Nauczyciele z Nowikowszczyzny

(Fotografie udostępnione przez Aleksandrę Migacz)

Tadeusz Migacz. Fot. Aleksandra Migacz

Weronika Migacz. Fot. Aleksandra Migacz

Tadeusz Migacz rocznik 1911 r., i jego żon Weronika pochodzili z Nowosądecczyzny i, w latach XX – lecia międzywojennego byli nauczycielami w m. Nowikowszczyzna gm. Iwieniec woj. Nowogródzkie (obecnie Republika Białoruś).[1]

Fot. Aleksandra Migacz

Fot. Aleksandra Migacz

Fot. Aleksandra Migacz

Nowikowszczyzna  – 20 budynków mieszkalnych, mieszkańców – 115 (64 mężczyzn, 54 kobiety). Katolicy – 60, prawosławni – 55. Polacy 115.[2] Tadeusz Migacz w latach XXX – tych ukończył w Wilnie Seminarium Nauczycielskie im. Tomasza Zana.

Fot. Aleksandra Migacz

Fot. Aleksandra Migacz

Podczas niemieckiej okupacji 1941/43, pracował jako wójt gminy Wołma i zarządzał biurem pracy w Iwieńcu.[3] Należał do polskiej partyzantki AK  w Puszczy Nalibockiej i, walczył z Niemcami.  ( Legiony – biał. Lehiony).[4]

WIG 1929, Mapa Operacyjna Polski – MASTER

Kiedy  w dniu 1 grudnia 1943,  sowieci rozbrajali partyzantów, podchorąży Tadeusz Migacz „Mita”  był oficerem inspekcyjnym polskiego obozu partyzanckiego w Drywicznej – Dzieraźnie k.Derewna  w Puszczy Nalibockiej.[5]

Porucznik Adolf Pilch „Góra” wspomina: „ Po odjeździe delegacji (na rozmowy z sowietami) siedziałem w ziemiance kwatermistrzostwa, gdzie omawialiśmy bieżące sprawy. Zjawił się oficer inspekcyjny obozu „Mita”. Zameldował, że przyjechało kilku sowieciarzy i chcą rozmawiać z kimś z dowództwa. Kazałem powiedzieć, że całe dowództwo pojechało na naradę wojenną i że w obozie nie ma nikogo. Po chwili wrócił i zameldował, że chcą porozmawiać z kimkolwiek z dowództwa. Zastanowiło mnie to, ale w końcu powiedziałem, że do nich wyjdę”.

Zygmunt Boradyn przytacza dokument nr 34 z 9 grudnia 1943 r., w którym dowódca Zgrupowania Baranowickiego i zastępca ds. bezpieczeństwa państwowego  zapytywali Białoruski Sztab Ruchu Partyzanckiego: „skierować ich do was czy podjąć środki na miejscu”( zatrzymanych 1 grudnia 1943 r. Polaków).[6]

Podchorąży Tadeusz Migacz „Mita” został aresztowany przez sowietów i, zaginął bez wieści.

Stanisław Karlik

[1]  Mail p. Aleksandry Migacz – 07.07.2014 r. [2]  Skorowidz miejscowości RP T.VII., cz.1., Woj. Nowogródzkie. Nakładem GUS., s.73 [3]  Zygmunt Boradyn, „Niemen rzeka niezgody” RYTM, Warszawa 1999, s. 164 s. 278 s.303. [4] Kazimierz Krajewski, „Nowogródzki Okręg AK w dokumentach”, IPN OW. RYTM, Warszawa., s. 205 [5] Adolf Pilch, ‘Partyzanci trzech puszcz” , Editions Spotkania, Warszawa 1992., s. 101. Józef Jan Kuźmiński, „Z Iwieńca i Stołpców do Białegostoku”, BUW 685951, s. 55 [6]  Adolf Pilch, „Partyzanci…, s. 110. Stanisław Krajewski, „Nowogródzki Okręg AK…, s. 205 Zygmunt Boradyn, „Niemen rzeka…” s. 303

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na: