Prochy Radziwiłłów wracają na Białoruś

Chciała wrócić na Białoruś, bo czuła się Białorusinką, ale w chwili śmierci, jej ukochane miasto było pod niemiecką okupacją. Dziś, staraniem prawnuków Macieja i Mikołaja, prochy księżnej Magdaleny Radziwiłł spoczną w Czerwonym Kościele.

Podczas VII Zjazdu Białorusinów Świata, które w dniach 15 – 16 lipca obradowało w Mińsku,  przedstawiciele Stowarzyszenia Białoruskiego ze Szwajcarii przekazali parafii św Szymon i Heleny prochy księżniczki Magdaleny Radziwiłł. Uroczystość przygotował proboszcz parafii św. Szymona i Heleny  Władysław Zawalniuk.

W ubiegłym roku przedstawiciele rodu zwrócili się do abp Tadeusza Kondrusiewicza o zgodę na przyjęcie prochów, i takową uzyskali. Entuzjastycznie do idei odniósł się też ksiądz Zawalniuk, tym bardziej, że jakiś czas temu w czerwonym kościele miała miejsce podobna uroczystość – przeniesienie doczesnych szczątków fundatora kościoła Edwarda Woyniłłowicza.

Mieszkanie księżnej Marii Magdaleny Radziwiłł w kamienicy obok kościoła, było w czasie, gdy tam mieszkała jednym z najważniejszych centrów kulturalnych w Mińsku. Magdalena mówiła po białorusku i pilnowała, żeby w jej majątkach mówiono także w tym języku. Księżna Magdalena nie mogła sobie nawet wyobrazić, że pewnego dnia jej życzenie zostanie spełnione.

Księżna Radziwiłłowa była działaczką narodową i filantropką. Finansowała pismo Biełarus oraz zakładała w swych majątkach (Żarnówek i Kuchcice) białoruskie szkółki dla dzieci wiejskich. W 1912 roku zadeklarowała w jednym z czasopism:

„uważam siebie za Białorusinkę pochodzenia litewskiego, tak jak mój mąż, za Polkę zaś nie mam siebie zupełnie”.

Radziwiłłowie doskonale znają rolę Marii Magdaleny w kulturze białoruskiej. Sfinansowała ona pierwszą książkę Maksima Bogdanowicza, Jakuba Kołasa, Konstancji Bujło i inne wydawnictwa białoruskie. Sponsorowała stypendia dla białoruskich studentów, którzy studiowali w Petersburgu, opiekowała się tamtejszą białoruską biblioteką. W 1918 roku zdecydowanie poparła utworzenie Białoruskiej Republiki Ludowej.

Magdalena Radziwiłł (1861-1945), z domu – Zawisza, urodziła się 8 lipca 1861 w Warszawie. W 1906 roku wyszła za mąż za Mikołaja Radziwiłła (1880/14), miłośnika białoruskiego folkloru.

Po zajęciu Mińska przez bolszewików udała się do Warszawy. W 1919 roku czyniła starania, żeby wrócić do Mińska, ale jej prośba została odrzucona przez nowe władze. Zmieniwszy kilka rezydencji, w 1932 roku wyjechała do Fryburga (Szwajcaria) skąd kontynuowała wspieranie białoruskich inicjatyw. Zmarła 6 stycznia 1945 roku.

Kresy24.pl

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na: