żytomierszczyzny”
    • Archiwum “Lwowskich Spotkań”
    • Archiwum “Polaków Donbasu”
    • Archiwum “Mozaiki Berdyczowskiej”
    • Archiwum “Słowa Życia”
  • TV Kresy24.pl
Home
Archiwum Kresowe
Iwieniec

Nauczyciel z Iwieńca p. Stefan Jastrzębski

13 Gru 2012 Archiwum Kresowe, Iwieniec 0 comments

O p. Stefanie Jastrzębskim dowiedziałem się od Kresowianki p. Janiny Suchockiej.

W latach XX – lecia miedzywojennego był nauczycielem w iwienieckiej szkole powszechnej, Janina mieszkała wtedy w Wołożynie. Podczas wakacji przyjeżdżała z bratem Ksawerym do babci w Pohorełce, jeszcze wtedy nie znała p. Stefana.

Nie wiemy skąd p. Stefan pochodził, ale oprócz pracy w szkole na pewno był społecznikiem. W „Życiu Nowogródzkim” z 1928 r., jest wiadomość, że w dniu 8 lutego brał udział w zebraniu organizacyjnym Oddziału Straży Pożarnej w Kamieniu gm. Iwieniec, i że wszedł w skład Zarządu.(1)

W czasie sowieckiej okupacji Iwieńca 1939/41 władze okupacyjne zorganizowały szkołę powszechną w Skiparowcach – Pohorełce do której w 1940 roku uczęszczało rodzeństwo Janina i Ksawery Suchoccy.

Na prośbę babci Franciszki Adamowicz, Janina kilka razy zanosiła prowiant spożywczy dla p. Stefana, który mieszkał w Iwieńcu w drewnianym domu w okolicy Czerwonego Kościoła. Kiedyś drzwi otworzyła nieznana pani, po chwili podszedł p. Stefan, który do zgromadzonych osób powiedział: – „Nie bójcie się!”

Czy było to zebranie małej grupy kontynuującej pracę konspiracyjną rozbitego przez NKWD Związeku Młodzieży Polskiej, który działał od jesieni 1939 r. w Iwieńcu, Nalibokach i Stołpcach.(2)

Szkoła w Skiporowcach, rys. Ksawery Suchocki

Praca p. Stefana w szkole w Skiporowcach – Pohorełce, poprzedzona była kursami nauczycielskimi w Wołożynie i remontem budynku szkolonego, które zarządziła szkolna administracja sowiecka. Dzisiaj możemy się tylko domyślać, że jego praca w szkole mogła być realizacją zadań konspiracyjnych?

Naukę w szkole prowadzono w języku białoruskim i rosyjskim, język polski wyeliminowano z nauczania. Pewnego razu uczeń Franciszek Adamowicz „wydłubał oczy” Stalinowi na portrecie który wisiał na ścianie w klasie. Zdenerwowany p. Stefan przestrzegał dzieci aby tego więcej nie robiły.

Wiemy na pewno, że podczas pracy w szkole utrzymywał relacje z mieszkańcami Iwieńca i Wołożyna, z takimi osobami jak: p.p. Sosnowski, Jacek Krajewski, Władzio, Adrian z Wołożyna, Śnieżkowa, Zimorodowa, Prudziłkowa, Gąsiewscy, Lidia i Wala Skuratówny, Lis, Kwaśniak, Zujewski z Kulszyc, Jaworska, Stajniakowa, Bibikowie.(3)

Przez czas sowieckiej okupacji obawiał się zatrzymania i poboru do służby wojskowej w Armii Czerwonej.

Po wycofaniu się pod niemieckim naporem Sowietów z Iwieńca, nadal uczył w szkole w Skiporowcach – Pohorełce, ale tym razem po białorusku i po litewsku (sic !)(4)

Kiedy w Iwieńcu podczas niemieckiej okupacji zawiązała się polska konspiracja niepodległościowa pod dowództwem por. Olgierda Woyno „Lech”, na pewno do niej należał.

Po powstańczej walce w Iwieńcu w dniu 19/20 czerwca 1943 r., Polacy wycofali się do m. Rudnia Nalibocka i Bielicy gdzie stacjonowali do lata 1943 r.

Pan Stefan Jastrzębski, nauczyciel z Iwieńca pow. Wołożyn woj. Nowogródek zginął latem 1943 r., w walce z Niemcami podczas blokady Puszczy Nalibockiej.(5)

 

Stanisław Karlik

 


(1) „Życie Nowogródzkie” z dnia 26 II 1928, „ w dniu 8 lI odbyło się zebranie organizacyjne Oddziału Straży Pożarnej w Kamieniu gm. Iwienieckiej. Do zarządu weszli P.P. Reut Michał, Lipnicki Kazimierz, Draganowicz Feliks, Wysocki Mikołaj, Pietraszkiewicz Józef, Jastrzębski Stefan, Roman Witold i Bohdan Józef. Zastępca Wyrostek Mateusz, Kołolob Ignacy. Nowowybrany zarząd postanowił energicznie wziąć się do pracy zaczynając od uchwalenia i zbierania składek od mieszkańców na rzecz Straży”.

(2) Biuletyn Okręgu Nowogródzkiego AK, nr 5 z lipca 1990 r., Czytelnia BUW, Warszawa 8XII2012 r.

(3) Relacja I.H. – w posiadaniu autora.

