• ARCHIWUM KRESOWE
  • PODRÓŻE PO KRESACH
  • BIBLIOTEKA KRESOWA
  • KUCHNIA KRESOWA
  • Niepodległość
  • KALENDARIUM
    • Styczeń w Historii Kresów
    • Luty w Historii Kresów
    • Marzec w Historii Kresów
    • Kwiecień w Historii Kresów
    • Maj w Historii Kresów
    • Czerwiec w Historii Kresów
    • Lipiec w Historii Kresów
    • Sierpień w Historii Kresów
    • Wrzesień w Historii Kresów
    • Październik w Historii Kresów
    • Listopad w Historii Kresów
    • Grudzień w Historii Kresów
  • POLACY NA WSCHODZIE
  • HISTORIA I WSPOMNIENIA
  • WYSZUKIWARKA KRESOWA
  • GAZETY KRESOWE
    • Archiwum “Magazynu Polskiego”
    • Archiwum “Głosu znad Niemna”
    • Archiwum “Echa Polesia”
    • Archiwum “Polaka na Łotwie”
    • Archiwum “Kuriera Galicyjskiego”
    • Archiwum “Słowa Polskiego”
    • Archiwum “Monitora Wołyńskiego”
    • Archiwum “Głosu Polonii”
    • Archiwum “Polonii Charkowa”
    • Archiwum “Dziennika Kijowskiego”
    • Archiwum “Krynicy”
    • Archiwum “Gazety Polskiej Bukowiny”
    • Archiwum “Wołanie z Wołynia”
    • Archiwum “Naszych Dróg”
    • Archiwum “Tęczy Żytomierszczyzny”
    • Archiwum “Lwowskich Spotkań”
    • Archiwum “Polaków Donbasu”
    • Archiwum “Mozaiki Berdyczowskiej”
    • Archiwum “Słowa Życia”
  • TV Kresy24.pl
Kresy24.pl – Wschodnia Gazeta Codzienna
  • 19 Sty 2021
  • Ukraina
  • Białoruś
  • Rosja
  • Litwa
  • Azja i Zakaukazie
  • Region Bałtyku
  • Trójmorze
  • русский
  • yкраїнська
Kresy24.pl - Wschodnia Gazeta Codzienna
  • ARCHIWUM KRESOWE
  • PODRÓŻE PO KRESACH
  • BIBLIOTEKA KRESOWA
  • KUCHNIA KRESOWA
  • Niepodległość
  • KALENDARIUM
    • Styczeń w Historii Kresów
    • Luty w Historii Kresów
    • Marzec w Historii Kresów
    • Kwiecień w Historii Kresów
    • Maj w Historii Kresów
    • Czerwiec w Historii Kresów
    • Lipiec w Historii Kresów
    • Sierpień w Historii Kresów
    • Wrzesień w Historii Kresów
    • Październik w Historii Kresów
    • Listopad w Historii Kresów
    • Grudzień w Historii Kresów
  • POLACY NA WSCHODZIE
  • HISTORIA I WSPOMNIENIA
  • WYSZUKIWARKA KRESOWA
  • GAZETY KRESOWE
    • Archiwum “Magazynu Polskiego”
    • Archiwum “Głosu znad Niemna”
    • Archiwum “Echa Polesia”
    • Archiwum “Polaka na Łotwie”
    • Archiwum “Kuriera Galicyjskiego”
    • Archiwum “Słowa Polskiego”
    • Archiwum “Monitora Wołyńskiego”
    • Archiwum “Głosu Polonii”
    • Archiwum “Polonii Charkowa”
    • Archiwum “Dziennika Kijowskiego”
    • Archiwum “Krynicy”
    • Archiwum “Gazety Polskiej Bukowiny”
    • Archiwum “Wołanie z Wołynia”
    • Archiwum “Naszych Dróg”
    • Archiwum “Tęczy Żytomierszczyzny”
    • Archiwum “Lwowskich Spotkań”
    • Archiwum “Polaków Donbasu”
    • Archiwum “Mozaiki Berdyczowskiej”
    • Archiwum “Słowa Życia”
  • TV Kresy24.pl
Home
Podróże po Kresach

Kraj polnych kamieni, czyli moja nietypowa podróż do Hruszówki

01 Lip 2020 Białoruś, Podróże po Kresach 0 comments

Hruszówka to miejsce, który pewnie zna każdy, kto ma pojęcie o historii nie tylko z przymusu szkolnego. Corocznie turyści z Polski, Białorusi oraz z innych krajów odwiedzają uroczy dwór, gdzie mieszkał i umarł bohaterski Tadeusz Reytan, a także przepiękną neogotycką kaplicę Reytanów i Hrabowskich położoną na skraju lasu.

Czy jednak każdy zwiedzając Hruszówkę zwracał uwagę na nie tylko jej główne atrakcję?

Autor artykułu (Dymitr Zagacki) postanowił pokazać Czytelnikom, jak mogłaby wyglądać nietypowa podróż do Hruszówki. W tym celu trzeba przejechać lub przejść kilkanaście kilometrów oraz uważnie patrzeć pod nogi i wokół siebie.


