„Objazd mickiewiczowski” Teatru Wierszalin na Litwie

Instytut Polski w Wilnie w imieniu Teatru Wierszalin z Supraśla zaprasza na inaugurację „Objazdu mickiewiczowskiego wzorem «Reduty» na Litwie”, które to wydarzenie będzie miało premierę w sobotę 8 października 2022 roku w wileńskim Klasztorze Ojców Franciszkanów (ul. Pranciškonų 1).

Teatr Wierszalin to słynny zespół założony w roku 1991 przez reżysera Piotra Tomaszuka oraz grupę współpracujących z nim artystów. Siedzibą teatru jest Supraśl nieopodal Białegostoku. Wierszalin jest trzykrotnym laureatem prestiżowej nagrody „Fringe First”, przyznawanej na światowym festiwalu teatralnym w Edynburgu. W roku 1994 teatr otrzymał od ministra spraw zagranicznych RP dyplom uznania „za wybitne zasługi dla kultury polskiej na świecie”, a w 1998 roku Nagrodę Krytyków Międzynarodowego Instytutu Teatralnego „w uznaniu wartości wnoszonych do teatru światowego”.

Reżyser i scenarzysta Piotr Tomaszuk, założyciel Teatru Wierszalin, urodził w 1961 roku w Białymstoku. Studiował na Wydziale Wiedzy o Teatrze Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej, następnie Reżyserii Teatru Lalek w Białymstoku. Wyróżniony najważniejszymi nagrodami ludzi teatru, m.in. Nagrodą im. Konrada Swinarskiego (1993), Nagrodą im. Leona Schillera (1995), nagrodą Krytyków Polskiego Ośrodka ITI, oraz Srebrnym Medalem „Gloria Artis” (2006).

Teatr Wierszalin realizuje projekt „Objazd mickiewiczowski wzorem «Reduty» na Litwie”, który nawiązuje do idei upowszechniania teatru i kultury polskiej, jaka przyświecała wyprawom organizowanym w okresie II Rzeczypospolitej przez „Redutę” – pierwsze polskie laboratorium teatru. Zespół, stworzony wówczas przez Juliusza Osterwę i Mieczysława Limanowskiego, pioniersko postawił sobie za cel dotrzeć do miast i miasteczek całego kraju z najlepszymi spektaklami, opartymi na polskich tekstach. Pierwszą wyprawę odbył w 1924 roku.

Teatr Wierszalin popularyzuje dzieła Adama Mickiewicza na Litwie. W ramach programu „Kultura Inspirująca 2022–2023” Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego buduje wizerunek Polski jako państwa nowoczesnego, otwartego na międzykulturowy dialog oraz świadomego swojego wielowiekowego dziedzictwa. Wierszalin nawiązał współpracę z siedmioma litewskimi placówkami: Pałacem Kultury w Trokach (partner strategiczny), Muzeum Uniwersytetu Wileńskiego, Instytutem Polskim w Wilnie, Domem Kultury Polskiej w Wilnie, Centrum Kultury w Solecznikach, Wielofunkcyjnym Ośrodkiem Kultury w Niemenczynie oraz Centrum Rekreacyjnym w Ejszyszkach.

Spektakl „Dziady – Noc Pierwsza” w wykonaniu Teatru Wierszalin z Supraśla został wyróżniony w kategorii „Teatr” na I Festiwalu Kultury Narodowej „Pamięć i Tożsamość”.

Jak informuje Teatr Wierszalin:

„«Dziady – Noc Pierwsza» jest inscenizacją dramatu Adama Mickiewicza, zrealizowaną na podstawie «Dziadów cz. IV» z elementami «Dziadów cz. II», zaś «Dziady – Noc Druga» powstały na podstawie części III.

Przedstawienie zrywa z dotychczasową tradycją inscenizacyjną, która zwykle eliminowała z inscenizacji czwartą część «Dziadów» jako najmniej interesującą, tematycznie wręcz banalną, bo w liryczny sposób opisującą jedynie miłosny dramat Gustawa. Tymczasem Ksiądz – kapłan kościoła unickiego – okazuje się równie ważnym bohaterem dramatu. «Dziady» w reżyserii Piotra Tomaszuka to psychologiczny, emocjonujący pojedynek dwóch bohaterów, zrealizowany w ibsenowskiej konwencji odsłaniania prawdy o przeszłości obu tych postaci. Przedstawienie zrealizowane jest zgodnie z antyczną zasadą trójjedni miejsca, czasu i akcji. Rozgrywa się w domu Księdza, a Dzieci stają się swoistym odpowiednikiem antycznego chóru”.

Jak powiedział Piotr Tomaszuk, reżyser i dyrektor Teatru Wierszalin:

„Przeczytać Mickiewicza – to jedno. Zrozumieć Mickiewicza – to drugie. Ale usłyszeć Mickiewicza, to coś jeszcze zupełnie innego. Osobiście, po dwóch latach spędzonych na pracy nad «Dziadami», mam wrażenie, że są one wielką partyturą. Ta muzyka ukryta jest w słowach, to requiem dedykowane męczennikom «narodowej sprawy»”.

Spektakle „Dziady – Noc Pierwsza” i „Dziady – Noc Druga” w Wilnie:

• Sobota 8 października 2022 r., Klasztor Ojców Franciszkanów (ul. Pranciškonų 1)
  18:00 – wernisaż zdjęć Magdaleny Rybij „Dziady” Teatru Wierszalin
  Godz. 19:00 – spektakl „Dziady – Noc Pierwsza” (reż. Piotr Tomaszuk)
• Niedziela 9 października 2022 r., Sala Teatralna Uniwersytetu Wileńskiego (ul. Universiteto 3)
  19:00 – spektakl „Dziady – Noc Druga” (reż. Piotr Tomaszuk)

Dalszy repertuar:

• Poniedziałek 10 października 2022 r. – Wilno, spektakl „Dziady – Noc Pierwsza”
• Wtorek 11 października 2022 r. – Wilno, spektakl „Dziady – Noc Druga”
• Wtorek 18 października 2022 r. – Troki, spektakl „Dziady – Noc Pierwsza”
• Środa 19 października 2022 r. – Ejszyszki, spektakl „Dziady – Noc Druga”
• Czwartek 20 października 2022 r. – Soleczniki, spektakl „Dziady – Noc Pierwsza”
• Piątek 21 października 2022 r. – Niemenczyn, spektakl „Dziady – Noc Druga”

Więcej informacji: https://shared-assets.adobe.com/link/d0042db3-cef1-43c6-4a04-efaf65eec239 i na plakatach. Na wszystkie spektakle wstęp wolny!

Organizatorzy: Teatr Wierszalin, Muzeum Uniwersytetu Wileńskiego,  Pałac Kultury w Trokach, Centrum Kultury w Solecznikach, Wielofunkcyjny Ośrodek Kultury w Niemenczynie,  Centrum Rekreacyjne w Ejszyszkach. Partnerzy:  Instytut Polski w Wilnie, Dom Kultury Polskiej w Wilnie.

Profesor Jacek Bartyzel tak zrecenzował spektakl Teatru Wierszalin:

„Wróciłem dopiero co ze spektaklu «Dziady – Noc Pierwsza» Teatru Wierszalin. Dech zapiera, wspaniałe przedstawienie, więcej niż teatr – misterium, obrzęd w wykonaniu pokornych, lecz wielkich w swojej techne, «rzemieślników Dionizosa» (hoí perì tòn Diónyson technîtai). Niesamowita amplituda środków wyrazu Rafała Gąsowskiego (jako Gustawa) – chyba najlepszego dziś aktora teatralnego w Polsce – który pokazuje, że romantyczny szaleniec na scenie może nie śmieszyć tylko, jeśli jest jak «jurodiwy». Ale i Dariusz Matys w roli Księdza też znakomicie potrafi przekroczyć pozorną jednowymiarowość tej postaci, zazwyczaj pokazywanej wręcz karykaturalnie, jako «oświeceniowego racjonalisty». A ostatnia scena, ze starocerkiewnosłowiańskim śpiewem, wznosi się już na takie mistyczne wyżyny, że ciarki po plecach przechodzą. Takie przedstawienia przywracają wiarę, że teatr – gontyna sztuki może się jeszcze odrodzić”.

RES