Książka Igora Sokołowskiego „Sekrety Białorusi” to edukacyjna podróż w przeszłość Białorusi, epokę międzywojnia, kiedy większa część kraju wchodziła w skład Polski, ale także w czasy sowieckie i noc Łukaszenkowską.
Autor przedstawia czytelnikowi złożone konteksty historyczne. W szkicach opisuje ważne nie tylko ważne wydarzenia, ale również przełomy w rozwoju kultury i ewolucje modernizacyjne. To lektura pouczająca.
Bo narracja w ramach ludzie i rzeczy opiera się nie tylko na losach postaci, które odcisnęły piętno na kulturze i nauce Białorusi – np. Janko Kupała, Mark Chagall i Edward Kufka – ale także wytworach kultury materialnej, które niejako symbolizują dany okres czy epokę.
Czytelnik poznaje ludzi, których korzenie wywodzą się z terenów współczesnej Białorusi, ale również osiągnięcia i idee związane z polską kulturą. Na kartach książki przewijają się więc Eliza Orzeszkowa, Sergiusz Piasecki i Czesław Niemen.
Książka obejmuje szeroki zakres tematów – od turystyki nad brzegami jeziora Narocz w okresie międzywojennym po budowę Biblioteki Narodowej w Mińsku i pierwszego białoruskiego kosmonautę Petra Klimuka.
Nadto, autor zwraca uwagę na tragiczne karty historii Białorusi. Przykład z brzegu, wydarzenia związane z okupacją i oporem żydowskich partyzantów w Nowogródku w 1942 roku, oraz oszustwem z połączeniem Chatynia i Katynia a także masowymi grobami Kuropatach pod Mińskiem.
Do ważnych epizodów historycznych zaliczają się także wydarzenia związane z utworzeniem Flotylli Rzecznej Marynarki Wojennej RP (tzw. Flotylli Pińskiej).
Sokołowski przedstawia również zaskakujące epizody z czasów sowieckiej Białorusi. Przykładem, tajemniczy pobyt Lee Harveya Oswalda – zamachowca na życie Johna Kennedy`ego – w Mińsku.
Autor porusza także temat utworzenia Wspólnoty Niepodległych Państw (WNP) i rozpadu ZSRS.
Ponurym tematem w najnowszej historii Białorusi jest katastrofa w Czarnobylu.
Autor także skłania do spojrzenia na Łukaszenkowską współczesność Białorusi przez pryzmat elementów sowieckiej gospodarki jak mińskie metro, niemieńska huta szkła czy GUM – symbolizujących rzeczywistość minioną, która wciąż odciska piętno na mentalności Białorusinów.
Znana na całym świecie gra „World of Tanks” i historia jej powstania również znalazły swoje miejsce w tej książce.
Białoruś to nie tylko znane na całym świecie wozidło „Biełaz”, ciężarówki MAZ czy lodówki Atlant, a więc marki, które rozwijały się przez dziesięciolecia.
Białoruś to przede wszystkim kraj o bogatej historii, który historycznie wchodził w skład dwóch państw – państwa polsko-litewskiego i Rosji. Historia odcisnęła swoje piętno na niepowtarzalnym wyglądzie miast i świadomości narodowej, mentalności jego mieszkańców.
Pomimo silnego wpływu języka i kultury rosyjskiej, naród białoruski jest bliżej wspólnoty europejskiej niż rosyjskiej. W 2020 roku na Białorusi rozpoczęły się protesty w związku z ogłoszeniem wyników wyborów prezydenckich, według których zwyciężył dyktator Łukaszenka. Pokojowe protesty zostały brutalnie stłumione. W rezultacie tysiące obywateli zostało zmuszonych do opuszczenia kraju z powodu prześladowań; niestety ta karta historii nie została odzwierciedlona w tej książce.
Prezentacja materiału zawartego w książce jest przystępna. Każdy rozdział ma przejrzystą strukturę i jest bogaty w ilustracje. Autor używa prostych, ale wyrazistych wyrażeń, dzięki czemu tekst jest zrozumiały nawet dla niewprawnego czytelnika. „Sekrety Białorusi” to mała encyklopedia, w której każdy znajdzie coś dla siebie. Książka jest doskonałym uzupełnieniem zarówno dla miłośników historii, jak i osób zainteresowanych kulturą Białorusi.
Igor Sokołowski, „Sekrety Białorusi”, Księży Młyn Dom Wydawniczy, Łódź 2024
Dodaj komentarz
Uwaga! Nie będą publikowane komentarze zawierające treści obraźliwe, niecenzuralne, nawołujące do przemocy czy podżegające do nienawiści!