• ARCHIWUM KRESOWE
  • PODRÓŻE PO KRESACH
  • BIBLIOTEKA KRESOWA
  • KUCHNIA KRESOWA
  • Niepodległość
  • KALENDARIUM
    • Styczeń w Historii Kresów
    • Luty w Historii Kresów
    • Marzec w Historii Kresów
    • Kwiecień w Historii Kresów
    • Maj w Historii Kresów
    • Czerwiec w Historii Kresów
    • Lipiec w Historii Kresów
    • Sierpień w Historii Kresów
    • Wrzesień w Historii Kresów
    • Październik w Historii Kresów
    • Listopad w Historii Kresów
    • Grudzień w Historii Kresów
  • POLACY NA WSCHODZIE
  • HISTORIA I WSPOMNIENIA
  • WYSZUKIWARKA KRESOWA
  • GAZETY KRESOWE
    • Archiwum “Magazynu Polskiego”
    • Archiwum “Głosu znad Niemna”
    • Archiwum “Echa Polesia”
    • Archiwum “Polaka na Łotwie”
    • Archiwum “Kuriera Galicyjskiego”
    • Archiwum “Słowa Polskiego”
    • Archiwum “Monitora Wołyńskiego”
    • Archiwum “Głosu Polonii”
    • Archiwum “Polonii Charkowa”
    • Archiwum “Dziennika Kijowskiego”
    • Archiwum “Krynicy”
    • Archiwum “Gazety Polskiej Bukowiny”
    • Archiwum “Wołanie z Wołynia”
    • Archiwum “Naszych Dróg”
    • Archiwum “Tęczy Żytomierszczyzny”
    • Archiwum “Lwowskich Spotkań”
    • Archiwum “Polaków Donbasu”
    • Archiwum “Mozaiki Berdyczowskiej”
    • Archiwum “Słowa Życia”
  • TV Kresy24.pl
Kresy24.pl – Wschodnia Gazeta Codzienna
  • 07 Mar 2021
  • Ukraina
  • Białoruś
  • Rosja
  • Litwa
  • Azja i Zakaukazie
  • Region Bałtyku
  • Trójmorze
  • русский
  • yкраїнська
Kresy24.pl - Wschodnia Gazeta Codzienna
  • ARCHIWUM KRESOWE
  • PODRÓŻE PO KRESACH
  • BIBLIOTEKA KRESOWA
  • KUCHNIA KRESOWA
  • Niepodległość
  • KALENDARIUM
    • Styczeń w Historii Kresów
    • Luty w Historii Kresów
    • Marzec w Historii Kresów
    • Kwiecień w Historii Kresów
    • Maj w Historii Kresów
    • Czerwiec w Historii Kresów
    • Lipiec w Historii Kresów
    • Sierpień w Historii Kresów
    • Wrzesień w Historii Kresów
    • Październik w Historii Kresów
    • Listopad w Historii Kresów
    • Grudzień w Historii Kresów
  • POLACY NA WSCHODZIE
  • HISTORIA I WSPOMNIENIA
  • WYSZUKIWARKA KRESOWA
  • GAZETY KRESOWE
    • Archiwum “Magazynu Polskiego”
    • Archiwum “Głosu znad Niemna”
    • Archiwum “Echa Polesia”
    • Archiwum “Polaka na Łotwie”
    • Archiwum “Kuriera Galicyjskiego”
    • Archiwum “Słowa Polskiego”
    • Archiwum “Monitora Wołyńskiego”
    • Archiwum “Głosu Polonii”
    • Archiwum “Polonii Charkowa”
    • Archiwum “Dziennika Kijowskiego”
    • Archiwum “Krynicy”
    • Archiwum “Gazety Polskiej Bukowiny”
    • Archiwum “Wołanie z Wołynia”
    • Archiwum “Naszych Dróg”
    • Archiwum “Tęczy Żytomierszczyzny”
    • Archiwum “Lwowskich Spotkań”
    • Archiwum “Polaków Donbasu”
    • Archiwum “Mozaiki Berdyczowskiej”
    • Archiwum “Słowa Życia”
  • TV Kresy24.pl
Home
Archiwum Kresowe
Wilno

“Sadoleskie Towarzystwo z Suprośnej Słobody”

16 Cze 2012 Archiwum Kresowe, Wilno 1 comments

(Na podstawie dokumentu udostępnionego przez p. Agnieszkę Borczyk)

