„Cegiełki” na renowację wileńskiej Rossy!

28 lut 2024 Komunikaty, Kultura 0 comments

Wileński Cmentarz Na Rossie jest jedną z polskich nekropolii narodowych. W skład zespołu cmentarnego wchodzi Stara Rossa (1769/1801), Nowa Rossa (1847), Cmentarz Wojskowy (1920) oraz mauzoleum Matka i Serce Syna (1936).

Pierwsza wzmianka o pochówkach na tym terenie pochodzi z roku 1436, grzebano tu ofiary „morowego powietrza”. Jako nekropolia miejska cmentarz został przejęty w 1801 roku. Rok później wzniesiono tu pierwsze katakumby, a w 1814 roku miało miejsce pierwsze powiększenie obszaru nekropolii o tereny nazywane obecnie Górką Literatów. W 1820 roku teren cmentarza otoczono murem, a w roku 1840 ks. Józef Bogdanowicz zainicjował wybudowanie w pobliżu katakumb neogotyckiej kaplicy pogrzebowej. Od tego czasu cmentarz uznawano za elitarny, chowano tu osoby zasłużone lub stojące wyżej w hierarchii społecznej. W 1847 roku, w związku z wyczerpaniem się możliwości grzebalnych, powstała nowa nekropolia po drugiej stronie ulicy Listopadowej tzw. Nowa Rossa.

Po roku 1945 i opuszczeniu Wilna przez polskich mieszkańców rozpoczęła się celowa dewastacja nekropolii; tragicznym był dla Starej Rossy rok 1952, kiedy doprowadzono do zniszczenia monumentalnych katakumb. Cmentarz został zamknięty dla nowych pochówków w 1967 roku, a dwa lata później wpisany do rejestru zabytków.

Od 1990 roku konserwacją zabytkowych nagrobków zajmuje się miejscowy Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą (SKOnSR) założony z inicjatywy i przy wsparciu śp. Jerzego Waldorffa, prezesa Społecznego Komitetu Opieki nad Powązkami.

Działalność SKOnSR to przede wszystkim opieka nad pomnikami na Rossie, a także ich renowacja. W ciągu 32 lat działalności staraniem komitetu odnowiono 194 pomniki nagrobne i wzniesiono 5 nowych. SKOnSR działa społecznie, a środki na odnowienie pomników są zbierane podczas kwest – przede wszystkim w Warszawie i Wilnie, podczas dnia Wszystkich Świętych i Zaduszek.

SKOnSR zależy na współpracy przede wszystkim z przewodnikami, którzy często z turystami są na zabytkowej nekropolii Na Rossie, widzą, co tam się dzieje. Ich wskazówki są przydatne również przy podejmowaniu decyzji w sprawie kolejnych pomników do renowacji.

„Cegiełki” to seria kartek, cena jednej – 4 euro lub 15 złotych. Każda cegiełka ma swój numer porządkowy. Dochód ze sprzedaży jest w całości przekazywany na kolejne prace restauratorskie Na Rossie.

W sprawie nabycia „cegiełek” do rozpowszechniania prosimy zwracać się do prezesa komitetu Dariusza Żyborta (kom: +370 685 10604 / e-mail:

zy****@o2.pl

), który posiada gabinet stomatologiczny w budynku Domu Kultury Polskiej w Wilnie (ul. Naugarduko 76). „Cegiełki” także można nabyć u kramarza Franciszka Rutkowskiego (stoisko koło Starej Rossy) i u przewodników wileńskich, naszych wiernych Partnerów.

Fot. rossa.lt

Przewodnicy dodatkowo otrzymają legitymację SKOnSR. Warto nadmienić, że inne „cegiełki” i legitymacje, uprawniające do promowania akcji Społecznego Komitetu Opieki nad Starą Rossą, bez pieczątki oraz zgody SKOnSR są niedozwolone i naruszają prawa autorskie.

Fot. rossa.lt

Początki rozpowszechniania „cegiełek” przez Komitet sięga 2007 roku, gdy do SKOnSR zwrócili się przewodnicy wileńscy z inicjatywą wsparacia działań organizacji społecznej. Ideę tą poparł Związek Harcerstwa Polskiego na Litwie. Ówczesne „cegiełki” zaprojektował i czuwał nad jej wydaniem Jacek Nadtoczy. Zdjęcie na „cegiełce” było autorstwa Zenona Mincewicza. Jako motto na cegiełce zostały wpisane słowa księdza kardynała Stefana Wyszyńskiego:

„Nigdy nie można powiedzieć, że już wszystko zostało zrobione”.

Najwięcej „cegiełek” rozpowszechnili przewodnicy wileńscy, a mianowicie: Ludwik Juchniewicz, Jolanta i Andrzej Kostyginowie, Anna Adamowicz, Jadwiga Szlachtowicz, Zyta Kołoszewska, Łucja Godwod, Barbara Dajnowicz, Alina Obolewicz (dzisiejszy członek SKOnSR). Ogółem zostało wydanych 8 tysięcy „cegiełek”.

RES na podst. rossa.lt

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na: