Nie bał się KGB, bronił polskości na Ukrainie

Miejscowi uważali go za Świętego, a „nieznani sprawcy” próbowali dokonać zamachu na jego życie. Ks. Władysław Wanags przyczynił się do odrodzenia wiary katolickiej na Podolu, odbudowy kościoła rzymskokatolickiego oraz powstania seminarium duchownego i domu miłosierdziaw Gródku Podolskim. Dzięki jego wysiłkom na Podolu wybudowano 20 nowych i odnowiono 9 świątyń. Jego pamięć uczcili niedawno podolscy bibliotekarze w Gródku Podolskim.

„Chrońmy świątynie naszych dusz” – pod taką nazwą w pierwszej połowie kwietnia bibliotekarze z Gródka Podolskiego zorganizowali uroczystość poświęconą pamięci tego niezwykłego duchownego.

Ksiądz Wanags, choć był Łotyszem, przez 25 lat pracował na Ukrainie wśród Polaków. Był postacią niezwykle barwną. Zanim wstąpił do seminarium w Rydze, był artylerzystą – ukończył nawet szkołę podoficerską, a następnie zajmował się handlem: sprzedawał kapustę do Moskwy.

Urodził się w 1931 r. w Ładgali, niedaleko Agłony, najsłynniejszego sanktuarium maryjnego Łotwy. W dzieciństwie został poświęcony Bogu przez ojca, który chciał, aby choć jeden z jego synów został księdzem.

Po święceniach kapłańskich biskup skierował ks. Władysława na Ukrainę, do pracy wśród Polaków. KGB chciało wciągnąć go do współpracy. Nic z tych zamiarów nie wyszło. Ks. Wanags tak koniakiem spoił urzędnika, że potem w raporcie ten pisał o kapłanie: „szkody nie zrobi”.

W Gródku Podolskim, gdzie ks. Wanags zamieszkał, czynna była tylko mała kaplica na cmentarzu. W ciągu 9 miesięcy jego parafianie zbudowali ręcznie nowy kościół, pierwszy w czasach komunistycznych. Zaraz potem ks. Wanags po raz pierwszy wyjechał do Polski.

W następnych latach zbudował lub odzyskał i wyremontował 19 zagrabionych przez komunistów świątyń. W Jermolincach wszedł z wiernymi do nieczynnego od lat kościoła, gdzie zaczęli odmawiać różaniec. Po tygodniu miejscowe władze oficjalnie przekazały świątynię księdzu. W innej miejscowości w obwodzie chmielnickim wszedł do urzędu miasta z grupą wiernych i rozpoczął odmawianie tysiąca „Zdrowasiek”. Po pierwszych stu został wezwany do przełożonych, którym oznajmił, że modli się tu, bo kościół jest zamknięty. Następnego dnia odzyskał świątynię, z której komuniści sami wynosili portrety Marksa, Engelsa i Lenina. „Pan Bóg mnie prowadził, ja byłem tylko narzędziem” – mówił zawsze skromny ks. Wanags.

Przeżył próbę podpalenia kościoła, usiłowanie zabójstwa w zainscenizowanym wypadku samochodowym i przez otrucie, otrzymywał kary pieniężne za duszpasterzowanie w domach chorych i głoszenie kazań pod gołym niebem, dwukrotnie wygrał sprawy sądowe inicjowane przez władze. Jednemu z funkcjonariuszy, który ubolewał, że mimo wielu lat walki z księdzem nie udało się z nim wygrać, ks. Wanags odpowiedział: „Pan Bóg strzeże tego, kto Mu służy”. Po pewnym czasie przestano nawet wzywać kapłana do urzędów, zaczęto przyjeżdżać do niego.

Kosiół w Gródku Podolskim

Bez pozwolenia władz, częściowo dzięki funduszom zagranicznym, zaczął budowę Domu Miłosierdzia. W 1991 r. umieszczono w nim niższe, a następnie wyższe seminarium duchowne diecezji kamieniecko-podolskiej. W maju 2000 r. dzięki m. in. wydatnej pomocy Caritas Polska otwarto Dom Miłosierdzia w Gródku Podolskim dla 80 starszych osób. Będąc dyrektorem Domu ks. Wanags do końca nie ustawał w pracy. Zmarł w nocy z 10 na 11 listopada 2001 roku w otoczeniu najbliższych. Jego pogrzeb odbył się we wtorek 13 listopada w Gródku Podolskim.

Ks. Wanags był laureatem pierwszej edycji nagrody TOTUS przyznawanej przez Fundację Dzieło Nowego Tysiąclecia.

Kresy24.pl/credo.ru, wizyt.net, KAI

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na: