WKS z brzegów Niemna

3 maja, grodzieńska drużyna piłkarska FK „Niemen” zmierzy się w finale Pucharu Białorusi z soligorskim „Szachciorem”. Z tej okazji za portalem “Historyczna Prawda” zamieszczamy artykuł, opowiadający o przedwojennej drużynie piłkarskiej WKS Grodno, której osiągnięcia i duch walki, wciąż inspirują, miejmy nadzieje, współczesnych piłkarzy grodzieńskich oraz grodzieńskich kibiców.

W latach 30. minionego stulecia drużyna WKS (Wojskowy Klub Sportowy) Grodno dominowała w Białostockim Okręgowym Związku Piłki Nożnej (OZPN). W dwudziestoleciu międzywojennym, najpierw jako WKS 76 pp (76 Lidzki pułk piechoty im. Ludwika Narbutta), a później już jako WKS Grodno, drużyna z brzegów Niemna tylko raz, w 1935 roku, nie zdobyła tytułu mistrza okręgu.

 Jedną z przyczyn doskonałych sportowych wyników grodnian było to, że w barwach WKS Grodno grali wybitni piłkarze, trafiający do grodzieńskiego garnizonu w celu odbycia zasadniczej służby wojskowej. Wystarczy wymienić Jerzego Hasselbusza z „Warszawianki”, który po wojnie został znanym polskim sędzią piłkarskim, gracza reprezentacji narodowej, pomocnika krakowskiej „Garbarni” – Adama Chaliszki, napastnika Leona Gabrysiaka, Kazimierza Skrzypczaka, Diasa, Buga, Cygana, Kapczewskiego, pomocnika Stępińskiego, obrońcę Keszkowskiego, bramkarza Miniewskiego.A jednak trzon drużyny WKS Grodno stanowili rodowici grodnianie. Wśród nich należy wymienić napastnika Eugeniusza Adamczyka, który w sezonie 1938 roku strzelił aż 30 (!) z 57 zdobytych przez drużynę bramek. Jego brat Tadeusz wraz z Konstantym Mielnikowem stanowili wspaniały duet pomocników. Bramkarz Zenkow, obrońcy – Poburenny, Jurgielewicz, Gajdul, pomocnik Wacław Sidorowicz, napastnicy – Władysław Adamczyk, Leon Łupaczyk, Dacewicz, Krysiak.

Grodzieńscy wojskowi grali w zielono-czerwonych strojach. Prezesem klubu był płk. dypl. A. Żurakowski, kierownikiem selekcji piłkarskiej – por. Bronisław Dowgiało. Warto zaznaczyć, iż w klubie dużo uwagi poświęcano dorastającemu pokoleniu piłkarzy.

W 1931 roku WKS 76pp, zdobywając 25 punktów, po raz pierwszy sięgnął po tytuł mistrza Okręgu Białostockiego. A w następnym roku wygrał ze swoim najgroźniejszym rywalem „Jagiellonią” Białystok z wynikiem 6:2. W sezonie 1938 roku grodnianie wygrali 11 z 12 meczy, remisując w jednym. Za rok (sezon 1938/1939), podczas ostatnich przedwojennych mistrzostw, WKS Grodno zdeklasował drużynę Makabi Łomża z wynikiem 13:1.

W 1939 roku grodzieńska drużyna zagrała mecz towarzyski z profesjonalnym litewskim klubem LSGF Kaunas, wygrywając z Litwinami 4:2.

Nie przypadkowo pierwszy w Grodnie stadion z prawdziwego zdarzenia zbudowali wiosną 1924 roku żołnierze 76 Lidzkiego pułku piechoty im. Ludwika Narbutta (dzisiaj jest to stadion uniwersytecki na ulicy Zacharowa, gdzie trenuje FK „Niemen” Grodno).

W dniu meczu, a przypadały one zazwyczaj na soboty po południu lub wieczorem, w Grodnie odbywało się prawdziwe święto. W gazetach zamieszczano obszerne ogłoszenia, a w mieście rozwieszano afisze.

W dniu meczu na stadionie grała orkiestra wojskowa, mieszkańcy całymi rodzinami wybierali się kibicować ulubionej drużynie. Niektóre źródła podają, że na każdy mecz przychodziło ponad 10 tysięcy kibiców. Trudno się nie zgodzić z opinią, że o takiej frekwencji większość współczesnych białoruskich i polskich klubów piłkarskich może tylko pomarzyć.

Podczas niemieckiej okupacji reprezentacja piłkarska Grodna grała na byłym stadionie WKS. Ale to była już zupełnie inna drużyna. Mecze grodzieńskich drużyn piłkarskich odbywały się na stadionie WKS także po wojnie. W piłkę nożną grano tu do lat 60. minionego stulecia, do momentu, gdy zbudowano w Grodnie stadion „Czerwony Sztandar”.

Koniec istnienia WKS Grodno wiąże się z wybuchem drugiej wojny światowej. 76 Lidzki pułk piechoty im. Ludwika Narbutta przerzucono na zachód, gdzie grodnianie walczyli z Niemcami w składzie Armii „Prusy”.

5 września 1939 roku wydano rozkaz o wycofaniu się armii, ale on nie dotarł do dowództwa 76 pułku piechoty. Wskutek tego grodnianie, zamiast się wycofać, zaatakowali pozycje niemieckie, wypierając z nich przeciwnika.

Niemcy wprowadzili jednak do walki siły pancerne, które rozstrzygnęły losy starcia. 76 Lidzki pułk piechoty im. Ludwika Narbutta został całkowicie zniszczony. Ci, którzy przeżyli, trafili do nazistowskiej niewoli i zostali zabici. Wśród poległych bohatersko żołnierzy Wojska Polskiego było wielu grodzieńskich piłkarzy.

Kresy24.pl za znadniemna.pl/Istpravda.ru/T-styl.info