Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA prowadzi prace konserwatorskie, których zadaniem jest odnowienie i zabezpieczenie XVIII-wiecznej figury św. Jana z Dukli; metalowa postać świętego wieńczy kopułę studni na dziedzińcu dawnego Klasztoru Bernardynów we Lwowie.
Poddawana renowacji metalowa figura św. Jana z Dukli z Klasztoru Bernardynów ze Lwowa Fot: kuriergalicyjski.com
Greckokatolicki kościół św. Andrzeja i Klasztor Bernardynów we Lwowie, należący obecnie do Zakonu Bazylianów, zlokalizowany jest przy pl. Soborowym 3 we Lwowie. Wzniesiony został w latach 1600–1630 jako kościół rzymskokatolicki na ówczesnym pl. Bernardyńskim i pełnił tę funkcję do roku 1945. Łączy w swej architekturze najlepsze wzory włoskiego i flamandzkiego manieryzmu i jest jedną z najpiękniejszych świątyń Lwowa.
Kościół i klasztor oo. Bernardynów znajdował się poza zasięgiem murów obronnych miasta, dlatego cały kompleks został ufortyfikowany i tworzył osobną warownię.
Jan, późniejszy święty Kościoła katolickiego, urodził się w Dukli k. Krosna około 1414 roku. Uczył się w rodzinnym mieście, a później w Krakowie. W młodości często przebywał w pustelni na wzgórzu Zaśpit w Trzcianie koło Dukli. Opuściwszy pustelnię (ok. 1434 roku) wstąpił do Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych – Franciszkanów. Studiował w Krakowie. W latach 1438–1440 w Zakonie pełnił funkcję gwardiana klasztoru w Krośnie, gdzie rozbudował świątynię, oraz od roku 1444 we Lwowie, Ze względu na swoje wybitne predyspozycje rychło stał się słynnym kaznodzieją.
W wieku 60 lat o. Jan przeszedł do surowszej gałęzi Zakonu, zwanej w Polsce Bernardynami (od imienia św. Bernardyna ze Sieny). Pełnił tam również funkcje kaznodziei i spowiednika w klasztorach w Poznaniu i we Lwowie. Pod koniec życia poważnie chorował i utracił wzrok. Zmarł 29 września 1484 roku i został pochowany we Lwowie, w kościele bernardyńskim. Obecnie główne relikwie świętego znajdują się w rodzinnej Dukli.
Po śmierci o. Jana od razu otoczyła go cześć wiernych. W pierwszym okresie kult rozwijał się samorzutnie i już w XVI wieku był większy niż niejednego świętego kanonizowanego. Urzędowe starania o beatyfikację rozpoczęte w 1615 roku znacznie ten proces przyspieszyły. Najbardziej czczonym był we Lwowie, gdzie spoczywała część jego relikwii. Wśród ubiegających się o jego łaski najwięcej było ludności miejskiej z miast wschodniej Małopolski, Wołynia i Podola; licznie odwiedzali jego grób prawosławni Rusini i Ormianie. Kult o. Jana z Dukli rozpowszechniony był także wśród żołnierzy, zwłaszcza na terenach Ukrainy.
W roku 1733 roku Papież Klemens XII ogłosił Jana z Dukli błogosławionym, zaś kanonizował go Papież św. Jan Paweł II w Krośnie 10 czerwca 1997 roku.
Restaurowana obecnie figura św. Jana z Dukli został wytworzona w latach 1748–1755, jako jedno z upamiętnień, powstałych po ogłoszonej w 1733 roku beatyfikacji.
Według bowiem XIX-wiecznej relacji, to o. Jan ocalił Lwów od najazdu w 1648 roku.
„Chmielnicki i Tuchaj-bej ujrzeli w chmurach wieczornych nad Klasztorem Bernardynów postać zakonnika klęczącego z wzniesionymi rękami i widokiem tym przestraszeni dali znak do odwrotu”
– pisał historyk Ludwik Kubala.
Św. Jan z Dukli został przedstawiony w pozycji klęczącej ze wzrokiem wzniesionym ku górze. Jego głowę otacza promienisty nimb, rozłożone ręce unosi w geście modlitewnym. Figura wykonana została z blachy cynkowej, repusowanej na pusto. Na niej kolejno widoczna jest warstwa miedzi, położona zapewne podczas konserwacji oraz warstwa ze stopem cyny i ołowiu oraz miedzi, również położona w celach naprawczych. Ręce postaci wykonano osobno, a następnie dolutowano.
W połowie ubiegłego roku, w ramach zabezpieczania obiektów zabytkowych znajdujących się w przestrzeni miejskiej Lwowa przed zniszczeniem w wyniku działań wojennych, figura została zdemontowana z kopuły studni i trafiła do bezpieczniejszego miejsca. Po przewiezieniu do pracowni konserwatorskiej dokonano szczegółowej oceny stanu zachowania obiektu i przystąpiono do prac konserwatorskich.
Metalowa konstrukcja nośna okazała się być w dobrym stanie i wymaga jedynie oczyszczenia i zabezpieczenia antykorozyjnego. Figura została rozmontowana i poddana oczyszczaniu z nawarstwień, brudu oraz zanieczyszczeń atmosferycznych. Zachowane na wszystkich elementach figury fragmenty złota potwierdzają informację, że pierwotnie figura była w całości złocona.
Prace konserwatorskie, na zlecenie Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA, prowadzi renomowana firma ZKR – Zabytki, Konserwacje, Remonty Sp. z o.o. z Ożarowa Mazowieckiego.
Renowacja figury św. Jana z Dukli to tylko część projektu, w ramach którego zostanie poddana konserwacji cała studnia z lwowskiego Klasztoru Bernardynów; ma on zostać zakończony jeszcze w 2023 roku.
RES
Dodaj komentarz
Uwaga! Nie będą publikowane komentarze zawierające treści obraźliwe, niecenzuralne, nawołujące do przemocy czy podżegające do nienawiści!