• ARCHIWUM KRESOWE
  • PODRÓŻE PO KRESACH
  • BIBLIOTEKA KRESOWA
  • KUCHNIA KRESOWA
  • Niepodległość
  • KALENDARIUM
    • Styczeń w Historii Kresów
    • Luty w Historii Kresów
    • Marzec w Historii Kresów
    • Kwiecień w Historii Kresów
    • Maj w Historii Kresów
    • Czerwiec w Historii Kresów
    • Lipiec w Historii Kresów
    • Sierpień w Historii Kresów
    • Wrzesień w Historii Kresów
    • Październik w Historii Kresów
    • Listopad w Historii Kresów
    • Grudzień w Historii Kresów
  • POLACY NA WSCHODZIE
  • HISTORIA I WSPOMNIENIA
  • WYSZUKIWARKA KRESOWA
  • GAZETY KRESOWE
    • Archiwum “Magazynu Polskiego”
    • Archiwum “Głosu znad Niemna”
    • Archiwum “Echa Polesia”
    • Archiwum “Polaka na Łotwie”
    • Archiwum “Kuriera Galicyjskiego”
    • Archiwum “Słowa Polskiego”
    • Archiwum “Monitora Wołyńskiego”
    • Archiwum “Głosu Polonii”
    • Archiwum “Polonii Charkowa”
    • Archiwum “Dziennika Kijowskiego”
    • Archiwum “Krynicy”
    • Archiwum “Gazety Polskiej Bukowiny”
    • Archiwum “Wołanie z Wołynia”
    • Archiwum “Naszych Dróg”
    • Archiwum “Tęczy Żytomierszczyzny”
    • Archiwum “Lwowskich Spotkań”
    • Archiwum “Polaków Donbasu”
    • Archiwum “Mozaiki Berdyczowskiej”
    • Archiwum “Słowa Życia”
  • TV Kresy24.pl
Kresy24.pl – Wschodnia Gazeta Codzienna
  • 12 Kwi 2021
  • Ukraina
  • Białoruś
  • Rosja
  • Litwa
  • Azja i Zakaukazie
  • Region Bałtyku
  • Trójmorze
  • русский
  • yкраїнська
Kresy24.pl - Wschodnia Gazeta Codzienna
  • ARCHIWUM KRESOWE
  • PODRÓŻE PO KRESACH
  • BIBLIOTEKA KRESOWA
  • KUCHNIA KRESOWA
  • Niepodległość
  • KALENDARIUM
    • Styczeń w Historii Kresów
    • Luty w Historii Kresów
    • Marzec w Historii Kresów
    • Kwiecień w Historii Kresów
    • Maj w Historii Kresów
    • Czerwiec w Historii Kresów
    • Lipiec w Historii Kresów
    • Sierpień w Historii Kresów
    • Wrzesień w Historii Kresów
    • Październik w Historii Kresów
    • Listopad w Historii Kresów
    • Grudzień w Historii Kresów
  • POLACY NA WSCHODZIE
  • HISTORIA I WSPOMNIENIA
  • WYSZUKIWARKA KRESOWA
  • GAZETY KRESOWE
    • Archiwum “Magazynu Polskiego”
    • Archiwum “Głosu znad Niemna”
    • Archiwum “Echa Polesia”
    • Archiwum “Polaka na Łotwie”
    • Archiwum “Kuriera Galicyjskiego”
    • Archiwum “Słowa Polskiego”
    • Archiwum “Monitora Wołyńskiego”
    • Archiwum “Głosu Polonii”
    • Archiwum “Polonii Charkowa”
    • Archiwum “Dziennika Kijowskiego”
    • Archiwum “Krynicy”
    • Archiwum “Gazety Polskiej Bukowiny”
    • Archiwum “Wołanie z Wołynia”
    • Archiwum “Naszych Dróg”
    • Archiwum “Tęczy Żytomierszczyzny”
    • Archiwum “Lwowskich Spotkań”
    • Archiwum “Polaków Donbasu”
    • Archiwum “Mozaiki Berdyczowskiej”
    • Archiwum “Słowa Życia”
  • TV Kresy24.pl
Home
Archiwum Kresowe
Naliboki

Budy i Śmiejno – nadleśnictwo i gajówka w Puszczy Nalibockiej

20 Cze 2012 Archiwum Kresowe, Naliboki 0 comments

W książce pt.” Powiat Oszmiański”, Czesław Jankowski, na początku XX – wieku o Budach napisał: „ księżna Hohenlohe kazała wybudować pałacyk, zwany Buda, na piękniej leśnej polanie o wiorst kilka od jeziora Kromań, tworzący wdzięczną osadę. Pałacyk do chwili obecnej stoi umeblowany tak, jak za życia księżnej a po ścianach wiszą rogi łosi i jeleni ręką jej ubijanych. Przed pałacykiem lipa rozłożysta, z altaną między konary podniesioną, oznacza miejsce gdzie księżna wypoczywać lubiła po fatygach wypraw myśliwskich a zarazem stanowi inną pamiątkę odnoszącą się do dziejów ostatniego powstania.

