120. rocznica urodzin stanowi wyśmienitą okazję do przypomnienia postaci Witolda Pileckiego, jednego z najwybitniejszych żołnierzy polskiej konspiracji zbrojnej z okresu II wojny światowej.
O niezłomnym bohaterze pisze dziś portal warsawinstitute.org.
Witold Pilecki urodził się 13 maja 1901 r. Tradycje i atmosfera domu rodzinnego – jego dziadek Józef był uczestnikiem Powstania Styczniowego z 1863 r., podobnie jak bracia matki, Ludwiki z domu Osiecińskiej, Hipolit i Hieronim – wywarły duży wpływ na wychowanie Witolda, którego wyobrażenia o świecie oraz przywiązanie do idei niepodległej Polski budowały opowieści o Powstaniu, Michaile Murawjowie „Wieszatielu”, Wilnie czy popowstańczych konfiskatach majątków. Ojciec Witolda, Julian, był urzędnikiem leśnym w Ołońcu w rosyjskiej Karelii, gdzie urodził się Witold.
Pierwsze, konspiracyjne doświadczenia zbierał młody Witold, uczęszczając do działających w Wilnie nielegalnych polskich kół samokształceniowych, a następnie Związku Harcerstwa Polskiego.
Wiosną 1918 r. uczestniczył w bodajże pierwszej swojej akcji bojowej, wdzierając się wraz z kolegami do rosyjskiego magazynu wojskowego w Orle – zajęli tu mundury i inne elementy oporządzenia żołnierskiego. Witold podjął naukę w wileńskim Gimnazjum im. Joachima Lelewela, działał też nadal w ZHP i jednocześnie w Polskiej Organizacji Wojskowej. W grudniu 1918 r. uczestniczył w oswobadzaniu Wilna z rąk niemieckich, a następnie w walkach z bolszewikami i Ukraińcami czy w wyzwoleniu z rąk niemieckich Brześcia nad Bugiem, wyróżniając się nie tylko zaangażowaniem, ale również niebywałą odwagą.
Na początku lat 30–tych poznał przyszłą żonę, Marię Ostrowską, która pracowała jako nauczycielka we wsi Krupa. Zawarli związek małżeński 7 kwietnia 1931 r. W 1932 r. Pileckim urodził się syn, Andrzej, a rok później córka, Zofia. Witold Pilecki angażował się w tym czasie w różne inicjatywy społeczne. Był m.in. naczelnikiem ochotniczej straży pożarnej, prezesem mleczarni w założonym przez siebie kółku rolniczym. Zajmował się też gospodarstwem rolnym – po podziale we wrześniu 1926 r. majątku rodzinnego w Sukurczach posiadał ponad 100 hektarów ziemi, dom i sad dworski oraz zabudowania gospodarskie. Starał się je rozwijać i modernizować.
Uczestniczył w wojnie z 1939 r., m.in. w bitwach pod Wolborzem czy pod Chełmem, a następnie, nie złożywszy broni, w tworzeniu Tajnej Armii Polskiej – był autorem nazwy tej organizacji, szefem jej sztabu, a potem głównym inspektorem. Powziął postanowienie o przedostaniu się do niemieckiego obozu koncentracyjnego w Auschwitz, aby zbadać możliwość uwolnienia osadzonych więźniów oraz utworzyć konspiracyjną organizację wojskową. 19 września 1940 r. dobrowolnie dał się ująć (pod nazwiskiem Tomasza Serafińskiego) w niemieckiej łapance na warszawskim Żoliborzu i zamknąć w KL Auschwitz (numer obozowy: 4859). Przystąpił tu do tworzenia Tajnej Organizacji Wojskowej przekształconej następnie w Związek Organizacji Wojskowej.
