Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą „Polonika” wspólnie z Instytutem Polskim w Wilnie zapraszają na promocję litewskiego wydania książki Mieczysława Jałowieckiego „Na skraju imperium”, która odbędzie się we wtorek 4 października 2022 roku, o godz. 17:00, w Sali Freskowej wileńskiego Ratusza (ul. Didžioji 31).
Pamiętniki Mieczysława Jałowieckiego (1876–1963), urodzonego w majątku Syłgudyszki na Litwie, ziemianina, dyplomaty, przedsiębiorcy, delegata Rządu Polskiego w Wolnym Mieście Gdańsku (1919–1920), zostały spisane pod koniec życia, w latach 50. XX wieku, gdy Jałowiecki przebywał na emigracji w Anglii. Książka po raz pierwszy został przygotowany do druku przez wnuka autora Michała Jałowieckiego, który dokonał wyboru najważniejszych i najciekawszych historii, dotyczących przemian i wydarzeń w Europie końca XIX i pierwszej połowy XX wieku, zachowanych w rodzinnych archiwach.
Pierwsze wydanie książki miało miejsce w 2000 roku, nakładem Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”. Obecnie Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą „Polonika” prezentuje nowe wydanie „Na skraju imperium” w trzech wersjach językowych: litewskiej, łotewskiej i polskiej.
Autorkami przekładu na język łotewski są: Zane Štāla oraz Marta Wiślicka, na język litewski Inesa Szulska i Greta Lemanaitė Deprati. Redakcji wersji polskiej dokonała Gabriela Marszałek.
Nowe wydanie „Na skraju imperium” wzbogacone zostało materiałem ilustracyjnym pochodzącym ze źródeł archiwalnych „Polony”, Biblioteki Narodowej oraz kolekcji prywatnych.
Jak poinformowała dr hab. Inesa Szulska, tłumaczka i redaktorka przekładu pamiętnika na język litewski (http://www.wilnoteka.lt):
„Niewątpliwym wyzwaniem podczas pracy nad tłumaczeniem i redakcją memuarów było zachowanie specyficznego stylu gruntownie wykształconego arystokraty, ukształtowanego poprzez polifonię języków, którymi biegle władał: polszczyzną (w odmianie literackiej i północno-kresowej z elementami języka litewskiego i białoruskiego), językiem rosyjskim, francuskim, niemieckim i angielskim.
Prezentowana książka opowiada o dzieciństwie i młodości autora, które spędził głównie na terenach dzisiejszej Litwy i Łotwy – swoich rodzinnych stronach oraz terenach jego aktywności zawodowej i dyplomatycznej w tamtym czasie. Wspomnienia ukazują obraz dawnej, barwnej, wielokulturowej i wielonarodowościowej Rzeczypospolitej, stanowiącej dziedzictwo współczesnej Litwy, Łotwy i Polski.
Praca nad przekładem, opracowaniem komentarzy do tekstu i ostateczną redakcją trwała niemal 3 lata. Ze względu na bogactwo szczegółów historycznych i obyczajowych zawartych w poszczególnych opisach wymagała nieraz żmudnych poszukiwań archiwalnych, sięgania do dokumentów, materiałów ikonograficznych i map z epoki. Patrząc z perspektywy nie tylko tłumaczki, ale też literaturoznawczyni badającej związki kultur polskiej i litewskiej w wieku XIX, wspomnienia Jałowieckiego zaskakują po wielokroć umiejętnością obserwacji wydarzeń, gawędziarskim tonem, elegancją stylu zabarwionego nieraz ironią czy żartem, darem swobodnego łączenia perspektyw oglądu. Książę z Syłgudyszek, artysta-malarz, nietuzinkowy przedstawiciel lokalnego polskiego ziemiaństwa o barwnym życiorysie posiada wyraźnie pograniczną, ukształtowaną na styku kultur tożsamość, którą można uznać za reprezentatywną dla przełomu XIX i XX wieków”.
W promocji książki „Na skraju imperium” wezmą udział:
Przedmówcy:
- dr Małgorzata Stefanowicz-Pecela, dyrektor Instytutu Polskiego w Wilnie,
- Dorota Janiszewska-Jakubiak, dyrektor Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą „Polonika”,
- Perlis Vaisieta, dyrektor Ratusza w Wilnie,
- Andrzej Jałowiecki, prawnuk Mieczysława Jałowieckiego (nagranie wideo).
Prelegenci:
- dr hab. Inesa Szulska, tłumaczka i redaktorka przekładu na język litewski,
- doc. dr Andrzej Pukszto, historyk i politolog związanym z Uniwersytetem Witolda Wielkiego w Kownie,
- Małgorzata Kozicz, dziennikarka i moderatorka spotkania.
Dyrektor Instytutu Polskiego w Wilnie dr Małgorzata Stefanowicz-Pecela uzupełnia (http://www.wilnoteka.lt):
„Wydaje się, że wciąż jeszcze za mało wiemy i mówimy na Litwie o Mieczysławie Jałowieckim. Warto przywrócić tę barwną postać do uniwersum naszej pamięci. Ma to sens tym większy, że był on przecież związany z ziemiami litewskimi, a jego wspomnienia bezpośrednio ich dotyczą. Ich przekład na język litewski przyczyni się do upowszechnienia wiedzy o nim wśród Litwinów i pomoże nam we wzajemnym poznaniu i komunikacji”.
Współorganizatorami promocji książki Mieczysława Jałowieckiego „Na skraju imperium” w wileńskim Ratuszu są: Instytut Polski w Wilnie oraz Ratusz w Wilnie.
RES
1 komentarz
Antoni Kosiba
11 października 2022 o 20:45Promocja może być: ucznia do następnej klasy, studenta na licencjata, licencjata na magistra, magistra na doktora i podchorążego na oficera. Żadnej innej promocji nie ma.