– Nie mając samochodu, postanowiłem na początku dojechać autokarem z Baranowicz do Lachowicz, a potem dojść do Hruszówki na piechotę. Pieszy wymarsz zajął około 40 minut spokojnym krokiem. Idąc drogą przecinającą pole mimo woli zwracasz uwagę, że okolica jest piaszczysta i bogataw polne kamienie różnych rozmiarów, kształtów i kolorów.

Kamień polny to twór polodowcowy, bowiem lądolód w epokę plejstocena pokrywał obszar współczesnej Białorusi. Ludzie od dawna zbierali głazy narzutowe z pól i eksploatowali. Przecież darmowy materiał aż prosiłsię,żeby gowykorzystać! Z kamieni polnych budowano domy i budynki gospodarcze, z wielkich otoczaków budowano masywne ogrodzeniawiejskich siedzib tam, gdzie było go w nadmiarze.


W Hruszówce kamień polny był powszechnie wykorzystywany. Czy zwiedzając dwór zwracaliście uwagę iż główna droga do domu mieszkalnego zabrukowana tym kamieniem o rożnym zabarwieniu – szarym, czerwonym, czerwonawym, granatowym, zielonkawym, brązowym, żółtawym? Taki rodzaj nawierzchni nazywano kocimi łbami. Ciekawe,że stosowana od wieków technologia jej układania jest bardzo podobna do sposobu układania nowoczesnych bruków?

Kocie łby w Hruszówce

Żeby nawierzchnia nie zapadała się i nie rozjeżdżała w czasie użytkowania, układano ją na odpowiednio przygotowanym podłożu składającym się z podbudowy i podsypki. Grubość podbudowy zależała od rodzaju gruntu (na podmokłym powinna była grubsza, na suchym płytsza) i od sposobu użytkowania nawierzchni. Podbudowa pełniła dwie funkcje – nośną i filtracyjną. Na zagęszczonej podbudowie układało się podsypkę czyli warstwę wyrównującą z piasku. Szczeliny między kamieniami wypełniało się piaskiem i dopiero wtedy ubijano nawierzchnię.

Z kamienia i cegły wzniesiono magazyn spirytusu. Jest to jeden z najciekawszych budynkówna terenie dworu. Patrząc na niego widać iż kamień był nie tylko materiałem niezniszczalnym, lecz miał także wysokie wartości estetyczne. Niemalże w idealny sposób zharmonizowany ze środowiskiem.

Kamień polny był wykorzystywany nie tylko w celach gospodarczych. Od wieków wielkie i niezwykłe głazy pełniły funkcje sakralne, były miejscami kultu.

Kapliczka i kamień z krzyżem w Paszkowcach

W pobliżu Hruszówki są dwa miejsca, gdzie można zobaczyć podobne okazy. W sąsiednich Paszkowcach obok pięknej kaplicy przydrożnej z drewnianą rzeźbą ukrzyżowanego Jezusa Chrystusa
leżą dwa kamienie z wyrytymi na nich wizerunkami krzyży. Najciekawsze głazy znajdują się we wsi Potapowicze położonej w odległości kilku kilometrów od dawnego dworu Reytanów.

Głazy z napisami w Potapowiczach

Głazy z napisami w Potapowiczach

Widać na nich wyryte krzyże łacińskie i greckie, a także datę «1683». Na niektórych są jezuicki skrót «IHS» (Bóg z nami). Jeden zawiera napis «Maria» Na jednym z głazów w ogóle wyraźnie widoczny symbol falliczny. Mógł być wyryty jeszcze sprzed czasów chrześcijańskich.

Badania kamieniz Potapowicz prowadził jedynie białoruski historyk Czerniawski w latach 1980-ch. Obecnie istnieje kilka wersji co do powstania napisów i symboli. Według najbardziej popularnej – kamienie związane z wyprawą Jana III Sobieskiemu na odsiecz do obleganego przez Turków Wiednia. Główny dowód tejwersji – to data wyryta na kamieniach. Potwierdza to też fakt,że pierwszym właścicielem Hruszówki był uczestnik tej wyprawy Michał Kazimierz Reytan.

Warto dodać, że chorągwie z Wielkiego Księstwa Litewskiego nie zdążyły w termin dotrzeć pod Wiedeń, bowiem ponaglany przez Austriaków Sobieski wyruszył z zebranym wojskiem na odsiecz stolicy Austrii
nie doczekawszy Litwinów. Oddziały litewskie walczyły jednak z sojusznikiem cesarstwa Osmańskiego, magnatem węgierskim Thökölym.

Tak więc kamienie z Potapowicz mogły być poświęcone żołnierzom poległym w walkach na Węgrzech. Według innej wersji, zresztą też związaną z odsieczą wiedeńską, napisy na głazach powstały później, w wieku XVIII na pamiątkę powrotu żołnierzy do domu lub ku pamięci poległych.