Wojewoda Wileński książę Karol Radziwiłł „Panie Kochanku” nigdy nie złożył przysięgi na wierność i poddaństwo Imperatorowej Katarzynie II. Wyjechał za granicę, a jego ogromne dobra były systematycznie konfiskowane. Jeszcze w 1810 r., w powiecie oszmiańskim posiadał 8 folwarków. 1

Dobra ziemskie na granicy powiatu oszmiańskiego i mińskiego należały do Marszałka Stanisława Judyckiego. „Z eksdywizji ogromnego Kamienia ( miasteczko ), zakończonej ok. 1842 r., Słoboda, wespół z innemi attynencjami przeszła w ręce różnych właścicieli, a obecnie grunta dookoła Słobody należą do mińskiego urzędnika akcyzy p. Kondrakowa”. Po powstaniu styczniowym 1863 r., na Litwie skonfiskowano 1794 majątki, które oddano „zasłużonym” urzędnikom, oficerom bądź chłopom sprowadzonym z głębi Rosji. 2 Właścicielem dóbr w tamtej okolicy został także gen. Mikołaj Klejgels.

W 1864 r. wydano ukaz zabraniający Polakom prawa nabywania ziemi na Litwie. Stan ten trwał do 30 kwietnia 1905 r., tj. do ogłoszenia ukazu o tolerancji religijnej i ukazu pozwalającego Polakom kupować ziemię na obszarze za Bugiem.3

Sadoleskie Towarzystwo, fragment dokumentu. Archiwum domowe p. Agnieszki Borczyk

Na zelżenie represji natychmiast zareagowali Polacy, którzy organizując się, zaczęli budować kościoły, i kupować – odzyskiwać utraconą w przeszłości ziemię.

W m. Suprośna Słoboda gminy Derewieńskiej, powiatu Oszmiańskiego miejscowi chłopi – Polacy, założyli Towarzystwo Sadoleskie.

Do Towarzystawa należeli:

– Mikołaj Łysy s. Pawła,

– Jerzy Łysy s. Pawła,

– Józef Łysy s. Pawła,

– Antoni Byczko s. Michała,

– Jan Byczko s. Jerzego,

– Adam Hasiuk s. Macieja,

– Stefan Hasiuk s. Bartłomieja,

– Piotr Sosnowski s. Józefa,

– Wincenty Saj s. Józefa,

– Mikołaj Łojko s. Eljasza,

– Mikołaj Bondarewicz s. Jerzego,

– Józef Grygorcewicz s. Jana

W dniu 27 kwietnia 1905 r., pełnomocnik Towarzystwa Mikołaj Łysy s. Pawła, podpisał umowę kupna – sprzedaży z mieszczaninem Gecelem synem Chaima Abramsona – pełnomocnikiem generała adiutanta Mikołaja syna Wasyla Klejgelsa. Umowę sfinalizowano w Wileńskim Biurze Notarialnym Aleksandra Iljaszenko s. Jefima przy ul. Niemieckiej nr 23, w Domie Bunimowicza. Generał Klejgels, za pośrednictwem Włościańskiego Ziemskiego Banku, zatwierdzonego przez notariusza Wileńskiego Sądu sprzedał włościanom użyteczną ziemię „ z pod lasu w jednym ucząstku pod nazwą Uroczysko Sadok – sporządzony przez geometrę Szura pomiar gruntu zatwierdził Wileńsko Kowieński Oddział Włościańskiego Ziemskiego Banku. Zakupiona działka – 53 dziesięciny 1225 sążni kwadratowych, graniczy od południa z wioską Rudźma należącą do braci Falc Fejnów ( dziedzice ). Nabytą ziemię rozdzielono pomiędzy włościan.4

Czy Towarzystwo Sadoleskie ma coś wspólnego z Iwienieckim Towarzystwem Chrześcijańskim, i kto był inicjatorem idei „pracy organicznej” na Ziemiach Zabranych – w Guberni Wileńskiej i Guberni Mińskiej?

1. Czesław Jankowski, Powiat Oszmiański, Petersburg 1896, Biblioteka Leopolda Meyeta w Warszawie, s. 111.

2. Władysław Pobóg – Malinowski, Najnowsza Historia Polityczna Polski, T.1, Gdańsk 1991, Oficyna Wydawnicza Graf, s. 16,

3. Ibidem, T.2, s. 520,

4. Wyciąg z Wieczystej Księgi Wileńskiego Notarialnego Archiwum na Oszmiański Powiat za 1905 r. – dokument udostępniony przez p. Agnieszkę Borczyk.