Lista Strat Ziemiaństwa Polskiego 1939 – 56,BN w Warszawie s.786 -” Plewakowa z Jaworskich Jadwiga, nauczycielka, zam. Mieszkucie pow. Wołożyn, córka właścicielki; Zalesie pow. Wołożyn, żona właściciela. Spalona żywcem przez Niemców ok. połowy lipca 1943 r., w majątku matki Mieszkucie, wraz z siostrą Wandą Głębocką, matką i bratową podczas blokady Puszczy Nalibockiej przez Niemców. Źródła: rel. Marii Wierszyłłowskiej.

(4) Relacja Ksawerego Suchockiego z dnia 12XII2012 r. – w posiadaniu autora

(5) Józef Kuźminski, „Z Iwieńca i Stołpców do Białegostoku”, s.53, BUW.

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na:

Powiązane wiadomości:

Brak powiązanych wiadomości

Tagi: Adamowicz Bibik Bielica Bohdan Gąsiewski historia Kresów Wschodnich Iwieniec Jastrzębski Jaworska Kamień Krajewski Kresy Wschodnie Lipnicki Lis Naliboki Pietraszkiewicz Pohorełka Polacy na Białorusi Polacy na Kresach Puszcza Nalibocka Roman Rudnia Nalibocka Skiporowce Skurat służby specjalne Śnieżko Sosnowski Stalin Suchocka Suchocki Wołożyn Woyno Wysocki Zalesie Zujewski Związek Młodzieży Polskiej
  • Tags
  • Adamowicz
  • Bibik
  • Bielica
  • Bohdan
  • Gąsiewski
  • historia Kresów Wschodnich
  • Iwieniec
  • Jastrzębski
  • Jaworska
  • Kamień
  • Krajewski
  • Kresy Wschodnie
  • Lipnicki
  • Lis
  • Naliboki
  • Pietraszkiewicz
  • Pohorełka
  • Polacy na Białorusi
  • Polacy na Kresach
  • Puszcza Nalibocka
  • Roman
  • Rudnia Nalibocka
  • Skiporowce
  • Skurat
  • służby specjalne
  • Śnieżko
  • Sosnowski
  • Stalin
  • Suchocka
  • Suchocki
  • Wołożyn
  • Woyno
  • Wysocki
  • Zalesie
  • Zujewski
  • Związek Młodzieży Polskiej

Dodaj komentarz Anuluj

Najczęściej czytane
Pieskow: Ukraina przestała być dla Rosji państwem przyjaznym

Pieskow: Ukraina przestała być dla Rosji państwem przyjaznym

Ukraina przejęła rurociąg „Samara-Zachód” – współwłasność Medwedczuka

Ukraina przejęła rurociąg „Samara-Zachód” – współwłasność Medwedczuka

Białoruskie MSZ sugeruje zachodnim dyplomatom możliwość wydalenia z Mińska

Białoruskie MSZ sugeruje zachodnim dyplomatom możliwość wydalenia z Mińska

Zapomniane polskie państwo między Rosją i Chinami

Zapomniane polskie państwo między Rosją i Chinami

Rosja grozi, że uderzy na NATO jako pierwsza

Rosja grozi, że uderzy na NATO jako pierwsza

Ukraiński wywiad: Rosja chce ukończyć Nord Stream 2 do 12 czerwca

Ukraiński wywiad: Rosja chce ukończyć Nord Stream 2 do 12 czerwca

Bestialskie tortury w rosyjskiej kolonii karnej. Wyciekły nagrania

Bestialskie tortury w rosyjskiej kolonii karnej. Wyciekły nagrania

Rosyjska agresja w Donbasie kosztuje ten region już ponad 50 mld dolarów

Rosyjska agresja w Donbasie kosztuje ten region już ponad 50 mld dolarów

​MSZ pozbywa się złudzeń: Apel o zaprzestanie stosowania przemocy na Białorusi

​MSZ pozbywa się złudzeń: Apel o zaprzestanie stosowania przemocy na Białorusi

Łukaszenka u Putina (WIDEO) (ZDJĘCIA)

Łukaszenka u Putina (WIDEO) (ZDJĘCIA)

Najnowsze
25 Lut
Białoruś

Wysoki Komisarz ONZ: Na Białorusi doszło do bezprecedensowego kryzysu praw człowieka

25 Lut
Rosja

Rzecz nie tylko w szpiegach. Putin mobilizuje FSB

25 Lut
SUPERNEWS

Służba Bezpieczeństwa Ukrainy wystawiła list gończy za Anatolijem Szarijem

25 Lut
Białoruś

Пшемислав Журавський вель Граєвський: Чи поняття «Креси» сьогодні потребує уточнення і дискусії? (II)

25 Lut
Białoruś

Łukaszenka kazał przygotować plan konfrontacji z „buntownikami i uciekinierami” z Białorusi

25 Lut
Białoruś

Zianon Paźniak studzi entuzjazm Białorusinów: „Bądźcie spokojni, ostrzcie kosy!”

25 Lut
Rosja

Obywatel Niemiec oskarżony o szpiegostwo w Bundestagu na rzecz Rosji

Publikacje wyrażają jedynie poglądy autora/ów i nie mogą być utożsamiane z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

© Kresy24.pl 2018. Wszelkie Prawa Zastrzeżone.  Kontakt | Polityka prywatności
Produkcja: Fundacja Wolność i Demokracja