Rok po sfałszowanych wyborach i zawiedzione nadzieje Białorusinów

9 sierpnia mija rok odkąd białoruski naród dał wyraźny sygnał, że nie będzie dłużej tolerować tyranii Aleksandra Łukaszenki. W pierwszą rocznicę sfałszowanych wyborów prezydenckich 2020 r. liderka białoruskiej opozycji Swietłana Tichanowska zaapelowała do społeczności międzynarodowej o solidarność z Białorusinami, którzy od ponad roku nieustannie walczą demokrację i wolność.

„W rocznicę sfałszowanych wyborów, 9 sierpnia, liczymy, że społeczność międzynarodowa wyśle ​​sygnał solidarności z Białorusinami walczącymi o demokrację i wolność. Poinformuj o naszych odważnych ludziach. Daj nam i światu znać, że jesteś po stronie Białorusi”, zaapelowała na Twitterze przebywająca na Litwie Swietłana Tichanowska.

Liderka opozycji wskazuje, że pokojowe protesty opozycji ujawniły odwagę i godność zwykłych Białorusinów. Przypomniała przy tym, że rok temu jej rodacy oddali głos na nową Białoruś i bronili na ulicach swojego wyboru. Jednak reżim Aleksandra Łukaszenki brutalnie stłumił pokojowe protesty: za kratami jest ponad 600 więźniów politycznych, tysiące innych zostało uwięzionych „pod byle pretekstem”, a setki tysięcy zmuszono do ucieczki do sąsiedniej Polski, Litwy, Ukrainy i innych państw.

Tichanowska przypomniała, że białoruski reżim zlikwidował większość niezależnych mediów i organizacji broniących praw człowieka.

„Wszyscy, od sportowców po medyków, są na Białorusi w ciągłym niebezpieczeństwie za wyrażanie swoich poglądów lub wykonywanie swojej pracy”.

Emigracyjna działaczka napisała, że docenia dotychczasowe wsparcie partnerów na całym świecie i zaapelowała, by  Zachód wysłał kolejny wyraźny sygnał solidarności z „odważnymi Białorusinami, którzy walczą o wolność”.

Przedstawiciel UE ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa Josep Borrell wydał oświadczenie w imieniu Unii Europejskiej w rocznicę wyborów prezydenckich na Białorusi.
Europejski polityk podkreślił w nim, że 9 sierpnia 2020 r. nadzieje narodu białoruskiego na wybór prawowitego przywódcy kraju zostały poważnie zachwiane, ale walczy on wciąż nieustępliwie i odważnie o poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności oraz wzywa do nowych, demokratycznych wyborów.

Protestuje pokojowo w czasie, gdy reżim Łukaszenki ignoruje praworządność i międzynarodowe zobowiązania Białorusi oraz prawa człowieka, jak opisano w raporcie „Zarzucane naruszenia praw człowieka w związku z wyborami prezydenckimi na Białorusi 9 sierpnia 2020 r.” Wolfgang Benedek w ramach Mechanizmu Moskiewskiego OBWE.

Represje trwają, a członkowie opozycji i sił demokratycznych zostali aresztowani lub zmuszeni do opuszczenia kraju i życia na wygnaniu”- pisze Borrell.

„Reżim prowadzi dobrze zaplanowaną kampanię represji i zastraszania społeczeństwa obywatelskiego i obrońców praw człowieka oraz  systematyczne niszczenie organizacji pozarządowych i niezależnych mediów, a ostatecznym celem jest uciszenie wszystkich pozostałych niezależnych głosów i stłumienie aktywności obywatelskiej na Białorusi”.

Europejski polityk zwraca uwagę, że celem tej polityki stali się Polacy na Białorusi;

„Arbitralne i nieuzasadnione zatrzymania, niesprawiedliwe oskarżenia, w tym odmowa prawa do rzetelnego procesu sądowego, oraz setki udokumentowanych przypadków tortur nadal mają miejsce bezkarnie” – czytamy w oświadczeniu.

Borrell wspomniał o przymusowym lądowaniu samolotu Ryanair w Mińsku 23 maja, a także o wykorzystaniu migrantów jako narzędzi politycznych do dalszego kwestionowania międzynarodowych norm.

„Zgodnie ze swoim stopniowym podejściem UE jest gotowa rozważyć dalsze działania w świetle skandalicznego lekceważenia zobowiązań międzynarodowych przez reżim. Jedynym sposobem zakończenia kryzysu politycznego jest integracyjny dialog narodowy”.

