Dziś u prawosławnych i grekokatolików Wigilia Bożego Narodzenia

W środę 6 stycznia przypada wigilia Bożego Narodzenia według kalendarza juliańskiego, czyli według tzw. starego stylu. W tym terminie święta obchodzą prawosławni i wierni innych obrządków wschodnich, m.in. grekokatolicy i staroobrzędowcy.

Świętowanie narodzenia Pańskiego potrwa do 19 stycznia do dnia Chrztu Pańskiego.

W odróżnieniu od tradycji panujących w innych państwach na Wschodzie, wieczerza wigilijna na Białorusi przebiega wstrzemięźliwie i spokojnie.  Tradycja nakazuje, aby po wieczerzy niesprzątnięty stół pozostawić do rana, a sianem spod obrusa karmi się zwierzęta domowe – konie i bydło. Dawniej do domu przynoszono snop pszenicy, symbol dobrobytu, harmonii rodzinnej i bogatych plonów.

Prawosławni na Białorusi, dla ktrych tradycja jest ważna, w dzień wigilijny nie piorą, nie sprzątają, nie szyją, nie wynoszą śmieci z domu. Zabrania się polowania i wędkowania. Nie można przeklinać, używaj wulgarnego języka, zwłaszcza przy stole. W Boże Narodzenie nie należy nosić starych ubrań. Nie   odmawia się pomocy potrzebującym. Wszystkie dania na świątecznym stole powinno zostać skosztowane. Uważa się, że w Boże Narodzenie na choince powinna znajdować się gwiazda, a nie inna dekoracja, ponieważ jest to symbol Gwiazdy Betlejemskiej, która zapowiadała narodziny Jezusa.

W tradycji białoruskiej spożywano na Boże Narodzenie trzy uroczyste wieczerze – w wigilię, w tzw. Wieczór Szczodry przypadający w noc z 13 na 14 stycznia (14 stycznia to Nowy Rok zgodnie z kalendarzem juliańskim) oraz przed Chrztem Pańskim, w noc z 18 na 19 stycznia, zamykającym obchody prawosławnego Bożego Narodzenia.

Prawosławne Boże Narodzenie trwa trzy dni, ponieważ w taki sposób Kościół prawosławny podkreśla udział Trójcy Świętej w dziele zbawienia człowieka. Pierwszego dnia świętuje się narodzenie Dzieciątka Jezus w Betlejem. Drugiego czci się Najświętszą Marię Pannę, która narodzinami Jezusa połączyła ze sobą Niebo i Ziemię. Trzeciego dnia wspomina się świętego Stefana, pierwszego męczennika, który oddał życie za Chrystusa narodzonego w Betlejem i zmartwychwstałego.

W nocy z 6 na 7 stycznia wierni uczestniczą w kilkugodzinnych liturgiach, które są odpowiednikiem pasterki w kościele katolickim. Po nocnych nabożeństwach spotykają się w rodzinnym gronie. W pierwszy dzień świąt Bożego Narodzenia grupy młodzieży prawosławnej zaczną kolędować niosąc gwiazdę.

W tym roku, ze względu na pandemię koronawirusa i wciąż wysokiego wzrostu codziennie wykrywanych nowych przypadków COVID-19, wielu wiernych zapowiada, że nie weźmie udziału w uroczystym nabożeństwie w świątyni.

Prawosławni pozdrawiają sie słowami: „Chrystus się narodził. Chwalmy go”.

Trzynastodniowa różnica w obchodach świąt Bożego Narodzenia przez chrześcijan wschodnich i zachodnich bierze się ze stosowania różnych kalendarzy. Do pierwszej wojny światowej we wszystkich Kościołach prawosławnych obowiązywał kalendarz juliański (tzw. stary styl). Kościół prawosławny nie przyjął reformy kalendarza wprowadzonej przez papieża Grzegorza XIII w 1582 roku (tzw. nowy styl). Różnica między starym a nowym stylem wynosi 13 dni. Obecnie niektóre Kościoły prawosławne stosują nowy, a inne stary styl.

Do IV wieku obchodzono Boże Narodzenie 6 stycznia jako święto Teofanii (Objawienia). Włączano do tego zarówno Boże Narodzenie, Chrzest Pański jak i pierwszy cud w Kanie Galilejskiej. W 377 roku, dzięki między innymi św. Janowi Złotoustemu, święto zaczęto też obchodzić 25 grudnia, razem z Kościołem zachodnim.

kresy24.pl za ekai.pl/belaruspartisan.by