• ARCHIWUM KRESOWE
  • PODRÓŻE PO KRESACH
  • BIBLIOTEKA KRESOWA
  • KUCHNIA KRESOWA
  • Niepodległość
  • KALENDARIUM
    • Styczeń w Historii Kresów
    • Luty w Historii Kresów
    • Marzec w Historii Kresów
    • Kwiecień w Historii Kresów
    • Maj w Historii Kresów
    • Czerwiec w Historii Kresów
    • Lipiec w Historii Kresów
    • Sierpień w Historii Kresów
    • Wrzesień w Historii Kresów
    • Październik w Historii Kresów
    • Listopad w Historii Kresów
    • Grudzień w Historii Kresów
  • POLACY NA WSCHODZIE
  • HISTORIA I WSPOMNIENIA
  • WYSZUKIWARKA KRESOWA
  • GAZETY KRESOWE
    • Archiwum “Magazynu Polskiego”
    • Archiwum “Głosu znad Niemna”
    • Archiwum “Echa Polesia”
    • Archiwum “Polaka na Łotwie”
    • Archiwum “Kuriera Galicyjskiego”
    • Archiwum “Słowa Polskiego”
    • Archiwum “Monitora Wołyńskiego”
    • Archiwum “Głosu Polonii”
    • Archiwum “Polonii Charkowa”
    • Archiwum “Dziennika Kijowskiego”
    • Archiwum “Krynicy”
    • Archiwum “Gazety Polskiej Bukowiny”
    • Archiwum “Wołanie z Wołynia”
    • Archiwum “Naszych Dróg”
    • Archiwum “Tęczy Żytomierszczyzny”
    • Archiwum “Lwowskich Spotkań”
    • Archiwum “Polaków Donbasu”
    • Archiwum “Mozaiki Berdyczowskiej”
    • Archiwum “Słowa Życia”
  • TV Kresy24.pl
Kresy24.pl – Wschodnia Gazeta Codzienna
  • 17 Kwi 2021
  • Ukraina
  • Białoruś
  • Rosja
  • Litwa
  • Azja i Zakaukazie
  • Region Bałtyku
  • Trójmorze
  • русский
  • yкраїнська
Kresy24.pl - Wschodnia Gazeta Codzienna
  • ARCHIWUM KRESOWE
  • PODRÓŻE PO KRESACH
  • BIBLIOTEKA KRESOWA
  • KUCHNIA KRESOWA
  • Niepodległość
  • KALENDARIUM
    • Styczeń w Historii Kresów
    • Luty w Historii Kresów
    • Marzec w Historii Kresów
    • Kwiecień w Historii Kresów
    • Maj w Historii Kresów
    • Czerwiec w Historii Kresów
    • Lipiec w Historii Kresów
    • Sierpień w Historii Kresów
    • Wrzesień w Historii Kresów
    • Październik w Historii Kresów
    • Listopad w Historii Kresów
    • Grudzień w Historii Kresów
  • POLACY NA WSCHODZIE
  • HISTORIA I WSPOMNIENIA
  • WYSZUKIWARKA KRESOWA
  • GAZETY KRESOWE
    • Archiwum “Magazynu Polskiego”
    • Archiwum “Głosu znad Niemna”
    • Archiwum “Echa Polesia”
    • Archiwum “Polaka na Łotwie”
    • Archiwum “Kuriera Galicyjskiego”
    • Archiwum “Słowa Polskiego”
    • Archiwum “Monitora Wołyńskiego”
    • Archiwum “Głosu Polonii”
    • Archiwum “Polonii Charkowa”
    • Archiwum “Dziennika Kijowskiego”
    • Archiwum “Krynicy”
    • Archiwum “Gazety Polskiej Bukowiny”
    • Archiwum “Wołanie z Wołynia”
    • Archiwum “Naszych Dróg”
    • Archiwum “Tęczy Żytomierszczyzny”
    • Archiwum “Lwowskich Spotkań”
    • Archiwum “Polaków Donbasu”
    • Archiwum “Mozaiki Berdyczowskiej”
    • Archiwum “Słowa Życia”
  • TV Kresy24.pl
Home
Białoruś

W obronie Państwa Związkowego – białoruska współpraca z Rosją

20 Lut 2018 Białoruś 0 comments

Białoruska doktryna wojskowa z 2016 r. uznaje istnienie Państwa Związkowego Białorusi i Rosji oraz członkostwo w Organizacji Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym (OUBZ) za podstawowe gwarancje bezpieczeństwa. Współpraca militarna z Rosją odbywa się także w oparciu o umowę o ochronie granicy Państwa Związkowego z 2009 r., precyzującej m.in. sposób funkcjonowania wspólnego systemu obrony powietrznej utworzonego w 1995 r, pisze Anna Maria Dyner w biuletynie PISM, poświęconego wyzwaniom dla białoruskiej polityki bezpieczeństwa.