Za życia księżnej wielu niemieckich książąt i hrabiów z Hohenlohami spokrewnionych lub zaprzyjaźnionych do Nalibok na łowy zjeżdżało chwaląc w cudzoziemskiej mowie przybytki lasów naszych i podziwiając Radziwiłłowskiej fortuny okruchy i pańskie ostatki…”

Rodzina Wittgenstein – Hohenlohe władała Nalibokami do 1899 r., od tego czasu były już własnością niemieckiej rodziny Falz – Feinów.

Pradziadek p. Marii Chilickiej, Zachariasz Grygorcewicz pracował u Marii von Wittgenstein – Hohenlohe, córki księżnej Stefanii Radziwiłł Wittgenstein, był ich administratorem. Zdarzało się, że w czasie polowań przenosił na rękach księżną przez bagna i tereny podmokłe. W nalibockim domu Państwa Chilickich była fotografia z polowania księżnej. Pradziadek stał obok myśliwych z księżną na czele, a przed nimi leżały upolowane łosie.

Budy 1931, pożegnanie nadleśniczego p. Wincentego Gozdowskiego – z laską, za nim gajowy p. Aleksander Żurawiel. Stoi pierwszy z prawej gajowy p. Pius Farbotko. Siedzi z córeczką, nadleśniczy p. Stefan Podstolski, obok jego żona. Między żoną p. Podstolskiego i p. Gozdowskim siedzi p. Tołłoczko. Ze zbiorów p. Henryka Żurawiela, informacje p.p. Henryka Żurawiela i Stanisława Ożarskiego

W czasie niemieckiej pacyfikacji miasteczka 6 sierpnia 1943 r., zdjęcie z innymi dokumentami zabrał Andrzej – Andriej Firsov, mąż cioci Heleny z d. Grygorcewicz i już przepadło. Andrzej – Andriej Firsov był oficerem Armii gen. Popova, która została rozbita przez Niemców latem 1941 r. W Nalibokach przechowywała go rodzina Państwa Dubickich, ożenił się z ciocią – wzięli ślub kościelny, i zamieszkali w opuszczonym domu. Andrzej – Andrej, / jego mama Praskowia / był artystą w Teatrze Wielkim / / Ermałowej / w Moskwie.

Tak jak Polacy z Nalibok, był wywieziony na przymusowe roboty do Linzu w Austrii. Zdjęcie musiało zaginąć gdzieś w czasie podróży.

Po zakończeniu wojny, Andrzej – Andriej, z uwagi na brak polskiego obywatelstwa, pojechał do ZSRR. Jego żona znalazła się na Ziemiach Odzyskanych, i chociaż jeden raz napisał list, już nigdy więcej się nie spotkali

„Za Polski” w Budach było nadleśnictwo – w pałacu do 1939 r., mieszkał nadleśniczy p. Sierpiński. Leśniczym w Nalibokach p. Czaiński, a gajowym w gajówce Śmiejno p. Pius Farbotko.

Budy w 2012 r. Fot. Vadim Sidorowich

Budy – rozlewisko na dorzeczu Usy, 2012 r. Fot. Vadim Sidorowich

Budy w 2012 r. Fot. Vadim Sidorowich

http://archiwum-kresowe.kresy24.pl/tag/smiejno

Prawdopodobnie w Budach mieli „swoją przystań” polscy kontrwywiadowcy, którzy działali na kierunku obrony przed zagrożeniem sowieckim. We wrześniu 1939 r., przebywał tam Naczelny Dyrektor Lasów Państwowych Adam Loret, który po wyjeździe z Bud, został aresztowany i zamordowany przez sowietów. Miejsce jego pochówku do dzisiaj jest nieznane.

Rodzinę p. Piusa, razem z innymi rodzinami i z rodziną Państwa Żurawieli, sowieci wywieźli na Sybir w 1939 r. / zob. artykuł pt.”Holendernia – gajówka w Puszczy Nalibockiej”

Nadleśnictwo Budy, gajówkę Śmiejno i inne liczne gajówki z Puszczy Nalibockiej Niemcy spalili latem 1943 r., w czasie przeciwpartyzanckiej operacji „Hermann”.

Dzisiaj potomkowie Nalibockich rodzin są rozproszeni po całym świecie. Zostały jeszcze strzępy pamięci, które trzeba chronić za wszelką cenę !

Opracowano na podstawie relacji b. mieszkanki Naliboki p. Marii Chilickiej, urodzonego w Holenderni p. Henryka Żurawiela i wiadomości z książki pt. „Powiat Oszmiański „ Czesława Jankowskiego.