„Zniesienie unijnych sankcji będzie możliwe dopiero wtedy, gdy białoruskie władze w pełni zastosują się do zasad demokracji i praworządności, wypełnią swoje zobowiązania w zakresie praw człowieka i ustaną wszelkie represje. Reżim musi bezwarunkowo uwolnić i zrehabilitować ponad 600 więźniów politycznych oraz zaangażować się w poważny, wiarygodny i inkluzywny proces polityczny, który doprowadzi do wolnych i uczciwych wyborów pod nadzorem OBWE / ODIHR”- czytamy w oświadczeniu Borrella.

Deklaruje on, że „UE będzie nadal wspierać demokratyczną, niezależną, suwerenną, zamożną i stabilną Białoruś. Głosy i wola narodu białoruskiego nie zostaną uciszone”.

Wspólne oświadczenie z okazji zbliżającej się rocznicy wyborów na Białorusi wydali w piątek 6 sierpnia premier  Rzeczypospolitej Polskiej Mateusz Morawiecki i premier Republiki Litewskiej Ingridy Šimonytė.

W miarę trwania wojny hybrydowej rozpoczętej przez białoruski reżim przeciwko Unii Europejskiej głównymi celami na liście Łukaszenki stali się sąsiedzi Białorusi, Litwa i Polska. Litwa znajduje się obecnie na pierwszej linii frontu nielegalnych przepływów migracyjnych sponsorowanych przez państwo białoruskie.

Potępiamy wykorzystywanie przez reżim Łukaszenki nielegalnej migracji jako broni mającej na celu wywieranie presji politycznej na UE i jej poszczególne państwa członkowskie. Po raz kolejny pokazuje to cyniczny charakter białoruskiego reżimu oraz udowadnia, że konieczna jest szybka reakcja i wspólne działania UE w celu sprostania temu wyzwaniu w zakresie bezpieczeństwa.

Litwa wraz z Polską i innymi państwami członkowskimi UE, a także odpowiednimi organizacjami międzynarodowymi, walczy z tym hybrydowym zagrożeniem i robi wszystko, aby zachować integralność wschodniej granicy UE. Polska wspiera Litwę i solidarnie wypełnia swój obowiązek ochrony zewnętrznych granic UE, współpracując w tym celu z instytucjami unijnymi.

Apelujemy do Komisji Europejskiej, Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex), Europejskiego Urzędu Wsparcia w dziedzinie Azylu, wszystkich państw członkowskich UE i naszych partnerów spoza UE o polityczne i realne wsparcie w obliczu tego wyzwania.

Nie ma żadnych oznak poprawy sytuacji na wschodniej granicy UE, a liczba nielegalnych imigrantów przekraczających granicę z Białorusią nadal rośnie i sięga kilkuset osób dziennie.

W tej bezprecedensowej dla naszego regionu sytuacji Litwa i Polska wzywają UE i jej państwa członkowskie do kontynuowania i zwiększenia pilnego dyplomatycznego, finansowego i technicznego wsparcia dla Litwy w jej walce ze skutkami zbrodniczych działań reżimu Łukaszenki.

Wzywamy instytucje UE do wykorzystania wszelkich dostępnych im środków w celu jak najszybszego przecięcia nowego szlaku nielegalnej migracji od razu po jego powstaniu.

Ponadto wzywamy UE i jej państwa członkowskie do wykorzystania tego impulsu do wzmocnienia naszej wspólnej unijnej polityki migracyjnej i azylowej, a także do ponownego przemyślenia naszego podejścia do ochrony granic. Jesteśmy głęboko przekonani, że ochrona zewnętrznych granic strefy Schengen jest nie tylko obowiązkiem poszczególnych państw członkowskich, ale także wspólną odpowiedzialnością UE. Dlatego też należy poświęcić jej odpowiednią uwagę polityczną na szczeblu UE i przeznaczyć na nią odpowiednie środki finansowe.

Litwa i Polska podkreślają potrzebę szybkiej i zdecydowanej reakcji na działania reżimu białoruskiego oraz wszystkich osób zaangażowanych w organizowanie i ułatwianie przemytu nielegalnych migrantów, w tym poprzez rozszerzenie środków restrykcyjnych UE na reżim białoruski.

 

oprac. ba za svaboda.org