W obozie angażował się również w organizację pomocy więźniom – zdobywanie lepszych warunków pracy, dodatkowych porcji zupy dla wycieńczonych osób, kartek przydziałowych, pracy pod dachem itp. Starał się też przekazywać, np. za pośrednictwem zaufanych sobie osób zwalnianych z obozu, do przełożonych w Warszawie (a przez nich do Londynu), informacje o morderczej pracy więźniów, nieludzkich karach i głodowych racjach żywnościowych, a także analizy dotyczące możliwości wszczęcia przez więźniów wystąpienia zbrojnego. Wyswobodził się z obozu po 947. dniach pobytu, w nocy z 26 na 27 kwietnia 1943 r., aby osobiście przedstawić swoją koncepcję kierownictwu AK. W Warszawie zaangażował się w działalność AK – przygotował tu też pisemny raport dotyczący stworzonej w obozie konspiracji wojskowej. Wziął udział w Powstaniu Warszawskim 1944 r., walcząc z Niemcami w szeregach zgrupowania „Chrobry II” w kompanii „Warszawianka”, po którego upadku trafił do obozu jenieckiego w Lamsdorf, a następnie do oflagu w Murnau, wyzwolonego 29 kwietnia 1945 r. przez amerykańską 3 Armię gen. George’a Pattona. Wyjechał do Włoch, został oficerem II Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa. Następnie udał się do Warszawy (pod nazwiskiem Romana Jezierskiego), gdzie pojawił się 8 grudnia 1945 r., i przystąpił do tworzenia siatki wywiadowczej zajmującej się zbieraniem informacji o bieżącej sytuacji w kraju, które przekazywał do II Korpusu, w tym m.in. o zbrodniczej działalności Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Został aresztowany przez komunistów 8 maja 1947 r., i osadzony w więzieniu na warszawskim Mokotowie. Odpierał zarzuty o szpiegostwo czy rzekome przygotowania do zamachów na funkcjonariuszy MBP. Był torturowany – bity, połamano mu żebra i wyrywano paznokcie, nadziewano go na nogę od stołka i miażdżono jądra. Do akt sprawy nie włączono raportów z KL Auschwitz, które, co warto dodać, same w sobie stanowią głęboko wzruszającą i zarazem wstrząsającą lekturę.
Pokazowy proces Pileckiego rozpoczął się 3 marca 1948 r. Pilecki nie przyznał się do zarzutów. Podczas rozprawy nie dopuszczono do przesłuchania świadków oskarżenia oraz zrezygnowano ze świadków obrony.
15 maja 1948 r. Witold Pilecki został skazany na śmierć oraz karę pozbawienia praw publicznych i obywatelskich praw honorowych z przepadkiem mienia na rzecz skarbu państwa. Na nic zdały się interwencje obrońców, rodzinny i przyjaciół u ówczesnych włodarzy ludowej Polski, w tym prośby o ułaskawienie. Wyrok utrzymano w mocy.
Witold Pilecki, uczestnik walk na frontach I i II wojny światowej, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, honorowany za pracę dla Polski licznymi odznaczeniami, dobrowolny więzień KL Auschwitz i twórca konspiracji zbrojnej w tym obozie, uczestnik Powstania Warszawskiego, więzień obozów jenieckich w Lamsdorf i Murnau, oficer AK oraz II Korpusu Polskiego we Włoszech, jeden z największych bohaterów z okresu II wojny światowej (i bohaterów w ogóle) został zabity przez komunistycznych zbrodniarzy 25 maja 1948 r. o godzinie 21.30 strzałem w tył głowy.
Autor: dr Rafał Zgorzelski
Historyk, komentator, menedżer. Doktor nauk humanistycznych w zakresie historii – absolwent Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Posiada również tytuł Executive MBA. Doświadczenie zawodowe zdobywał w sektorach regulowanych. Jego zainteresowania badawcze skupiają się na nowożytnej myśli politycznej i problematyce współczesnych systemów geopolitycznych. Promotor Patriotyzmu ekonomicznego.
Dodaj komentarz
Uwaga! Nie będą publikowane komentarze zawierające treści obraźliwe, niecenzuralne, nawołujące do przemocy czy podżegające do nienawiści!