1 marca w Historii Kresów

1 marca – Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. Fot: gov.pl/web/edukacja

2011 – w Polsce po raz pierwszy obchodzono nowe święto państwowe: Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych.

Inicjatywę w sprawie ustanowienia tego święta podjęły w 2009 r. organizacje skupione w Porozumieniu Organizacji Kombatanckich i Niepodległościowych reprezentujące m.in. Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość”, Związek Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych i Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej. Inicjatywę ustawodawczą zgłosił w 2010 r. Ś.P. prezydent Lech Kaczyński, podtrzymał ją kolejny prezydent Bronisław Komorowski.

Ustawę poparły prawie jednogłośnie wszystkie kluby parlamentarne – za jej przyjęciem głosowało 406 spośród 417 obecnych posłów. Przeciwko niej głosowali posłowie Platformy Obywatelskiej: Fedorowicz Jerzy Feliks, Korzeniowski Leszek, Olechowska Alicja, Rzymełka Jan, Zakrzewska Jadwiga, z SLD – Ostrowski Artur, niezrzeszeni – Celiński Andrzej, Kutz Kazimierz, wstrzymali się posłowie SLD: Balicki Marek, Kamiński Tomasz, Kopyciński Sławomir. Senat przyjął ustawę bez poprawek.

Przypomnijmy, że na Kresach Wschodnich zorganizowaną walkę z sowietami w roku 1945 i później prowadziły m.in. okręgi AK Wilno i Nowogródek oraz obwody Grodno i Wołkowysk, potem zaś – do 1948 r. Samoobrona Grodzieńska i Wołkowyska. Do 1949 r. walczył obwód Szczuczyn – Lida, a na Polesiu nawiązujący do tradycji Armii Krajowej Związek Obrońców Wolności.

Ostatnim dowódcą zorganizowanych struktur polskiego podziemia niepodległościowego na Ziemi Nowogródzkiej był Anatol Radziwonik, ps. „Olech”. Poległ 12 maja 1949 r. nad rzeką Niewisza koło Bakszt podczas przebijania się przez sowiecką obławę.

1771 – Konfederacja Barska: stoczono bitwę pod Rachowem.

1850 – na Wileńszczyźnie urodził się Antoni Brynk – polski generał rosyjskiej marynarki wojennej. Zmarł w 1925 r.

1863 – Powstanie Styczniowe: zwycięska potyczka oddziału Walerego Parczewskiego z Kozakami pod Czarną Wsią.

1902 – w Wilnie urodził się Antoni Szacki – polski żołnierz, dowódca Brygady Świętokrzyskiej NSZ. W czasie wojny 1920 r. w 1 Pułku Ułanów Krechowieckich, ranny dostał się do niewoli bolszewickiej. W latach 1927-1939 żołnierz 76 Pułku Piechoty w Grodnie. Zmarł w 1992.

1914 – w Brodach urodził się Bogusław Halikowski – polski lekarz pediatra. Ukończył Uniwersytet Lwowski. Zmarł w 2004 r.

1916 – we Lwowie urodziła się Krystyna Feldman – polska aktorka. Kształciła się w prywatnym lwowskim studio aktorskim prowadzonym przez aktora Janusza Strachockiego. W 1934 r. ukończyła gimnazjum im. Królowej Jadwigi we Lwowie. Debiutowała w Teatrze Miejskim we Lwowie. W 1939 r. została zaangażowana do teatru w Łucku, jednak po wybuchu II wojny światowej wróciła do Lwowa. W 1942 r. została zaprzysiężona jako żołnierz Armii Krajowej. Pełniła funkcję łączniczki. Mimo powojennych represji ze strony SB nie zgodziła się na żadną współpracę. Zmarła w 2007 r.

1938 – zmarł Władysław Grabski – polski polityk narodowej demokracji, ekonomista i historyk, minister skarbu oraz dwukrotny premier II RP. Członek Komitetu Narodowego Polskiego, prezes Centralnego Komitetu Obywatelskiego Królestwa Polskiego w Rosji (1915–1918). Znany powszechnie jako autor reformy walutowej. Rektor SGGW. Grabski tworzył kasy spółdzielcze dla chłopów, wspierał szkoły rolnicze. Urodzony w 1874 r.

1951 – w więzieniu mokotowskim wykonano wyrok śmierci na siedmiu członkach IV Zarządu Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość: Łukaszu Cieplińskim, Mieczysławie Kawalcu, Józefie Batorym, Adamie Lazarowiczu, Franciszku Błażeju, Karolu Chmielu i Józefie Rzepce.

Kresy24.pl / Historyczne Kalendarium Kresowe – 1 marca

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na:

Powiązane wiadomości:

1 września w Historii Kresów 25 maja w Historii Kresów 6 kwietnia w Historii Kresów 24 stycznia w Historii Kresów 22 stycznia w Historii Kresów