Powstanie Styczniowe rozpoczęło się na Litwie 18 marca

„Cały 2013 rok na Litwie i w Polsce będzie przebiegał pod znakiem wspomnień o wspólnych walkach pod sztandarami Orła, Pogoni i Archanioła, walk o niepodległość, integralność i prawo do samostanowienia narodu” – rozpoczął prezentację specjalnego, polsko-litewskiego wydania dodatku pisma „Mówią Wieki” ambasador RP na Litwie Janusz Skolimowski.

Jest to szczególne wydanie magazynu. Zostało przygotowane przez naukowców z Polski i Litwy, zaś artykuły w nim zawarte zostały opublikowane w dwóch językach — po polsku i po litewsku. W spotkaniu wzięli udział autorzy publikacji historycznych: Wojciech Kalwat, redaktor prowadzący magazynu „Mówią Wieki”, litewscy historycy Darius Staliūnas i Ieva Šenavičienė.

Prezentując wydanie, redaktor Wojciech Kalwat powiedział:
— Dokładnie 55 lat temu ukazał się numer, którego okładka tak właśnie wyglądała — z grafiką Grottgera. Zatoczyliśmy koło o tematyce powstańczej… Jest to magazyn dla wszystkich, którzy kochają historię, dla młodzieży szkolnej, dla nauczycieli. Pokazujemy historię rzetelnie, obiektywnie, ciekawie. Uznaliśmy za celowe wydanie naszego dorobku w dwóch językach. Ten numer specjalny poświęcony Powstaniu Styczniowemu niech będzie cegiełką w budowaniu polsko-litewskiego porozumienia.

Darius Staliūnas, pracownik Instytutu Historii Litwy, autor publikacji „Powstanie 1863-1864 na Litwie” zwrócił uwagę na odmienne nazwy zrywu niepodległościowego w Polsce i na Litwie: o ile w Polsce jest ono nazywane Powstaniem Styczniowym, to na Litwie jest to „1863 sukilimas”. Przedstawił również odmienną interpretację powstania:
„W końcu XIX i na początku XX wieku Litwini odbierali to powstanie jako obce. W okresie formowania się litewskości podstawowym wrogiem była Polska i Polacy” — powiedział Staliūnas.

Członek redakcji magazynu „Mówią Wieki”, Michał Kopczyński zdradził, że redakcja planuje wydać jeszcze 4 numery specjalne, dotyczące wspólnej historii polsko-litewskiej.

„Nie sposób w tym miejscu nie przywołać słów wielkiego orędownika przyjaznych stosunków litewsko – polskich Jerzego Giedroycia: „Nie ma wolnej Polski bez wolnej Litwy”. W dzisiejszych, symbolicznie mówiąc nowych czasach, kultura będzie mostem, który jeszcze bardziej złączy nasz naród litewski, podkreślam to jako Polak i wiceminister kultury, nasz naród litewski z narodem polskim” – podkreślił Edward Trusewicz, wiceminister kultury.

Kresy24.pl/Kurier Wileński, DELFI