Stanisław Karlik

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na:

Powiązane wiadomości:

Brak powiązanych wiadomości

Tagi: Borczyk Derewno Grygorcewicz historia Kresów Wschodnich Iwieniec Jankowski Judycki Kamień Karlik Kresy Wschodnie Łojko Łysy Mińsk Oszmiana Petersburg Polacy na Białorusi Polacy na Kresach Radziwiłł Saj Sosnowski Suprośna-Słoboda
  • Tags
  • Borczyk
  • Derewno
  • Grygorcewicz
  • historia Kresów Wschodnich
  • Iwieniec
  • Jankowski
  • Judycki
  • Kamień
  • Karlik
  • Kresy Wschodnie
  • Łojko
  • Łysy
  • Mińsk
  • Oszmiana
  • Petersburg
  • Polacy na Białorusi
  • Polacy na Kresach
  • Radziwiłł
  • Saj
  • Sosnowski
  • Suprośna-Słoboda

1 komentarz

  1. Mieczslaw Byczko
    18 marca 2015 o 04:13 Odpowiedz ↓

    Urodzilem sie w Suprosnei Slobodzie I chcialbym sie skontaktowac z pania Agnieszka Borczyk moj e-mail jest [email protected]

Dodaj komentarz Anuluj

Najczęściej czytane
Łukaszenka chce, by dzień agresji ZSRR na Polskę był świętem narodowym Białorusi

Łukaszenka chce, by dzień agresji ZSRR na Polskę był świętem narodowym Białorusi

"Kijów wyczerpał zdolności do przesuwania się na Zachód w oparciu o Niemcy"

"Kijów wyczerpał zdolności do przesuwania się na Zachód w oparciu o Niemcy"

Na Białorusi odnaleziono dokument opisujący egzekucje na Polakach. Są też nazwiska katów z 1939 roku

Na Białorusi odnaleziono dokument opisujący egzekucje na Polakach. Są też nazwiska katów z 1939 roku

"Kurier Wileński": Po co nam Wyklęci

"Kurier Wileński": Po co nam Wyklęci

KGB Białorusi wykorzystuje intymne związki do werbowania Litwinów

KGB Białorusi wykorzystuje intymne związki do werbowania Litwinów

„Der Spiegel”: odpowiedzialnością za Nord Stream 2 należy obarczyć Rosję

„Der Spiegel”: odpowiedzialnością za Nord Stream 2 należy obarczyć Rosję

Pod polską granicą powstanie rosyjska baza szkolenia bojowego

Pod polską granicą powstanie rosyjska baza szkolenia bojowego

Niemieckie media: Niemcy mogą zrezygnować z Nord Stream 2 i wesprzeć Ukrainę

Niemieckie media: Niemcy mogą zrezygnować z Nord Stream 2 i wesprzeć Ukrainę

Łukaszenka podzielił się władzą z 45- letnim synem

Łukaszenka podzielił się władzą z 45- letnim synem

Mołdawia: Będzie referendum w sprawie odwołania prezydent Sandu?

Mołdawia: Będzie referendum w sprawie odwołania prezydent Sandu?

Najnowsze
07 Mar
Litwa

Dziwna sytuacja. Obłożony sankcjami “kucharz Putina” wysłał na Litwę swojego sobowtóra. Po co?

06 Mar
Azja i Zakaukazie

Ukrainę odwiedzi patriarcha Konstantynopola Bartłomiej I

06 Mar
Ukraina

W Donbasie „separatyści” ośmiokrotnie złamali zawieszenie broni

06 Mar
Ukraina

MSZ Ukrainy podało przyczynę wypadku ukraińskiego autobusu w Polsce

06 Mar
Azja i Zakaukazie

Premier Armenii odbył rozmowę telefoniczną z sekretarzem stanu USA

06 Mar
Azja i Zakaukazie

Ministrowie spraw zagranicznych państw członkowskich Unii Europejskiej tworzą grupę mediacyjną w celu rozwiązania kryzysu w Gruzji

06 Mar
Azja i Zakaukazie

Kirgistan: Hakerzy włamali się na profil prezydenta i pisali obraźliwe komentarze

Publikacje wyrażają jedynie poglądy autora/ów i nie mogą być utożsamiane z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

© Kresy24.pl 2018. Wszelkie Prawa Zastrzeżone.  Kontakt | Polityka prywatności
Produkcja: Fundacja Wolność i Demokracja