
Fot: twitter.com/vonderleyen/status
Litwa obniżyła poziom ochrony fizycznej Swiatłany Cichanouskiej — liderki białoruskiej opozycji przebywającej na emigracji w Wilnie. Po 5 latach traktowania jej niemal jak głowy państwa, kraj przyjmujący zmienia podejście. Zamiast elitarnej ochrony Państwowej Służby Ochrony Kierownictwa, Cichanouską zabezpieczać będzie teraz Biuro Policji Kryminalnej — organ zajmujący się ochroną świadków i osób zagrożonych.
Informacje te potwierdził portalowi LRT.lt minister spraw zagranicznych Kęstutis Budrys. To radykalna zmiana statusu, która weszła w życie 1 października i wyraźny i niemiły sygnał nie tylko wobec samej Cichanouskiej, ale także wobec całej białoruskiej opozycji.
Przypomnijmy, że Swiatłana Cichanouska przybyła na Litwę po sfałszowanych i brutalnie rozpędzonych wyborach prezydenckich na Białorusi w 2020 r. To w Wilnie siedzibę ma tzw. Gabinet Przejściowy — czyli rząd na uchodźstwie. Kraj ten przyznał reprezentacji białoruskiej demokracji oficjalny status, a samej opozycjonistce zapewnił całodobową ochronę fizyczną zarówno na Litwie, jak i za granicą.
Jak wskazuje Lrt.lt, Cichanouska otrzymała status gościa oficjalnego kategorii C – status przyznawany zazwyczaj ambasadorom państw obcych, szefom misji organizacji międzynarodowych akredytowanych na Litwie, członkom rządów państw obcych, członkom Komisji Europejskiej i innym osobom o podobnym statusie. Nie posiada jednak statusu dyplomatycznego, a co za tym idzie – immunitetu. Według źródeł portalu, ochrona Cichanouskiej i związane z nią wydatki kosztowały państwo około miliona euro rocznie. Kwota ta obejmowała całodobową ochronę fizyczną na Litwie i za granicą, samochody eskortujące, zakwaterowanie oraz korzystanie z terminali VIP na lotniskach.
Ministerstwo Spraw Zagranicznych, w odpowiedzi na wniosek deputowanego Sejmu Rimasa Jankunasa, oficjalnie stwierdziło, że kwestie bezpieczeństwa w Swiatłany Cichanouskiej nie leżą w jego kompetencjach. Ministerstwo pokrywa jednak koszty usług loży VIP dla oficjalnych gości. W 2024 roku wydatki na terminale VIP w Cichanouskiej wyniosły 129 tys. euro, a w 2023 roku – 92 tys. euro.
Według dostępnych informacji, ochrona Cichanouskiej nie jest całkowicie likwidowana, ale poziom jej ochrony fizycznej ulega obniżeniu: jej bezpieczeństwo jest przenoszone z Państwowej Służby Ochrony Kierownictwa (VAD) do Biura Policji Kryminalnej, które zapewnia ochronę nie na poziomie głowy państwa, ale osoby, która może znajdować się w realnym niebezpieczeństwie. Biuro w podobny sposób chroni świadków i ofiary. Choć nie ma oficjalnego komentarza w tej sprawie, decyzja zaczęła być wdrażana 1 października, a okres przejściowy ma trwać do listopada.
„Aby nie narażać osoby chronionej na niebezpieczeństwo, nie możemy publicznie komentować tej kwestii – ani potwierdzać, ani zaprzeczać informacjom o wzmocnieniu lub osłabieniu ochrony. Zastosowane środki bezpieczeństwa są informacjami niejawnymi” – powiedział Paulius Nemira, zastępca dyrektora Służby Bezpieczeństwa Państwa.
Do tej pory Swietłana Cichanouska była całodobowo chroniona przez pracowników tej służby, która zapewnia bezpieczeństwo wszystkim głowom państw Litwy – prezydentowi, przewodniczącemu Sejmu i premierowi. Oprócz obecnych urzędników, służba ochrania również byłych prezydentów, a także oficjalnych gości kraju.
W przypadku zagrożenia bezpieczeństwa, Służba Ochrony Wykonawczej może również chronić małżonków, partnerów i dzieci głów państw, Prokuratora Generalnego, dyplomatów, obecnych i byłych członków Sejmu, premierów, ministrów i inne osoby. Decyzję o potrzebie zapewnienia ochrony innym osobom podejmuje zazwyczaj rząd lub upoważniony przez niego organ.
Zmiana ochrony oznacza polityczne ostudzenie relacji, które od 2020 roku były symbolem litewskiego wsparcia dla demokratycznej Białorusi.
ba za lrt.lt
Dodaj komentarz
Uwaga! Nie będą publikowane komentarze zawierające treści obraźliwe, niecenzuralne, nawołujące do przemocy czy podżegające do nienawiści!