Niektóre z potapowickich głazów częściowo znajdują się pod ziemią, a miejsce gdzie się znajdują, potrzebuje ścisłego badania archeologicznego.

DYMITR ZAGACKI, BARANOWICZE/Echa Polesia

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na:

Powiązane wiadomości:

W Baranowiczach odnowiono pomnik bohaterskiego Polaka z Chicago Kolumna ku czci Konstytucji 3 Maja w Nowojelni Jedna z tajemnic Trzech Krzyży odkryta? Fenomen Poleszuka To miasto Pińsk się nazywa
Tagi: Baranowicze Czerniawski historyk Hruszówka Kamień kaplica Lachowicz Litewski Polesie przyroda Reytan Sobieski technologia twierdza Węgierski Wiedeń Zagacki żołnierz
  • Tags
  • Baranowicze
  • Czerniawski
  • historyk
  • Hruszówka
  • Kamień
  • kaplica
  • Lachowicz
  • Litewski
  • Polesie
  • przyroda
  • Reytan
  • Sobieski
  • technologia
  • twierdza
  • Węgierski
  • Wiedeń
  • Zagacki
  • żołnierz

Dodaj komentarz Anuluj

Najczęściej czytane
MSZ Rosji przedstawia Białystok jako część ZSRS

MSZ Rosji przedstawia Białystok jako część ZSRS

Rosyjscy turyści pobili polskiego misia

Rosyjscy turyści pobili polskiego misia

Litwa nie spełni prośby białoruskiej opozycji - w sprawie kluczowej dla kształtowania samoświadomości Białorusinów

Litwa nie spełni prośby białoruskiej opozycji - w sprawie kluczowej dla kształtowania samoświadomości Białorusinów

Wyciekły nagrania, na których słychać jak wiceszef białoruskiego MSW każe okaleczać i zabijać protestujących

Wyciekły nagrania, na których słychać jak wiceszef białoruskiego MSW każe okaleczać i zabijać protestujących

W Warszawie została odsłonięta wystawa „Upadek Imperium. Czas polsko-litewskiej współpracy”

W Warszawie została odsłonięta wystawa „Upadek Imperium. Czas polsko-litewskiej współpracy”

Rosyjskie władze na Krymie wystawiły pod młotek kolejny zakład produkcji win

Rosyjskie władze na Krymie wystawiły pod młotek kolejny zakład produkcji win

Ile naprawdę ludzi zmarło na Białorusi z powodu Covid-19

Ile naprawdę ludzi zmarło na Białorusi z powodu Covid-19

Polski biegun ciepła i Okopy Świętej Trójcy (Fragment książki Tomasza Grzywaczewskiego "Wymazana granica. Śladami II Rzeczpospolitej")

Polski biegun ciepła i Okopy Świętej Trójcy (Fragment książki Tomasza Grzywaczewskiego "Wymazana granica. Śladami II Rzeczpospolitej")

Kazachstan przygotowuje się na rosyjską agresję

Kazachstan przygotowuje się na rosyjską agresję

Obronić niepodległość – Wilno 1991 (NASZ FILM)

Obronić niepodległość – Wilno 1991 (NASZ FILM)

Najnowsze
18 Sty
Azja i Zakaukazie

Ławrow: Nikt nawet nie myśli o przyłączeniu Górskiego Karabachu do Rosji

18 Sty
Azja i Zakaukazie

W Azerbejdżanie zaczęły się szczepienia przeciwko koronawirusowi chińską szczepionką

18 Sty
Ukraina

Na Ukrainie średni koszt leczenia szpitalnego chorego na koronawirusa wynosi prawie 45 tys. hrywien

18 Sty
Ukraina

Blokady dróg na Ukrainie w proteście przeciwko podwyżkom opłat komunalnych

18 Sty
Białoruś

IIHF ogłosił decyzję ws. mistrzostw świata w hokeju na lodzie w Mińsku. Jest komentarz Tichanowskiej

18 Sty
Rosja

W odpowiedzi na zatrzymanie Nawalnego Ukraina proponuje ponowne wykluczenie rosyjskiej delegacji ze Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy

18 Sty
Białoruś

MSW Litwy: Prawie 790 prześladowanych przez reżim Białorusinów otrzymało zezwolenie na pobyt na Litwie

Publikacje wyrażają jedynie poglądy autora/ów i nie mogą być utożsamiane z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

© Kresy24.pl 2018. Wszelkie Prawa Zastrzeżone.  Kontakt | Polityka prywatności
Produkcja: Fundacja Wolność i Demokracja

Drogi Użytkowniku,

w związku z obowiązywaniem Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) przypominamy podstawowe informacje z zakresu przetwarzania danych dostarczanych przez Ciebie podczas korzystania z naszej strony. Zamykając ten komunikat (kliknięcie w przycisk "Przejdź do serwisu") oświadczasz, że zapoznałeś się z treścią Polityki Prywatności i zgadzasz się na wskazane w wymienionym dokumencie działania.

Przejdź do serwisu