Oba państwa corocznie prowadzą szereg ćwiczeń wojskowych, z których najważniejsze – „Zachód” i „Tarcza Związku”, będące sprawdzianem dla regionalnego zgrupowania wojsk Białorusi i Rosji – odbywają się naprzemiennie co dwa lata. (“Zapad-2017” w ubiegłym roku – red.)


Zgodnie z umową o utworzeniu Państwa Związkowego z grudnia 1999 r. Białoruś i Rosja powinny prowadzić uzgodnioną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa oraz gwarantować integralność i nienaruszalność granic PZ. Obie strony zobowiązały się ponadto do zabezpieczenia sprawnego funkcjonowania regionalnego zgrupowania wojsk. Umowa daje też obu państwom możliwość wspólnego użytkowania infrastruktury wojskowej i podejmowania innych działań w celu utrzymania zdolności obronnych PZ.

To ostatnie zostało uszczegółowione w porozumieniu między rządem Białorusi i Rosji, które weszło w życie w listopadzie 2017 r. Zgodnie z dokumentem zabezpieczenie baz na białoruskim terytorium oraz dostaw uzbrojenia, które chciałyby wykorzystać siły zbrojne Rosji w przypadku zagrożenia dla Państwa Związkowego lub w czasie wojny, będzie leżało w gestii rosyjskiego ministerstwa obrony. W praktyce oznacza to, że jeśli Rosja stwierdzi takie zagrożenie (kryteria oceny nie są w żaden sposób sprecyzowane), będzie mogła na Białorusi rozmieścić swoje bazy zabezpieczenia technicznego. Wprawdzie będzie do tego potrzebna zgoda białoruskich władz, ale w przypadku użycia przez Rosję argumentów związanych ze zobowiązaniami sojuszniczymi będzie to formalność.


Białoruś jest dla Rosji cennym sojusznikiem wojskowym – pozwala jej odsunąć zachodnią linię obrony o 540 km od własnych granic. Na Białorusi zlokalizowane są dwie rosyjskie instalacje wojskowe: w Hancewiczach – stacja radiolokacyjna wczesnego ostrzegania o ataku rakietowym, oraz w Wilejce – centrum łączności dla atomowych okrętów podwodnych. W rezultacie Rosjanie traktują Białoruś jako strefę swoich uprzywilejowanych interesów, a ich obecność wojskowa na jej terytorium ogranicza jej niezależność w kształtowaniu własnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa.

Ograniczenia w tym zakresie narzuca też członkostwo w OUBZ. Wprawdzie działania w ramach tej organizacji (jak np. ćwiczenia „Współdziałanie”, „Nienaruszalne braterstwo” czy „Bojowe braterstwo”) są podstawą wielostronnej współpracy wojskowej z państwami b. ZSRR, ale OUBZ jest jednocześnie rosyjskim narzędziem kontroli polityki bezpieczeństwa państw członkowskich.

Białoruska ocena zagrożeń i ograniczone możliwości reakcji
Mimo bardzo zaawansowanej współpracy z Rosją władze Białorusi dostrzegają zagrożenia płynące ze strony tego państwa. Białoruska doktryna wojskowa z lipca 2016 r. była bezpośrednią odpowiedzią na zmieniającą się sytuację polityczną i wojskową w Europie Wschodniej. Jako istotne zagrożenie wymieniała próby rewizji istniejącego porządku międzynarodowego, ale też wojnę hybrydową i informacyjną.

Tym samym władze Białorusi mają świadomość niebezpieczeństw, jakie wynikają dla niej z agresywnej rosyjskiej polityki na Ukrainie, która postawiła Rosję w stan ostrej polityczno-gospodarczej konfrontacji z NATO i UE. Wzrost napięcia między Rosją a NATO już doprowadził do zwiększenia obecności wojskowej obu stron przy granicy z Białorusią.