“Życie Nowogródzkie” nr 18 z 1927, podaje skład Zarządu Nowogródzkiego Powiatowego Towarzystwa Łowieckiego: prezes – p. Mieczysław Tukałło, v-ce prezes p. Ludwik Wolnik, v-ce prezes p. Julian Malynicz, łowczy p. Smolski, z-ca łowczego p. Dymitr Owczynnikow, skarbnik p. Piotr Wiguro, sekretarz p. Stanisław Gurklis. Może obok p. Gozdowskiego siedzi p. Tukałło ?

Stanisław Karlik

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na:

Powiązane wiadomości:

Brak powiązanych wiadomości

Tagi: Budy Chilicki Czaiński Dubicki Falz-Fein Gozdowski Grygorcewicz historia Kresów Wschodnich Jankowski Kresy Wschodnie Linz Moskwa Naliboki Operacja „Hermann” Oszmiana Ożarski Polacy na Białorusi Polacy na Kresach Powiat Oszmiański Puszcza Nalibocka Radziwiłł służby specjalne Tołłoczko Wolnik Żurawiel
  • Tags
  • Budy
  • Chilicki
  • Czaiński
  • Dubicki
  • Falz-Fein
  • Gozdowski
  • Grygorcewicz
  • historia Kresów Wschodnich
  • Jankowski
  • Kresy Wschodnie
  • Linz
  • Moskwa
  • Naliboki
  • Operacja „Hermann”
  • Oszmiana
  • Ożarski
  • Polacy na Białorusi
  • Polacy na Kresach
  • Powiat Oszmiański
  • Puszcza Nalibocka
  • Radziwiłł
  • służby specjalne
  • Tołłoczko
  • Wolnik
  • Żurawiel

Dodaj komentarz Anuluj

Najczęściej czytane
Uderzające w rząd PIS billboardy na Białorusi przy granicy z Polską

Uderzające w rząd PIS billboardy na Białorusi przy granicy z Polską

Żołnierze NATO przybędą na Ukrainę na ćwiczenia

Żołnierze NATO przybędą na Ukrainę na ćwiczenia

Łukaszenka o „ostatniej kropli, która przelała czarę cierpliwości” w stosunkach z Polską

Łukaszenka o „ostatniej kropli, która przelała czarę cierpliwości” w stosunkach z Polską

Łukaszenka: polskie organizacje na Białorusi „pod nóż”

Łukaszenka: polskie organizacje na Białorusi „pod nóż”

Historia kawy dzieli narody: Jerzy Franciszek, Georg Franz, a może Ю́рій-Франц? Kulczyckiego wszyscy chcą

Przedstawiciel Kremla zapowiedział początek końca Ukrainy

Przedstawiciel Kremla zapowiedział początek końca Ukrainy

Szwedzcy analitycy kreślą scenariusz wojny Rosji z NATO w regionie Morza Bałtyckiego

Szwedzcy analitycy kreślą scenariusz wojny Rosji z NATO w regionie Morza Bałtyckiego

Uwaga! Nowe zasady przekraczania granicy

Uwaga! Nowe zasady przekraczania granicy

Białoruś wysyła wojska na granicę z Ukrainą (WIDEO)

Białoruś wysyła wojska na granicę z Ukrainą (WIDEO)

Ujawniono radziecką adaptację "Władcy pierścieni" z 1991 roku (WIDEO)

Ujawniono radziecką adaptację "Władcy pierścieni" z 1991 roku (WIDEO)

Najnowsze
11 Kwi
Rosja

Katastrofa MH17 w Donbasie: opublikowano nagrania dźwiękowe z udziałem jej rosyjskich sprawców

11 Kwi
Rosja

Sekretarz stanu USA: Rosja poniesie konsekwencje swojego agresywnego zachowania wobec Ukrainy

11 Kwi
Rosja

Polski MSZ wydał oświadczenie potępiające “konfrontacyjną politykę Rosji” wobec Ukrainy

11 Kwi
Rosja

„Novy Čas”: otwarta wojna Rosji przeciw Ukrainie oznaczać będzie liczne zagrożenia dla krajów europejskich, w tym Słowacji

11 Kwi
Ukraina

Główny lekarz Ukrainy: państwo może szczepić do 11 mln osób miesięcznie

11 Kwi
Azja i Zakaukazie

Turcja chce uczestniczyć w negocjacjach w formule Platformy krymskiej

11 Kwi
Rosja

„Separatyści” z tzw. Donieckiej Republiki Ludowej przygotowali apel do Putina – w trzech wersjach

Publikacje wyrażają jedynie poglądy autora/ów i nie mogą być utożsamiane z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

© Kresy24.pl 2018. Wszelkie Prawa Zastrzeżone.  Kontakt | Polityka prywatności
Produkcja: Fundacja Wolność i Demokracja