Jadwiga Andegaweńska – córka Ludwika Węgierskiego i Elżbiety Bośniaczki, święta Kościoła katolickiego, patronka Polski i apostołka Litwy – była określana w dokumentach jako Hedvigis filia regis Ungarie et Polonie. Po ostatecznym desygnowaniu Jadwigi przez Elżbietę Bośniaczkę na władczynię Polski królewnie przysługiwał tytuł heres Polonie (dziedziczka Polski).
Po koronacji pełna tytulatura Jadwigi brzmiała: Hedvigis Dei gracia regina Polonie, necnon terrarum Cracovie, Sandomirie, Siradie, Lancicie, Cuiavie, Pomoranieque domina et heres (Jadwiga z Bożej łaski królowa Polski, a także pani i dziedziczka ziem krakowskiej, sandomierskiej, sieradzkiej, łęczyckiej, kujawskiej i pomorskiej), a w wersji skróconej serenissima princeps domina Hedwiga regina Polonie lub Hedwigis regina Polonie. Po zawarciu małżeństwa z Władysławem Jagiełłą do tytulatury polskiej Jadwigi dodawano tytulaturę litewską i ruską po mężu: Hedvigis regina Polonie, princepsque Lithuanie suprema et heres Russie (królowa Polski oraz najwyższa księżna Litwy i dziedziczka Rusi). W okresie od maja 1395 r. (śmierć siostry Marii, królowej Węgier) do lipca 1397 r. (zawarcie porozumienia ze szwagrem Zygmuntem Luksemburskim na zjeździe spiskim) Jadwiga używała ponadto tytułu heres Ungarie (dziedziczka Węgier).
Na wiosnę 1387 stanęła na czele wyprawy rycerstwa polskiego, której celem była rewindykacja zajętej przez Węgrów Rusi Czerwonej. 8 marca 1387 potwierdziła przywileje dla Lwowa, gwarantując mu prawo składu. Tam też 26 września 1387 złożył jej hołd lenny hospodar mołdawski Piotr I. W 1397 w Inowrocławiu odbyła zjazd z wielkim mistrzem krzyżackim Konradem von Jungingenem w celu wynegocjowania powrotu do korony ziemi dobrzyńskiej.
Na swoim dworze skupiła elitę intelektualną Polski (Piotr Wysz, Mateusz z Krakowa, Hieronim z Pragi). Zleciła pierwsze w naszej historii tłumaczenie Księgi Psalmów na język polski (zachował się po dziś dzień egzemplarz tego dzieła znany jako Psałterz floriański). Fundowała wiele nowych kościołów oraz uposażała już istniejące klasztory. Opiekowała się szpitalami. W 1397 założyła bursę dla polskich i litewskich studentów przy Uniwersytecie Karola w Pradze. W tym też roku uzyskała zgodę papieża na utworzenie fakultetu teologii na Akademii Krakowskiej.
Jadwiga uprawiała działalność charytatywną – ufundowała szpital w Bieczu, uposażyła szpitale w Sandomierzu i Sączu, otoczyła opieką liczne inne szpitale miejskie i klasztorne, w tym szpital św. Jadwigi Śląskiej w Krakowie na Stradomiu. Wykazywała wrażliwość na biedę materialną, stawała w obronie ludzkiej godności (do króla Władysława Jagiełły, kompensującego pieniędzmi krzywdę chłopów miała powiedzieć: „A któż im łzy powróci?”) .22 czerwca 1399 urodziła córkę Elżbietę Bonifację, która zmarła 13 lipca 1399 roku. Jadwiga zmarła cztery dni później prawdopodobnie na gorączkę połogową. W testamencie zapisała swój majątek Akademii Krakowskiej. Została pochowana w Katedrze Wawelskiej.
Po śmierci Jadwigę otoczono kultem. 31 maja 1979 zostałabeatyfikowana przez zatwierdzenie kultu, a kanonizowana 8 czerwca 1997. W obu przypadkach osobiście Jan Paweł II ogłosił ją odpowiednio błogosławioną i świętą. Od dnia kanonizacji wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim w Polsce obchodzone jest 8 czerwca i ma rangę wspomnienia obowiązkowego.
Święta Jadwiga jest patronką Polaków i apostołką Litwy. Władze kilku polskich miejscowości związanych ze świętą Jadwigą podjęły uchwały w sprawie ustanowienia jej patronką miasta. Decyzje rad miejskich zostały oficjalnie potwierdzone przez papieży Jana Pawła II, Benedykta XVI i Franciszka, którzy ogłosili świętą Jadwigę patronką m.in. Nieszawy w 2003, Radomska w 2008, Inowrocławia w 2009 i Tczewa w 2016 roku.
1 komentarz
Stein
8 czerwca 2017 o 14:22Dodam jeszcze, że św. Jadwiga jest także patronką miasta Biecz – od 2007 r.