Reagując zarówno na wzmocnienie przez Rosję obecności wojskowej w Zachodnim Okręgu Wojskowym, jak i wschodniej flanki przez NATO, Białoruś wprowadzili do służby system rakietowy Polonez o zasięgu 300 km, mający zwalczać cele lądowe, oraz przeznaczyła środki na wyremontowanie myśliwców Su-27. Ponadto przez kilka lat sprzeciwiała się umieszczeniu na jej terytorium bazy rosyjskich myśliwców, z której utworzenia w najbliższym czasie Rosja najprawdopodobniej zrezygnuje, na co wskazuje jej decyzja o odtworzeniu 689. pułku lotnictwa w obwodzie kaliningradzkim[1].

Mimo tych działań białoruskie władze obawiają się, że ze względu na swoje niewielkie możliwości nie będą w stanie właściwie zabezpieczyć terytorium państwa. Na cele wojskowe Białoruś wydaje ok. 1–1,5% PKB, co stanowi równowartość ok. 500 mln dol. (4–5% budżetu państwa). Jej siły zbrojne liczą 46 tys. wojskowych (40% to poborowi) i 13 tys. cywilów (dla porównania tylko w rosyjskim Zachodnim Okręgu wojskowym służy ok. 300 tys. żołnierzy). Trzeba też zaznaczyć, że system obrony państwa de facto skierowany jest jedynie na zachód – Białoruś jest podzielona na dwa Dowództwa Operacyjne: Zachód, ze sztabem w Grodnie, i Północ–Zachód, ze sztabem w Borysowie.

Współpraca z NATO
Próbą prowadzenia niezależnej polityki jest też współpraca z NATO. Białoruś jeszcze w 1995 r. przystąpiła do Partnerstwa dla Pokoju, a od 2004 r. uczestniczy w procesie planowania i oceny tego programu. Do działań w ramach Partnerstwa zgłosiła m.in. kompanię sił pokojowych, pluton wojsk chemicznych, siedmiu lekarzy i przenośny szpital wojskowy.

NATO i Białoruś współpracują w zakresie planowania cywilnego, współpracy naukowej i reformy systemu obronnego. Białoruski personel wojskowy uczestniczy w kursach językowych w krajach NATO. Ponadto rozwijana jest kooperacja w zakresie planowania cywilnego, zarządzania kryzysowego, kontroli zbrojeń, obrony powietrznej i kontroli ruchu lotniczego, telekomunikacji i przetwarzania informacji oraz edukacji wojskowej. Jednak Białoruś nie prowadzi z NATO żadnych wspólnych ćwiczeń (jak np. Armenia) ani nie uczestniczy w jego misjach wojskowych. Współpraca z NATO nie ma dla niej istotnego znaczenia wojskowego, a jest jedynie wyrazem polityki władz, zmierzających do utrzymywania kontaktów z Sojuszem. Przykładem były działania białoruskiej dyplomacji, których celem było poinformowanie państw NATO o przebiegu ćwiczeń „Zachód 2017”, co nie oznaczało jednak, że Białoruś chce zwiększenia zakresu współpracy. De facto bowiem Sojusz jest nadal przez białoruskich wojskowych postrzegany jako podstawowe źródło zagrożenia militarnego.

Wnioski i perspektywy
Białoruskie możliwości prowadzenia samodzielnej polityki bezpieczeństwa, w tym zachowania neutralności, są znikome, głównie z powodu politycznego i wojskowego sojuszu z Rosją oraz przynależności do OUBZ.

Mimo konieczności wzmocnienia sił zbrojnych białoruskie władze, na skutek braku pieniędzy, nie są w stanie przeprowadzić poważnej reformy ani rozpocząć szeroko zakrojonego programu przezbrojenia. Oznacza to, że pozostaną zależne od rosyjskiego wsparcia, zarówno w zakresie dostaw sprzętu wojskowego, jak i organizacji ćwiczeń oraz szkolenia wojskowego. Dlatego z punktu widzenia planowania obronnego NATO należy postrzegać Białoruś jako część systemu obrony Rosji.

