Za główne obiekty historyczne Grodna uważa się dwa zamki – Stary i Nowy. Przynajmniej tak sądzi większość historyków i znawców Grodna. Tymczasem białoruscy historycy wysnuli teorię, że był jeszcze trzeci zamek, który runął razem ze skarpą i zniknął na zawsze w nurtach Niemna- pisze portal „Wieciernij Grodno”.
Podczas konferencji poświęconej królowi Stefanowi Batoremu, dyrektor grodzieńkiego muzeum historyczno – naukowego Jurij Kiturko podzielił się swoją hipotezą, że według niego polski król w 1580 roku wcale nie przebudował Górnego zamku, zbudowanego w 1398 roku przez Witolda, ale pobudował obok niego nowy, w stylu renesansowym.
Według Kiturki zamek Witolda usytuowany był na skarpie, a podczas jej obsunięcia runął w nurty Niemna, dlatego jego szczątki się nie zachowały. Jako dowód swojej hipotezy, historyk odwołuje się do wywodu logicznego: „po co burzyć, kiedy można zachować stary i wybudować jeszcze jeden, nowy” – powiedział Kiturko.
Pracownik naukowy Państwowego Instytutu Szkolnictwa Wyższego Nikołaj Wołkow poparł tę alternatywną wizję tłumacząc, że zamek Stefana Batorego pełnił funkcje reprezentacyjną, a zamek Witolda obronną.
Swoje wnioski uczeni opierają na podstawie znanych w środowiskach naukowych rycin z 1568 i 1600 roku odzwierciedlających zabudowę miasta w tamtych czasach.
Na rycinach jest jeszcze jeden zagadkowy obiekt, który uważany jest powszechnie za cerkiew św. Borysa i Gleba w Kołoży. Jednak ogromny rozmiar budynku na rycinie, a przede wszystkim fakt, że znajduje się on na lewym, a nie na prawym brzegu Niemna, gdzie w rzeczywistości leży Kołoża, nasuwa historykom inne wnioski. Ich zdaniem w czasach Stefana Batorego mógł znajdować się tam kompleks klasztorny: prawosławny lub katolicki. Ale utożsamianie go z katolickim klasztorem Franciszkanów uznali za błędny trop, ponieważ ten pojawił się dopiero w następnym stuleciu. Naukowcy doszli więc do wniosku, że niezidentyfikowany obiekt kultu religijnego po prostu nie przetrwał do czasów współczesnych.
Stefan Batory, który w trakcie wojen z Moskwą w latach 1576-1582 uczynił z zamku swoją główną rezydencję, sprawił, że Grodno stało się miastem królewskim. Ale król uczynił też wiele dla gospodarki i edukacji. O jego charakterze świadczy fakt, że nadawał tytuły szlacheckie nie tylko za zasługi na polach bitewnych, ale również za sumienną pracę na rzecz społeczeństwa. Białorusini nazywali wielkiego króla Sciapanem Baturą – mówił podczas konferencji historyk Aleg trusow.
Stary Zamek został zbudowany jako drewniany obiekt obronny przez książąt ruskich w XI wieku. W XIV wieku, na tym samym miejscu książę Witold zbudował murowany gotycki zamek z pięcioma basztami – drewniana konstrukcja spłonęła. W XVI wieku za czasów Stefana Batorego, zamek przebudowany w stylu renesansu. Później jeszcze kilka razy zamek był niszczony i odbudowywany, ale po III wojnie północnej zniszczony przez wojska szwedzkie, nie odzyskał już dawnej świetności, w związku z tym król August III Sas na potrzeby reprezentacyjne wybudował na sąsiednim wzgórzu Nowy Zamek.
Kresy24.pl za „Wieciernij Grodno”
Dodaj komentarz