Ludwik Kondratowicz, rys. Władysław Barwicki
Ze zbiorów BAN
Władysław Syrokomla, a właściwie Ludwik Władysław Franciszek Kondratowicz herbu Syrokomla, wybitny poeta i tłumacz epoki romantyzmu, nazywany często lirnikiem wioskowym, autor ironicznych wierszy stylizowanych na XVIII-wieczną sielankę oraz przyśpiewek ludowych, pochowany na Cmentarzu na Rossie w Wilnie.
Władysław Syrokomla opublikował m.in.:
- „Rywale” (1846);
- „Stary kawaler” (1846);
- „Kanonik przemyski” (1851–1852);
- „Gawędy i rymy ulotne” (1853);
- „Urodzony Jan Dęboróg” (1854);
- „Poezje ostatniej godziny” (1854);
- „Wyzwolenie włościan” (1855);
- „Margier. Poemat z dziejów Litwy” (1855);
- „Kapral Terefera i kapitan Szerpentyna” (1855);
- „Wielki Czwartek” (1856);
- „Janko Cmentarnik” (1856)
- „Nocleg hetmański” (1857)
- „Starosta Kopanicki” (1857);
- „Kasper Kaliński” (1858);
- „Chatka w lesie” (1855–1856);
- „Hrabia na Wątorach” (1856);
- „Możnowładcy i sierota” (1859);
- „Wiejscy politycy” (1859);
- „Melodie z domu obłąkanych” (1861);
- „Wojnarowski” (1861);
- „Podróż swojaka po swojszczyźnie” (1861).
Władysław Syrokomla do Wilna z Załucza przyjechał po dużej tragedii rodzinnej, kiedy to w ciągu tygodnia Kondratowiczom na „epideminę słabości żołądka” zmarło troje dzieci. Poeta zamieszkał w domu teścia Stanisława Moniuszki przy ulicy Niemieckiej. Przyjaźń między kompozytorem i poetą trwała wiele lat. Syrokomla do chrztu trzymał syna Moniuszki. Moniuszko zaś był autorem muzyki do kilku tekstów Syrokomli.
„Urodzony Jan Dęboróg” – strona tytułowa
Wikipedia – domena publiczna
Po kilku latach pobytu w Wilnie Syrokomla przeniósł się do Borejkowszczyzny i tam ostatecznie skończył poemat „Urodzony Jan Dęboróg“. Ten utwór jest deklaracją ideową Syrokomli. Tu też pisze inne utwory: „Janko Cmentarnik“, „Kęs chleba“, „O Filipie z konopi“, „Stare wrota“. Z podróży po Litwie powstają „Wędrówki po moich niegdyś okolicach“, „Dziennik podróży po Litwie i Żmudzi“, „Wrażenia pielgrzyma po swojej ziemi“ i inne. Triumfem pisarza był dramat „Kasper Karliński“.
W kwietniu 1856 roku w Wilnie założono Muzeum Starożytności, w której komisji organizacyjnej Syrokomla aktywnie działał. Był również sekretarzem Komisji Archeologicznej, pracował w „Wileńskim Tygodniku Literackim“.
Pomnik Władysława Syrokomli w kościele św. Jana w Wilnie
Wikipedia – domena publiczna
W celach konspiracyjnych przygotowań do Powstania Styczniowego wyjechał do Warszawy. Wracając został zatrzymany i osadzony w Wilnie w więzieniu dla przestępców politycznych. Zwolniony – zmarł na suchoty.
Kinga Adamczyk na podst.: instytutksiazki.pl; kurierwilenski.lt; l24.lt; przewodnik-wilno.lt; Ludwik Kondratowicz (Władysław Syrokomla), „Poeci Polscy”, Warszawa 1964; Władysław Syrokomla : antologia, „Poezja Polska”, Warszawa 2011; Władysław Syrokomla (Ludwik Kondratowicz) / przez J.I. Kraszewskiego, Warszawa 1863
Dodaj komentarz
Uwaga! Nie będą publikowane komentarze zawierające treści obraźliwe, niecenzuralne, nawołujące do przemocy czy podżegające do nienawiści!