Jednocześnie, mimo tak wysokiego uzależnienia od militarnego wsparcia ze strony Rosji, Białoruś podjęła próbę zwiększenia kontaktów z NATO, czego przykładem były działania dyplomacji tego państwa przed ćwiczeniami „Zachód 2017”. Biorąc to pod uwagę, NATO może rozważyć otwarcie w Mińsku swojego punktu informacyjnego. Byłaby to również szansa na poprawę polityki informacyjnej Sojuszu wobec białoruskiego społeczeństwa. Jednocześnie kontakty z Białorusią mogą zostać wykorzystane jako dodatkowe kanały komunikacyjne z Rosją.

Anna Maria Dyner

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na:

Powiązane wiadomości:

Brak powiązanych wiadomości

Tagi: Białoruś Kalinin Kaliningrad NATO niezależność OUBZ PKB Polonez proces punkt siły zbrojne Wilejce wojsko współpraca Wysokie zapad Znicz ZSRR
  • Tags
  • Białoruś
  • Kalinin
  • Kaliningrad
  • NATO
  • niezależność
  • OUBZ
  • PKB
  • Polonez
  • proces
  • punkt
  • siły zbrojne
  • Wilejce
  • wojsko
  • współpraca
  • Wysokie
  • zapad
  • Znicz
  • ZSRR

Dodaj komentarz Anuluj

Najczęściej czytane
Rosjanie wyśmiewają polską flotę, a w Niemczech znów pojawia się apel o moratorium na Nord Stream 2 (KOMENTARZ)

Rosjanie wyśmiewają polską flotę, a w Niemczech znów pojawia się apel o moratorium na Nord Stream 2 (KOMENTARZ)

„Novy Čas”: otwarta wojna Rosji przeciw Ukrainie oznaczać będzie liczne zagrożenia dla krajów europejskich, w tym Słowacji

„Novy Čas”: otwarta wojna Rosji przeciw Ukrainie oznaczać będzie liczne zagrożenia dla krajów europejskich, w tym Słowacji

Przedstawiciel Kremla zapowiedział początek końca Ukrainy

Przedstawiciel Kremla zapowiedział początek końca Ukrainy

Kraje bałtyckie po raz pierwszy bez prądu z Rosji

Kraje bałtyckie po raz pierwszy bez prądu z Rosji

Uderzające w rząd PIS billboardy na Białorusi przy granicy z Polską

Uderzające w rząd PIS billboardy na Białorusi przy granicy z Polską

W Moskwie ogłaszają zwycięstwo Putina nad Bidenem

W Moskwie ogłaszają zwycięstwo Putina nad Bidenem

Amerykańskie okręty płyną na Morze Czarne

Amerykańskie okręty płyną na Morze Czarne

PILNE: Małżeństwo polskich działaczy z Grodna aresztowane!

PILNE: Małżeństwo polskich działaczy z Grodna aresztowane!

Żołnierze NATO przybędą na Ukrainę na ćwiczenia

Żołnierze NATO przybędą na Ukrainę na ćwiczenia

Gruzja i Litwa zacieśniają współpracę w obszarze obrony

Gruzja i Litwa zacieśniają współpracę w obszarze obrony

Najnowsze
17 Kwi
Rosja

Petersburg: FSB zatrzymała ukraińskiego dyplomatę

17 Kwi
Azja i Zakaukazie

Polska pomoc humanitarna dla Armenii. Trafi do ofiar wojny

17 Kwi
Historyczne Kalendarium Kresowe

17 kwietnia w Historii Kresów

16 Kwi
Rosja

Rosyjska prokuratura wnioskuje o uznanie fundacji antykorupcyjnej Aleksieja Nawalnego za organizację ekstremistyczną

16 Kwi
Rosja

Merkel, Macron i Zełenski wezwali Putina do wycofania wojsk spod ukraińskiej granicy

16 Kwi
Rosja

Zełenski: Ukraina jest przygotowana na każdy rozwój sytuacji

16 Kwi
Azja i Zakaukazie

Czy znikną podziały w Gruzji? Gruzińskie Marzenie podpisuje porozumienie

Publikacje wyrażają jedynie poglądy autora/ów i nie mogą być utożsamiane z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

© Kresy24.pl 2018. Wszelkie Prawa Zastrzeżone.  Kontakt | Polityka prywatności
Produkcja: Fundacja Wolność i Demokracja