W brytyjskim filmie Eugeniusza Cękalskiego zrealizowanym w wytwórni Cancanen Films Production, ukończonym w październiku 1940 r., wykorzystano kroniki wojenne, fragmenty zachowanych w Londynie przedwojennych filmów polskich, alianckie materiały spod Narwiku, kroniki z Francji i materiały przedstawiające udział polskich żołnierzy w bitwie o Anglię.
Film składa się z dwóch części, w których ulubioną przez Cękalskiego zasadę kontrastu narzuciła historia. Część pierwsza prezentuje obraz Polski przedwojennej – sielski pejzaż, folklor, bogatą kulturę, rozwijający się przemysł i port gdyński. Część druga w szybkim montażu przedstawia agresję hitlerowską , bohaterskie walki żołnierza polskiego na różnych frontach. Wyświetlany w kinach premierowych Anglii i Stanów Zjednoczonych, film zyskał bardzo pozytywne opinie krytyków i uznanie publiczności.
Realizacja: Eugeniusz Cękalski, Komentarz: Terence De Marney, Derrick De Marney, reżyseria nagrań: A.W. Watkins, muzyka: Bronisław Leitgeber (nie występuje w napisach), producent: Eugeniusz Cękalski, Dan Bart, produkcja: Concanen Films Ltd.
Eugeniusz Cękalski – reżyser filmów fabularnych i dokumentalnych, scenarzysta, operator, montażysta, producent, pedagog, teoretyk filmu, publicysta, tłumacz. Urodził się 30 grudnia 1906 roku w Saratowie – zmarł 31 maja 1952 roku w Pradze. Do roku 1918 mieszkał w Rosji. Po śmierci ojca wraz z matką i siostrami przeprowadził się do Polski (Krasnystaw). Studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim oraz w Szkole Dramatycznej Aleksandra Zelwerowicza. Absolwent Oddziału Dramatycznego przy Państwowym Konserwatorium Muzycznym w Warszawie (1926).
Zanim zajął się twórczością filmową, pisywał na łamach „Kwadrygi”, „Kina” „f.a”. Razem m.in. z Wandą Jakubowską, Jerzym Toeplitzem, Stanisławem Wohlem i Jerzym Zarzyckim założył w 1930 roku w Warszawie Stowarzyszenie Miłośników Filmu Artystycznego „Start”, propagujące film o wysokich walorach artystycznych oraz użyteczny społecznie – został jego pierwszym prezesem. Przed wojną produkcyjnie związał się ze Związkiem Producentów Filmów Krótkometrażowych (1933) oraz Spółdzielnią Autorów Filmowych (1937). Jako reżyser zadebiutował średniometrażowym filmem fabularnym Dróżnik nr 24(1928), a następnie zajął się realizacją dokumentów. Jeden z nich – Trzy etiudy Chopina (1937) – został wyróżniony na Biennale w Wenecji. W 1938 roku nakręcił – wspólnie z Karolem Szołowskim – Strachy, udaną ekranizację popularnej powieści Marii Ukniewskiej. Realizację kolejnego filmu fabularnego – Przygody pana Piorunkiewicza, opartego na powieści Tadeusza Dołęgi-Mostowicza – przerwała wojna.
Po wybuchu wojny kierował we Francji Biurem Filmowym przy Rządzie RP na Emigracji, a następnie w Wielkiej Brytanii i USA – działem filmowym Polskiego Ośrodka Informacyjnego, gdzie realizował filmy dokumentalne, m.in.Biały orzeł (1941; nominacja do Oscara), w którym jako lektor wystąpił Leslie Howard, Dziennik polskiego lotnika (1942), Szkocki mazurek (1943), Niedokończoną podróż (1943), poświęconą pamięci generała Władysława Sikorskiego, Mistrz Paderewski (1943), Marynarz polski – dzieje przeciętnego człowieka (1943), Trzy etiudy Chopina (1944; remake filmu z 1937), Dzieci na wygnaniu (1944), Mary odwiedza Polskę (1945), Odbudowa Warszawy (1946), Przeżyliśmy (1946), Polska – kraj i ludzie (1946). Po powrocie do Polski nakręcił kolejne dokumenty: Nasze Ziemie Zachodnie (1947), Żelazowa Wola (1948; nagrody w Bahii i Rio de Janeiro), Akcja Narodów Zjednoczonych (1948), Feliks Dzierżyński (1951), oraz zajął się działalnością pedagogiczną. W latach 1948-1952 został pierwszym dziekanem Wydziału Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej w Łodzi. Jest autorem kilku książek teoretycznych i podręczników, m.in. ABC taśmy filmowej (1932), Awangarda filmowa (1934). Po wojnie nakręcił tylko jeden film fabularny – Jasne Łany (1947), utrzymany w konwencji socrealistycznej.
Kresy24.pl (HHG)
Dodaj komentarz
Uwaga! Nie będą publikowane komentarze zawierające treści obraźliwe, niecenzuralne, nawołujące do przemocy czy podżegające do nienawiści!